| Ovaj ?lanak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen
izvorima
(literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori).
Ako se pravilno ne potkrijepe
pouzdanim
izvorima, sporne re?enice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako ?to ?ete navesti validne izvore putem
referenci
te nakon toga mo?ete ukloniti ovaj ?ablon.
|
Zastava Srpske pravoslavne crkve
Srpski
pravoslavni
krst
Srpska pravoslavna crkva
(?irilicom: Српска православна црква) je jedna od
autokefalnih
pravoslavnih crkvi
. To je druga najstarija
slavenska
pravoslavna crkva
na svijetu (nakon
Bugarske pravoslavne crkve
). Srpska pravoslavna crkva je u rangu patrijar?ije i ima eparhije i parohije u
Srbiji
,
Bosni i Hercegovini
,
Crnoj Gori
,
Hrvatskoj
,
Makedoniji
,
sjevernoj Americi,
Australiji
i ?irom svijeta gdje ?ive njeni vjernici.
Srpska pravoslavna crkva je
autokefalna
ili crkveno nezavisni ?lan pravoslavnog zajedni?tva.
Patrijarh srpski
slu?i kao prvi među jednakima u svojoj crkvi; trenutni patrijarh je
Irinej
. Crkva posti?e autokefalnost 1219. godine pod vodstvom
Svetog Save
koji osamostaljuje
?i?ku eparhiju
. Njen status je uzdignut na
patrijarhat
u 14. stolje?u, a potom je bio poznat kao
Pe?ka patrijar?ija
. Ovaj patrijarhat je ukinut od strane
Osmanlija
u 18. stolje?u. Moderna srpska pravoslavna crkva je ponovo uspostavljena 1920. godine nakon ujedinjenja
Karlova?ke patrijar?ije
,
Beogradske mitropolije
,
Dabrobosanske mitropolije
i
crnogorske mitropolije
.
Srpska pravoslavna crkva je ?uvar mnogih zna?ajnih hri??anskih
relikvija
, kao ?to je desna ruka
Ivana Krstitelja
, ruka i dijelovi lobanje
Svetog Georgija
, segmenti
Svetog kri?a
, prst
svete Paskareve
i tijelo
Svetog Vasilija O?toskog
.
Hri??anstvo tokom rimskog perioda
[
uredi
|
uredi izvor
]
Sveti
Flor i Lavr
se po?tuju kao hri??anski mu?enici od 2. stolje?a. Ubijeni su zajedno sa 300 hri??ana u
Lipljanu
.
Konstantin Veliki
(306. - 337.), rođen u
Ni?u
, je bio prvi hri??anski
rimski car
.
Isto?ni rimski car
Teodozije I
je 380. godine proglasio dekret da svi njegovi podanici moraju biti hri??ani nakon
prvog Nikejskog sabora
. U bizantijskoj crkvi je kori?ten gr?ki jezik, dok je rimska crkva koristila latinski jezik. Granica između bizantijske i gr?ke crkve je bila rijeka
Drina
. Tim Judah navodi da je to rezultiralo da Srbi budu pravoslavci a Hrvati katolici.
Među starohri??anskim naslijeđem je
biskupija Justinijana Prima
. Ona se nalazila na podru?ju dana?nje Srbije. Nastala je 535. godine i nije dugo trajala, jer su je
Slaveni
i
Avari
uni?tili nakon 602. godine, kada se posljednji put spominje.
Prema
Konstantinu Porfirogenetu
, Srbi su se po?eli pokr?tavati za vrijeme vladavine cara
Heraklija
(610. - 641.). Za vrijeme vladavine
Konstansa II
(641. - 668.) slaveni koji su ?ivjeli oko rijeke
Vardar
su se preselili u
Malu Aziju
i osnovali grad
Gordoservon
,. Isidor, biskup Gordoservona, se spominje 680. godine. ?injenica da je Gordoservon bio biskupsko sjedi?te daje osnovu za tezu da je imao veliki broj srpskog stanovni?tva.
Zna?ajni ranocrkveni objekti obuhvataju
manastir Arhanđela Mihaila
u Prevlaci (
Ilovica
), koji je sagrađen po?etkom 9. stolje?a na temeljima starije crkve koja datira iz 6. stolje?a, zatim manastir
Bogorodice Hvostanske
(6. stolje?e) i
crkva svetog Petra i Pavla
.
Na ?elu Srpske pravoslavne crkve nalazi se
patrijarh
, a trenutno tu slu?bu izvr?ava
patrijarh Irinej
. Osobi sa titulom patrijarha se protukolarno obra?a sa:
Njegova svetost patrijarh srpski Gospodin
. Svi pravoslavni episkopi (vladike) su doktrinarno nasljednici
apostola
i prema tome su svi jednaki. Sve zna?ajne odluke za
?ivot crkve donosi Sveti arhijerejski Sabor kojeg ?ine svi arhijereji (
episkop
i
mitropoliti
) Srpske pravoslavne crkve i koji se sastaje dva puta godi?nje na proljetnom i jesenskom zasjedanju. Osim toga, postoji i Sveti arhijerejski Sinod koji upravlja Crkvom i ?ine ga 6 arhijereja i patrijarh. Sinod se sastaje ?e??e nego Sabor.
Sveti Sava
Sveci Srpske pravoslavne crkve
[
uredi
|
uredi izvor
]
Najzna?ajniji sveci Srpske pravoslavne crkve su:
Hram Svetog Save u Beogradu
Među najpoznatije i najzna?ajnije hramove spadaju:
- Hram Svetog Save
na Vra?aru,
- Saborna crkva i Crkva svetog Marka u Beogradu,
- Saborna crkva u Sarajevu,
- Hram Hrista Spasitelja u Banjaluci
- Hilandar
,
- Studenica
,
- ?i?a
,
- Gra?anica
,
- Tvrdo?
,
- Pe?ka patrijar?ija
,
- Devi?
,
- Mile?eva
,
- Ravanica
,
- Ljubostinja
,
- ?elije
,
- Trono?a
,
- Ostrog
,
- De?ani
,
- Cetinjski manastir
,
- Hopovo
,
- Kru?edol
,
- Vra?ev?nica
,
- Manasija
,
- đurđevi Stupovi
,
- Lepavina
,
- Krka
,
- Krupa
,
- Dragovi?
,
- Banjska
,
- Piva
,
- Savina
,
- Soko
,
- Gornjak
,
- Vitovnica
,
- Radova?nica
,
- Tavna
,
- Mo?tanica
,
- Dobrun
Mnogi od ovih manastira i crkava su nastali u vrijeme
Nemanji?a
(12. vijek) i imaju
ikone
i
freske
od izuzetnog zna?aja i vrijednosti za cjelokupnu svjetsku kulturu, a naro?ito za
kr??ansku
kulturu i civilizaciju. Stoga je
UNESCO
na spisak svjetske kulturne ba?tine do sada uvrstio manastire:
Visoki De?ani
,
Studenica
i
Sopo?ani
, dok se u postupku za uvr?tavanje na taj spisak nalaze i manastiri:
Gra?anica
i
Pe?ka patrijarhija
, kao i crkva
Bogorodice Ljevi?ke
u Prizrenu.
Eparhije u Bosni i Hercegovini
[
uredi
|
uredi izvor
]
U Bosni i Hercegovini je organizovana u pet eparhija:
Pravoslavna crkva smatra da je
pravoslavlje
ostalo vjerno izvornom kr??anstvu nakon
1054
. godine. Pored toga Srpska pravoslavna crkva ima i svoje specifi?ne odlike u odnosu na druge pravoslavne crkve, a jedna od njih je i
krsna slava
koju nemaju ostale pravoslavne crkve.
Druge pravoslavne crkve sa rangom patrijarhije su:
Carigradska patrijarhija, Aleksandrijska, Antiohijska, Jerusalemska, Ruska, Bugarska, Rumunska i Gruzijska. Pravoslavna crkva u Gr?koj ima rang arhiepiskopije.