한국   대만   중국   일본 
Franjo Ferdinand Austrijski - Wikipedia Idi na sadr?aj

Franjo Ferdinand Austrijski

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Franjo Ferdinand
Nadvojvoda Austrije-Este
Vladavina 1875 ? 28. juni 1914
Prethodnik Franjo V
Nasljednik Karlo
Supru?nik Sofija Chotek
Djeca Sofija od Hohenberga
Maksimilijan od Hohenberga
Ernest od Hohenberga
Dinastija Habsburg-Lotaringija
Otac Karlo Ludovik Austrijski
Majka Marija Anuncijata od Dvije Sicilije
Rođenje 18. decembar 1863
Graz
Smrt 28. juni 1914
Sarajevo

Franjo Ferdinand ( njema?ki : Franz Ferdinand Karl Ludwig Josef ; 18. decembar 1863 ? 28. juni 1914) bio je nadvojvoda Austrije-Este i presumirani nasljednik krune Austrijskog carstva , te Ugarskog i ?e?kog kraljevstva . Atentat na Franju Ferdinanda u Sarajevu je bio neposredni povod za po?etak Prvog svjetskog rata .

Mladost [ uredi | uredi izvor ]

Nadvojvoda Franjo Ferdinand od Austrije je bio najstarije dijete nadvojvode Karla Ludovika , mlađeg brata austrijskog cara Franje Josipa i meksi?kog cara Maksimilijana . Majka Franje Ferdinanda bila je druga od tri supruge njegovog oca, princeza Marija Anuncijata od Dvije Sicilije . Njegova majka, s kojom nije ?ivio od ranog djetinjstva zbog zarazne i smrtonosne bolesti, umrla je od tuberkuloze kada je imao osam godina, a otac mu se ponovo o?enio dvije godine kasnije. [1] Kada je imao dvanaest godina, umro je vojvoda Franjo V Modenski , njegov rođak, koji ga je proglasio svojim nasljednikom. Franjo Ferdinand je njegovom smr?u postao nadvojvoda Austrije-Este i naslijedio veliko bogatstvo. [2]

Tokom njegove mladosti mogu?nost da postane car nije se ?inila izglednom, te mu je bila namijenjena vojna karijera. Međutim, njegov ?ivot se dramati?no promijenio 1889 . godine nakon samoubistva krunskog princa Rudolfa u Mayerlingu. Franjo Ferdinand je Rudolfovom smr?u do?ao na drugo mjesto u nizu nasljeđivanja prijestolja, iza svog oca. Nekoliko dana kasnije, nadvojvoda Karlo Ludovik se odrekao svojih nasljednih prava u prisustvu svoga brata, cara Franje Josipa, i svog najstarijeg sina, koji je preuzeo njegovo mjesto u nasljednom mjestu. [3]

Politi?ka aktivnost i brak [ uredi | uredi izvor ]

Franjo Ferdinand sa ?enom i djecom

Franjo Ferdinand je svojim politi?kim stavovima i privatnim ?ivotom ubrzo na sebe navukao bijes i mr?nju dvorskih krugova i politi?ara. Smatrao je da se monarhija mora reorganizirati da bi opstala, a prvi korak u tome bio bi stvaranje tre?e federalne jedinice koja bi obuhva?ala Bosnu i Hercegovinu , Hrvatsku , Sloveniju i Vojvodinu . Ta je ideja protiv njega okrenula mađarske politi?are, koji su svim snagama branili svoju politiku Velike Ugarske i mađarizacije slavenskih naroda. Politi?ari iz austrijskog dijela monarhije zamjerali su mu ?estok prokatoli?ki stav i pokroviteljstvo nad raznim vjerskim organizacijama. Franjo Ferdinand je bio za jaku saradnju sa Njema?kom , Rusijom i mirnu politiku prema Balkanu .

Politi?ku i ustavnu krizu uzrokovalo je nadvojvodino vjen?anje s ?e?kom groficom Sofijom Chotek 1900 . godine, koje je uslijedilo nakon dvije godine tajne veze. Javnost, uklju?uju?i samog cara Franju Josipa i carsku porodicu, smatrala je da obi?na grofica nije dostojan izbor za budu?u caricu. U takvom razmi?ljanju vjerovatno je određenu ulogu igralo i njeno slavensko porijeklo. Pored toga, sam pravilnik dinastije Habsburg nalagao je da Habsburgovci ne smiju sklopiti brak s osobom koja ne pripada vladarskoj ili biv?oj vladarskoj dinastiji. Odlu?eno je da ?e brak biti morganatski , ?to je zna?ilo da Franjo Ferdinand ostaje prvi u nasljednom nizu, ali da njegova ?ena i djeca ne?e imati nikakve carske ili kraljevske titule, te da djeca ne?e imati pravo nasljeđivanja i ne?e se smatrati dijelom dinastije Habsburg . Sofiji je kasnije, kako bi se na neki na?in podigao njen status, data titula kneginje Hohenberga, a kasnije titula vojvotkinje Hohenberga. Određeno je da Franju Ferdinanda kao cara treba naslijediti nadvojvoda Karlo , sin njegovog brata, ukoliko Franjo Ferdinand iz pogodnog braka ne dobije sina. Brak su odobrili papa Lav XIII , Nikolaj II, car Rusije , i Vilim II, car Njema?ke . [4]

Svi ti planovi o nasljeđivanju pokazali su se potpuno nepotrebni. Franjo Ferdinand je tokom godina po?eo sve samovoljnije istupati i pona?ati se kao da je ve? vladar. Tako je potpuno zanemario upozorenja o opasnosti i oti?ao u inspekciju vojske u Bosnu, ?ele?i pokazati da se ne boji prijetnji srpskih tajnih organizacija.

Ubistvo i posljedice [ uredi | uredi izvor ]

Dana 28. juna 1914 . godine u Sarajevu se odr?avala vojna vje?ba, koju je Franjo Ferdinand ?elio da posjeti. Iako mu je dato na znanje da u Sarajevu mo?e do?i do pobune, on je sa svojom suprugom ipak posjetio Bosnu i Hercegovinu . Prilikom obilaska Sarajeva na njega je Nedeljko ?abrinovi? izveo neuspje?an atentat bombom. Prestolonasljednik je odlu?io nastaviti vo?nju u otvorenom automobilu po gradu, da bi ga samo 20 minuta kasnije iz pi?tolja ubio atentator Gavrilo Princip , ?lan tajne organizacije "Mlada Bosna". Tom prilikom je ubijena i Ferdinandova supruga Sofija, a bosanski namjesnik General Potiorek je ranjen.

Bio je to neposredni povod za po?etak Prvog svjetskog rata . Uslijedio je ultimatum Austro-Ugarske vladi Srbije, koju je smatrala neposredno odgovornom za atentat, a potom i objava rata.

Uprkos ultimatumu i zatim objavi rata Srbiji, malo je politi?ara u Austro-Ugarskoj iskreno ?alilo za Franjom Ferdinandom, koji je svojim zamislima mogao ugroziti njihove pozicije. On ih je uspio razbjesniti i nakon smrti: plan da se nadvojvoda pokopa u carskoj grobnici, a njegova neprihva?ena supruga ne, propao je zbog njegove oporuke kojom je odredio da oboje budu sahranjeni u porodi?nom dvorcu Artstetten.

Preci [ uredi | uredi izvor ]

Preci Franje Ferdinanda Austrijskog
16. Leopold II, car Svetog Rimskog Carstva
8. Franjo II, car Svetog Rimskog Carstva
17. Infanta Marija Ludovika ?panska
4. Nadvojvoda Franjo Karlo Austrijski
18. Ferdinand I, kralj Dviju Sicilija
9. Princeza Marija Terezija od Dvije Sicilije
19. Nadvojvotkinja Marija Karolina Austrijska
2. Nadvojvoda Karlo Ludovik Austrijski
20. Fridrik Mihael, palatinski grof Zweibruckena
10. Maksimilijan I Josip, kralj Bavarske
21. Grofica palatinska Marija Franciska od Sulzbacha
5. Princeza Sofija od Bavarske
22. Karlo Ludovik, princ nasljednik Badena
11. Princeza Karolina Badenska
23. Landgrofica Amalija od Hesse-Darmstadta
1. Nadvojvoda Franjo Ferdinand Austrijski
24. Ferdinand I, kralj Dviju Sicilija (=18)
12. Franjo I, kralj Dviju Sicilija
25. Nadvojvotkinja Marija Karolina Austrijska (=19)
6. Ferdinand II, kralj Dviju Sicilija
26. Karlo IV, kralj ?panije
13. Infanta Marija Izabela ?panska
27. Princeza Marija Ludovika od Parme
3. Princeza Marija Anuncijata od Dvije Sicilije
28. Leopold II, car Svetog Rimskog Carstva (=16)
14. Nadvojvoda Karlo II, vojvoda Te?ina
29. Infanta Marija Ludovika ?panska (=17)
7. Nadvojvotkinja Marija Terezija Austrijska
30. Fridrik Vilim, vojvoda Nassaua
15. Princeza Henrika od Nassau-Weilburga
31. Burgrofica Ludovika Izabela od Kirchberga

Također pogledajte [ uredi | uredi izvor ]

Reference [ uredi | uredi izvor ]

  1. ^ Joachim Remak, Sarajevo: the story of a political murder , Criterion Books, 1959
  2. ^ Herbert Treadwell Wade, The New International Encyclopaedia , Dodd, Mead and company, 1922
  3. ^ New York Times: The Crown Prince's Successor [ mrtav link ]
  4. ^ Luigi Albertini, Isabella Mellis Massey; The Origins of the War of 1914: The crisis of July 1914. From the Sarajevo outrage to the Austro-Hungarian general mobilization , Oxford University Press, 1957

Vanjski linkovi [ uredi | uredi izvor ]

Preuzeto iz " https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Franjo_Ferdinand_Austrijski&oldid=3537942 "