Speied

An ti-ker.

Anv gallek (ofisiel)

Spezet

Bro istorel

Kernev

Melestradurezh

29278

29540

Maer
Amzer gefridi

Guy Citerin
2020 - 2026

Etrekumuniezh

KK Kerne-Uhel

Bro velestradurel

Bro Kornog Kreiz-Breizh

Lec'hienn web

Ti-ker

Poblansouriezh

Poblans

1 757 ann. ( 2020 ) ^[1]

Stankter

29 ann./km²

Douaroniezh

Daveennou
lec'hian

48° 11′ 34″ Norzh
3° 42′ 55″ Kornog / 48.192778 , -3.715278

Uhelderiou

bihanan 45 m ? brasan 315 m

Gorread

60,67 km²

Speied

Speied a zo ur gumun eus Bro-Gerne e kanton Karaez-Plouger , e departamant Penn-ar-Bed , e kornog Kreiz Breizh .

Douaroniezh [ kemman | kemman ar vammenn ]

Brezhoneg [ kemman | kemman ar vammenn ]

Ar Brezoneg er Skol [ kemman | kemman ar vammenn ]

1934-1936: ar c'huzul-ker a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol ^[2].

Gouel ar Brezhoneg [ kemman | kemman ar vammenn ]

Meur a wezh e voe graet Gouel ar Brezhoneg e Speied.

Ya d'ar Brezhoneg [ kemman | kemman ar vammenn ]

D'an 20 a viz Meurzh 2007 e oa bet votet ar garta Ya d’ar brezhoneg gant Kuzul-ker ar gumun.

Istor [ kemman | kemman ar vammenn ]

Henamzer [ kemman | kemman ar vammenn ]

An hent roman eus Vorgium (Karaez breman) da Rieg a dreuze Speied ^[3].

XVII ^vet kantved [ kemman | kemman ar vammenn ]

Emsavadeg ar Bonedou ruz :
- trubuilhou a voe er barrez d'ar 7 ha d'an 11 a viz Gouere 1675 ^[4];
- un digoll a 5 000 lur a voe paeet gant ar barrez d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e Sant-Hern d'an 11 a viz Gouere 1675 e-pad an emsavadeg ^[5];
- nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh pevar den eus Speied, Le Flamand, Jean Grail, Guillaume Morvan ha Herve Claudic, miliner, goude an emsavadeg ^[6].

Dispac'h gall [ kemman | kemman ar vammenn ]

D'ur sulvezh a viz Gwengolo 1789 e voe taget maner Boisgarin gant kouerion Speied; eno edo an intron de Roquefeuil o vevan. Dezhi oa a leve hogozik holl douarou parrez Speied hag ar parreziou tro-war-dro. Ar paperiou, skrivet warne he gwiriou, o doa c'hoant da gaout. Staget e voe-hi ouzh ur gordenn ha diskennet e-barzh ar puns. Nac'h a rae o rein. Tost hanter veuzet ec'h asantas rein alc'hwez an armel a-benn ar fin. Neuze e voe tennet ag ar puns. Devet e voe an holl baperiou dirazi er porzhdir, hag an dud a zanse hag a gane en-dro d'an tan ^[7].

XX ^vet kantved [ kemman | kemman ar vammenn ]

Brezel-bed kentan [ kemman | kemman ar vammenn ]

Mervel a reas 186 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel ^[8], da laret eo 4,55% eus ar boblans e 1911 ^[9].

Eil Brezel-bed [ kemman | kemman ar vammenn ]

Mervel a reas 33 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel ^[10].

Monumant ar re fuzuilhet e Roz ar C'had.

10 gwaz a Speied hag a gemere perzh ar Rezistans a voe fuzuilhet e Roz ar C'had ( Lannejenn ) d'ar 24 a viz Even 1944 ; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al lu alaman a oa he sez er Faoued ^[11].

Brezeliou didrevadennan [ kemman | kemman ar vammenn ]

Brezel Indez-Sina [ kemman | kemman ar vammenn ]

Lazhet e voe un isofisour eus ar gumun d’an 12 a viz Genver 1947 e Lan Thoum el Laos ^[12].

Brezel Aljeria [ kemman | kemman ar vammenn ]

Lazhet e voe ur soudard eus ar gumun d’ar 17 a viz Mae 1959 e Bordj Bou Arreridj (departamant Setif ) ^[13].

Monumantou ha traou heverk [ kemman | kemman ar vammenn ]

Ar maner.
An iliz katolik hag ar garnel.
An iliz katolik.
Ar chapel.
Gwerenn-livet eus ar XVI ^vet kantved e Chapel ar C'hrann

Maner Boisgarin.
Iliz katolik Sant Per .
Ar garnel.
Chapel Itron-Varia ar C'hrann .
Monumant ar re varv, luc’hskeudenn ^[14]^,^[15].

Emdroadur ar boblans abaoe 1793 [ kemman | kemman ar vammenn ]

^[16]

Melestradurezh [ kemman | kemman ar vammenn ]

Tud [ kemman | kemman ar vammenn ]

Kelc'h keltiek [ kemman | kemman ar vammenn ]

Brug ar Menez.

Goueliou [ kemman | kemman ar vammenn ]

Gouel ar Meneziou Du.
Pardon ar C'hrann.

Gevellin [ kemman | kemman ar vammenn ]

Bro	Ker	Abaoe
Iwerzhon	An Tochar	1986

Liammou diavaez [ kemman | kemman ar vammenn ]

Commons

Muioc'h a restrou diwar-benn