skeledenn
class of anatomical entity
| Iskevrennad eus
| particular anatomical entity
,
anatomical collection
 |
|---|
| Rann eus
| loen
|
|---|
| Studiet gant
| skeletology
|
|---|
| Development of anatomical structure
| skeletal system development
|
|---|
| Ground level 360 degree view URL
| https://www.zygotebody.com/#nav=-4.65,110.1,142.99,0,0,0,0&sel=p:;h:;s:5;c:-0.6;o:-0.75&layers=0,0,6250,0,0,0,10000,10000,10000,10000,10000
|
|---|
Ar
skeledenn
pe
korf-eskern
zo ul lodenn eus korf ar boudou bev, tud ha loened, a ya d'ober o framm diazez.
Daou seurt skeledennou zo : ar skeledenn diavaez (pe :
ezrelegenn
) a ya d'ober golo korf an
divellkeineged
evel an
amprevaned
), hag ar skeledenn diabarzh, a framm diabarzh korf ar
mellkeineged
evel ar
bronneged
. Ar skeledenn diabarzh-se a reer
korf-eskern
anezhan ivez dre ma'z eo un hollad
eskern
.
- Muioc'h a ditourou a vo kavet er pennad
ezrelegenn
Kalz divellkeineged o deus ur skeledenn diavaez a warez gwiadou blot hag organou o c'horf. A-feur ma kresk al loen e c'hell
muzan
ar skeledenn diavaez, ar pezh a c'hoarvez gant amprevaned ha
kresteneged
'zo.
Meur a zanvez a ya d'ober anezhi :
kitin
(gant an
artropoded
), meskajou
kalkek
(gant ar
c'houral
hag ar
blotviled
) pe
silikat
.
Estreget ur gwarez eo skeledenn diavaez an amprevaned : servijout a ra ivez da stagan ar
c'higennou
, da virout ouzh an dour da guitaat ar c'horf ha d'ober evel un organ ar
skiantou
.
 Ezrelegenn un
nadoz-aer
,
dilezet goude ar muzan
|
|
|
Framm diabarzh al loen eo. Servijout a ra da derc'hel ar c'horf ha d'ober finvadennou dre m'eo stag ar c'higennou outi.
Graet eo skeledenn ar
spoue
gant
spikulennou
kalkek pe silikek.
Strinkennou kalkit hag un nebeud oksidenn vagneziom
Mg
O
a ya d'ober skeledenn an
ekinodermed
(
teureug
,
anduilh-mor
,
stered-mor
...). Eman dindan an
ezkroc'hen
.
Daou rumm
pesked
a zo, hervez an danvez a ya d'ober o skeledenn : an
osteiktied
(an darn vrasan eus ar pesked) zo askornek o skeledenn pand eo
migornek
skeledenn ar re all (al
lamprez
pe ar
c'hondriktied
evel ar
rinkined
).
Azasaet eo skeledenn an
evned
ouzh an nij dre m'eo skanv ken-ken ha war un dro krenv a-walc'h evit gouzanv bec'h ar finvadennou. Nebeutoc'h a eskern zo e skeledenn an evned eget e skeledenn mellkeineged all a vev war an douar. Ouzhpenn da se n'o deus na
dent
, na
karvanou
, met ur
pigos
hag a zo kalz skanvoc'h.
A-benn aesaat o finvou en dour eo azasaet o skeledenn dre goll o faviou a-drenv (evel ar
balumed
pe an
ejened-mor
) pe unanin anezhe en ul
lost
(evel ar
reuniged
).
Graet eo gant eskern, harpet gant
stagellou
,
stirennou
,
kigennou
ha
migorn
. Servijout a ra da zerc'hel ar c'horf, stagan ar c'higennou, gwarezin an organou evel an
empenn
, ar
galon
pe ar
skevent
. An dent zo lod eus ar skeledenn, daoust dezhe bezan graet gant ur gwiad dishenvel diouzh hini an eskern all.
Askorn brasan en den eo
askorn ar vorzhed
, er
c'har
, hag an hini bihanan eo ar
stleug
, er
skouarn
. En un den deuet d'e oad ec'h a ar skeledenn d'ober well-wazh 14% eus pouez hollek ar c'horf.
An eskern a c'hell bezan juntet asambles, evel re ar
c'hlopenn
, pe koublet an eil ouzh egile. Evit a sell ouzh an
askorn uhenvel
, n'eo ket koublet ouzh askorn all ebet : harpet eo gant kigennou ha stagellou.
Commons