Kentan penitiour ar gristeniezh a voe ar sant anvet
Anton
(war-dro 250-350) a yeas da chom e-unan en dezerzh en
Egipt Uhelan
, nepell diouzh ker
Tebas
.
Anakoreted
a veze graet outo, ur ger deuet eus ar
gresianeg
.
Eveltan ez eas meur a benitiour kristen da chom d'an
dezerzh
adal an III
de
kantved.
Ober a rae an dud-se diouzh skouer
Jezuz
a ouias en em dennan alies en dezerzh da bedin, evel a lenner en
Aviel
. Bevan digenvez ha hep an traou diezhomm, en em zastum ennan e-unan, stourm ouzh an temptadur hag ouzh e gorf a fell d'ar penitiour, evit kavout
Doue
.
E
Breizh
e veze graet
peneti
(eus
pened
ha
ti
), pe
peniti
, eus ul lec'h ma veze ur
penitiour
, pe penitiourion, o chom. Dont a ra ar ger eus al latin
paenitere
(a zo kement hag ober
pinijenn
), gant ar ger
ti
da zibenn-ger.
Betek an XI-vet kantved e oa giz ar venec'h kelt ivez, re
Iwerzhon
kenkoulz ha re
Breizh
, klask lec'hiou didud evit bezan tost ouzh
Doue
ha distag diouzh chadennou ar vuhez. Lod anezho a yae en o-unan ha reou all a veze o vevan a-strolladouigou er
c'heviou
pe e lochennou er c'hoadou.
Meur a
sant breizhat
en deus bevet en e-unan a-raok gwelout tud o tont da c'houlenn digantan dont da vezan
eskob
pe
abad
:
sant Kaourintin
(e beniti e
Ploudiern
),
sant Malor
(e beniti en Enez
Sark
), sant
Maodez
(en
Enez Maodez
).
Meur a lec'h a zo anvet
peniti
e brezhoneg e
Breizh Izel
, ha
L'Hermitage
e galleg e
Breizh Uhel
.