La Tortue, en hanternoz da Haiti
La Tortue
La Tortue
(
Latoti
e
kreoleg Haiti
) zo un enezenn ern gwalarn da aod
Haiti
, dezhi war-dro 37 km led ha 7 km hed, 180 km². Brudet e oa evel repu ar vorlaeron er XVIIvet kantved.
Anvet e oa
Isla de la Tortuga
gant ar
Spagnoled
, abalamour d'he stumm. Kentan douar
Hispaniola
a voe trevadennet gant ar C'hallaoued e oa. Ar Spagnoled a oa diazezet mat en Hispaniola ne oant ket niverus e La Tortue.
Daou varevezh illur a zo en istor an drevadenn: ar XVIIvet hag an XVIIIvet kantved.
Er XVIIvet kantved, marevezh aour ar vorlaeron, e oa kerbenn ar flibusterien. En XVIIIvet e wenvo he brud, rak gall e teuy Haiti da vout gant
feuremglev Ryswick
en 1697. Yac'h e kaved an hin, yac'hoc'h eget hini an enez vras, ha suroc'h evel repu pa veze freuz ha reuz en Haiti: eno e varvas ar jeneral Leclerc en 1802.
En amzer ar
flibusterien
e oa enni ur gevredigezh Europeiz gant Saozon, Gallaoued, ha Hollandiz. Sevel a rejont ur vreudeuriezh, ur seurt republik.
Adalek fin ar XVIIvet kantved ez eas ar
flibusterien
d'en em ziazezan
e Jamaika ma vo etre daouarn ar Saozon evel
Henry Morgan
.
- Histoire generale des Antilles habitees par les Francais
, Thomas Jolly, 1667-1671.
- Alexandre-Olivier Oexmelin
, LES AVENTURIERS ET LES BOUCANIERS D'AMERIQUE -
La Decouvrance
, 2000,
ISBN 978-2-910452-32-2
- Leon Guerin, Histoire maritime de France contenant l'histoire des provinces et villes, 1807, Dufour et Mulat 1851
- Jean Merrien
, Histoire mondiale des pirates, flibustiers et negriers, Les Amis du Club du livre du mois, Loos-lez-Lille, impr. des P.-F. de L. Danel (1959), :ASIN : B0014S0H5K
- Roger Riou, Adieu la tortue,
Robert Laffont
(1974), :ASIN : B0000DMUSM
- Robert de la Croix, HISTOIRE DE LA PIRATERIE - Ancre de marine; [Reedition de l'edition de 1974] (16 juin 1995), :ISBN -13: 978-2905970992
- Ile de la tortue au coeur de la flibuste caraibe, Editeur : L'Harmattan (3 mai 2000), :
ISBN 978-2-7384-5471-3
- Maurice Besson, Les Freres de la Coste - Flibustiers et Corsaires -
La Decouvrance
(11 octobre 2006), :
ISBN 978-2-84265-443-6
- Olivier et Patrick Poivre d'Arvor, CHASSEURS DE TRESORS ET AUTRES FLIBUSTIERS - Place des Victoires (15 septembre 2005), :
ISBN 978-2-84459-110-4
- La France et ses esclaves : De la colonisation aux abolitions (1620-1848), Grasset & Fasquelle (17 Here 2007), :
ISBN 978-2-246-70211-5
- Georges Blond, 1969,
Histoire de la Flibuste
, Stock-Match
- Louis-Philippe Dalembert
, 2003,
L'Ile du bout des reves
, Bibliophane/Daniel Radford
- Mimi Barthelemy, Catherine Bayle, 2005,
La Creation de l'Ile de la Tortue
, Ibis Rouge