Keriekadur
a vez graet eus ul luskad istorel o treuzfurmin stummou ar gevredigezh hag a vez tu termenin gant ar fed da welet an niver a annezidi er c'heriou o vont war gresk e kenver peurrest ar boblans (
divaezian
). Ar c'heriekadur a vez graet boas tro-dro keriou hag a vez dija anezho, an tiriadou-se a zo gwelet evel dedennus pe evit abegou sevenadurel hag istorel (ar c'heriou-penn) pe abegou relijiel (Eskoptiou Breizh,
Mekka
...). Gellout a ra bezan ivez dre un tiriad dedennus e-bed an ekonomiezh, ar greanterezh pe milourel kadoniezhel (bazennou-soudard, kampou Roman...).
Lod keriou a zo bet ganet tro-dro porzhiou pe greanterezh staliet nepell diouzh danveziou diazez maeneg, energiek pe denel (labourerien arbennikaet, labourerien marc'had-mat). Ar c'heriekadur a zo ul luskad a seblant difin hag hep termen, abaoe 1800, gwelet evel redin gant ar gouarnamantou hag an tisaverien.
Reudied a zo ur ger eus
Breizh
el
Liger-Atlantel
, arouezius eo eus ar c'heriekadur a zo bet en 20vet kantved. War ar poltriji dindan e vez gwelet mat eerelo bet difin kresk ar ger o pakan douarou war ar maeziou hag etrezek an arvor.
-
-
Etre 1900 ha 1945
-
Etre 1945 ha 1975
-
Etre 1975 ha 2004
An takad kerel a zo bet o kreskin dizehan, ar c'heriekadur a vez o kemer muioc'h-mui a blas war ar maeziou hag an arvoriou.
Ret eo gortoz 1800 hag ar
reveulzi greantel
evit gwelet poblans ar c'heriou o kreskin buan hag hini ar
maeziou o tiskenn gant an
divaezian
. D'ar mare-se e tifluk ar ger keriekadur gant ar ster a vez dezhan hiziv-an deiz.
Difin e seblant bezan al luskad keriekadur o welet dregantad ar boblans bedel o vevan er c'heriou :
- 1800 - 3,4%
- 1900 - 15%
- 1950 - 30%
- 2000 - 50%
Gant al lans a vez hiziv gant ar c'heriekadur, 65 % eus ar boblans a vevo e ker e 2025, muioc'h evit 80 % evit darn ar vroiou. Er bloavezh 2000, 213 ker a gont muioc'h evit 1 milion a annezidi, ha 23 metropolenn a vez gant muioc'h evit 10 milion a annezidi, hag hervez an
ABU
ar boblans kerel a c'hellfe doublan a-benn 100 vloaz. 2007 a vefe ivez ar bloavezh o welet ar boblans kerel o vont dreist hini ar maeziou. Etre 1900 ha 2000, ar boblans kerel a zo bet lieskementet dre 20, padal ar boblans hollek dre ar bed a zo bet lieskementet dre bevar.
Piramidenn
Gizah
a vez kemeret alies evel skouer pa vez kaoz eus kudennou ar c'heriekadur. Un emled bras a zo bet eus ar ger Gizah a-hed ar bloavezhiou, ar gudenn a sav a-benn neuze a zo eman an emled-se o vont etrezek al lec'h istorel.
Emled ker
Gizah
war-zu al lec'h istorel
Difin e seblant bezan emled ar c'heriekadur met un harz a zo bet lakaet dre ma 'z eo ul lec'h touristel meur hag ul lec'h istorel hollbouezus evit
Egipt
.
- ↑
2000 Sifrou an U.S. Census