Karrekaennou dizoloet gant Eugene Dubois (
Pithecanthropus erectus
).
Homo erectus
a oa ur
spesad
eus ar
genad
Homo
hag en doa bevet e kreiz
Azia
hag en
Azia ar reter
en
Henoadvezh koshan ar maen
, etre war-dro 1 milion a vloavezhiou ha 300 000 bloaz kent hon amzer.
War-dro 400 000 bloaz eo roudou koshan oaledou oc’h emplegan mestroni implij an tan : war gont an
Homo erectus
e vezont lakaet.
Kement ha “den en e sav, sonn” e talv ger-ha-ger an anv
Homo erectus
e
latin
: donet a ra a ziskrivadenn ar
Pithecanthropus erectus
gant Eugene Dubois e
1894
. D’ar mare-se e oa koshan hendad daoudroadek
Homo sapiens
anavezet (n’eo ket gwir ken hiriv-an-deiz).
Bout zo meur a is-spesad rannvedel, ar
pitekantrop
hag ar
sinantrop
en o mesk.
Peurvuian e reer
Homo erectus
ag ar pitekantrop pe
den Java
, hag ag ar sinantrop pe
den Beijing
. Abaoe ar bloavezhiou 1980 e sonj an darn vrasan ag an
henzenoniourion
e vefe mat bevennan takad dasparzh douaroniel
Homo erectus
en Azia ma voe bet lakaet ar relegou skouer er goulou.
Evit gwir e voe dizoloet karrekaenn (fosil) gentan un
Homo erectus
war lec’hienn henoniel
Trinil
(
enezenn Java
,
Indonezia
) e
1891
gant
Eugene Dubois
. Setu ma vez graet
Homo ergaster
eus ar c’harrekaennou a-oad gantan bet diskoachet en
Afrika
, ha
Homo heidelbergensis
eus re
Europa
( a vije hendadou douetus
tud Neandertal
).
E
2004
ez eas pelloc’h ar gaoz war dilec’hiaduriou
Homo erectus
, gant dizoloadenn relegou tud mentet bihan-tre, ha lesanvet neuze “Hobbited” anezhe. Gouez da zizoloerion
Homo floresiensis
(anv gwir an “Hobbit”) e vefe heman un diskennad da
Homo erectus
; erruet e vije war an enezenn 70 000 bloaz zo a-c’hwael, hag enni e vije c’hoazh 18 000 bloaz zo. Ur spesad korr e vefe deuet da vout abalamour d’ar digenvezded (evel ma c’hoarvez alies war an inizi). Ne sav ket razh an henzenoniourion a-du gant ar vartezeadenn-man, hogen an holl a zegemer da wir ar fed e vije bet
Homo erectus
duac’h da verdein war-du an enezenn indonezat-se.
Karvanek
mat, ha rakkarvenek mat zoken, e oa
Homo erectus
. Bout a oa dezhan eskern tev, un
tal
izel, un
askorn kilpenn
, ur
baleg us-pod
. Ne oa dezhan
elgezh
ebet.
Etre 1,50 ha 1,65
metr
sav a oa dezhan ; pouezan a rae etre 45 ha 55
kilogramm
; hag etre 850 ha 1 100 cm
3
e oa e
varr-klopenn
(etre 1 100 ha 1 700 evit
Homo sapiens
).
Henvelderiou zo etre ment e gorf ha kenfeuriou e izili gant re
Homo sapiens
(an dud a-vreman).
Kutuilherion frouezh ha brouskon,
gagnaouaered
ha hemolc’herion loened bihan pe vihanoc’h, pe vras a-wezhou (evel an
olifanted
), e oa ar bitekantroped (razh an
Homo erectus
dre astenn). Ar spesad kentan e voe a vestronias an tan, 400 000 bloaz zo (oaledou dizoloet e
Menez-Dregan
(e
Breizh
) ha
Vertessz?l?s
(
Hungaria
), hogen dre mard int bet diskoachet en Europa e vefe gwell komz eus
Homo heidelbergensis
). A-drugarez d’ar vestroni-man e c’helljont gober ostilhou efedusoc’h, poazhan o boued, tomman dezhe ha derc’hel al
loened-preizh
a-bell.
Gwellaet o doa kalvezerezhiou ar benan hag astennet skalfad an ostilhou : aozet o doa an
daouduegou
ha
bouc’haligou
kentan, heverk ag an
Acheulean
. An dra-se a ziskouez ur chenchamant a-fet emzalc’h.
Commons