Krouet eo bet an aozadur lobian
Poellgor studian ha liamman interestou Breizh
(anvet
Comite d'etude et de liaison des interets bretons
e galleg, pe c'hoazh
CELIB
) d'an
22 a viz Gouere
1950
e Kemper gant ur strolladig tud,
Rene Pleven
,
Joseph Martray
ha
Joseph Halleguen
en-o zouez. Ar pal a oa profitan eus endro politikel hag ekonomikel ar prantad (adsavadur goude an
eil brezel bed
, raktres
Marshall
) evit diorren Breizh en he fezh (pemp departamant), gwarezin he sevenadur ha digerin hent an digreizennerezh e Frans war memes tro. Anvet e voe CLIB (Comite de liaison des Interets Bretons) er penn kentan, a-raok dibab diazezan hec'h obererezh war studiadennou sirius a-drugarez da dud evel
Michel Phlipponneau
peurgetket.
Fall oa stad ekonomikel Breizh goude ar brezel. E-kerzh dilennadegou 1951 evit ar Bodadenn vroadel Frans e yeas izili ar CELIB e darempred gant an holl re a oa war ar renk evit kas war-raok mennozh un emglev kannaded eus pep kostezenn evit stourm evit diorroadur Breizh. An holl en diavaez eus ar gomunourien a asantas.
Statudou ar gevredigezh hervez
lezenn 1901
a voe kaset d'ar prefeti d'an
30 a viz Here
hag embannet e voe he c'hrouidigezh war gazetenn ofisiel republik Frans (Journal Officiel de la Republique Francaise) d'an
23 a viz Du
. Arc'hantet oa gant ar pemp kuzul departamant.
Rene Pleven
a voe anvet prezidant, skoazellet gant tri bezprezidant :
Paul Ihuel
, kannad MRP (
Mouvement Republicain Populaire
) ar
Mor-Bihan
,
Andre Morice
, eus ar
Parti Radical
, kannad
Liger-Izelan
, ha
Francois Tanguy-Prigent
, kannad sokialour
Penn-ar-Bed
.Miziek e oa emgav ar gannaded hag ar senedourien.
Tamm-ha-tamm e vodas an aozadur tud oberiant a-bep seurt en tu-hont d'an disrannou. En e grenvan e voe er bloavezhiou 1960. D'ar mare-se edo er CELIB an holl gannaded ha senedourien, ar pemp kuzul departamant, 1200 kumun, ar c'heriou bras en-o zouez, an holl sindikadou gopridi (
CGT
,
CFDT
,
FO
,
CFTC
), an aozaduriou patromed, ar c'hambrou kenwerzh ha greanterezh, ar c'hambrou micheriou, ar skoliou-meur hag ar c'hevredigezhiou a zifenne sevenadur Breizh...
E 1952 e voe savet un danevell a-zivout kempennadur Breizh gant ar CELIB. Degemeret e 1956 gant ar c'hKomite rannvroel a ziorroadur ekonomikel (
Comite regional d'expansion economique
) e voe implijet an danevell gant
Guy Mollet
evit ar Programm obererezh rannvroel embannet d'an
13 a viz Gouere
1956.
Pouezan a rae ar programm-se war diorroadur al labour-douar, hini ar greanterezh, hini an obererezhiou a vor, hini an douristelezh... Kevredad diorroadur rannvroel (SDR
Societe de Developpement regional
) Breizh hag ar C'hevredad armerzh kemmesk evit terkerezh hag aveerezh Breizh (
SEMAEB
Societe d'economie mixte pour l'amenagement et l'equipement de la Bretagne)
a voe krouet e 1957.
Ar raktres evit hentou Breizh, krouidigezh ar C'homisionou diorroadur ekonomikel ranvroel (
CODER
,
Commissions d'expansion economique regionale
) e 1964, diorroadur an ijinerezh agrobouedel, staliadur labouradegou evel hini
Citroen
e
Roazhon
e 1961 pe
Le Joint francais
e
Sant-Brieg
e 1963 a c'hell bezan gwelet evel frouezh levezon ar CELIB.
Koulskoude e tigreske al levezon-se abaoe ar bloavezh 1958 pa yeas un toullad pennou-bras eus tu ar Vvet Republik. Ma voe krouet e 1959 21 "Rannvro a brogramm" e voe roet da Vreizh bevennou ar "Rannvro ekonomikel" bet krouet gant
Vichy
hep al Liger-Izelan. Daoust da vodadeg veur ar CELIB bezan votet ur raktres "Lezenn ar brogramm evit Breizh" bet prientet gant
Michel Phlipponneau
en
Oriant
e 1962, ne reas netra ar gouarnamant.
Er bloavezhiou 1970 e klaskas tud evel
Georges Lombard
adlansan ar CELIB. Ul
"Levr Gwenn"
, programm klok evit diorrodaur Breizh gwelet evel ur c'hevredad broiou a voe embannet e 1971. Ne voe ket dalc'het kalz a gont eus al labour-se gant ar vodadenn rannvro. N'heller ket kenverian levezon a aozadur-se gant hini CELIB ar bloavezhiou 1950-1960. Perzh en deus bet koulskoude e sinadur ar Garta sevenadurel e 1977 gant
Valery Giscard d'Estaing
. Sinet eo bet ar garta gant ar Stad, kuzul rannvroel Breizh hag ar pemp kuzul departamant (gant hini Liger-Atlantel) hag anavezout a rae talvoudegezh ar brezhoneg ha sevenadur Breizh.
E 1972 e voe "adkrouet" an enor bet krouet gant an Dug
Yann IV
war atiz
Georges Lombard
evit enorin
Rene Pleven
. Resevet en deus heman
Kolier an Erminig
d'an
29 a viz Gwengolo
1972.
Aet eo da get ar CELIB e penn kentan ar bloavezhiou 1980. Kemmet eo bet an endro politikel ha melestradurel d'ar mare-se. Deuet eo ar rannvroiou da vezan strollegezhiou lec'hel, krouet ez eus bet kuzuliou armerzhel a sokial er rannvroiou... Aozaduriou 'zo a glask kemer lod pe lod eus kefrediou ar CELIB, klevet e vez a vare da vare komz eus spered ar CELIB met en ur prantad all emeur.