Un aridennad meneziou a-stur gant aod ar Gornaoueg zo el ledenez, ar penn uhelan o vezan Menez Korbu (2?180 m). Muioc'h er Reter ez eus un torosad ennan Menez Tahan (2?187 m). Izeloc'h eo an torosennadur war-du ar Su.
Inizi zo a-da kavarout eo hed an aodou , en emled a-hed 5 000 km. Kompezennou ledan ha strujus zo war ribl aodou ar Gornaoueg?; strisoc'h eo plenennou ar Reter. Diouzh tu strizh-mor Malaka, e-tal Enez Sumatra , ez eus geuniou ha mangrovennou, da lavarout eo paletuvez uhel war o gwriziou.
Alies e vez dourgresk er steriou da vare ar glaveier.
Meneziou uhel zo e Stadou Norzh Borneo ?: Menez Kinabalu (4?175 m) ha Menez Murud (2?423 m), ouzh o zreid kompezennou strizh a-hed an aod hag ur blaenenn c'heuniek.

Tost d'ar c'heheder eman Malaysia, setu e vez tomm ha glavek an amzer a-hed ar bloavezh. Gant aveliou karget a c'hlav o tont a bep eil e tiforc'her etre ar mareou-bloaz.
Ur goadeg trovanel gleb a c'holo kreiz ar vro.

Adalek an IIIe betek an IIvet milved , e-kerzh Nevezoadvezh ar maen eta, ez erruas war aodou Norzh Borneo poblansou mongolianek ? da lavarout eo o daoulagad moan ? a gomze hep mar ur yezh aostroneziat ?; hendadou ar pobladou Dayak ez int?; an hevelep tud a gomze ur yezh monek-kmerek war ledenez Malaysia.
En eil kantved kent JK e tiorroas metalouriezh an houarn hag an arem , a pezh a ziskouez e veze darempredou kenwerzhel etre Indonezia ar Reter hag Indez-Sina an Norzh.

E derou an amzervezh kristen e voe savet keodedou war aodou ledenez Malaysia ha re Borneo evit kenwerzhan gant Indez ha Sina . Adalek ar VII ^vet kantved e voent dindan levezon Impalaeriezh Srividjaya staliet war Enez Sumatra?; indianekaet e oa an impalaeriezh, met gouzout a ouezas skignan yezh ha sevenadur ledenez Malaysia.

War-dro ar bloaz 1400 e voe diazezet rouantelezh Malaka war al ledenez?; e 1414 e voe islamekaet hag e ledanaas he levezon war ar rannvro en he fezh.
E 1511 e voe dindan beli Portugal , hag e 1641 e voe dalc'het gant Hollandiz . Dilec'hiet e voe kreiz ar rouantelezh da Johor neuze, kent bout staliet en Enezeg Riau hag a zo unan eus provinsou Indonezia hiziv. E-keit-se e voe Stadou malays Norzh ledenez Malaysia o tremen dindan pennaotrouniezh rouantelezh Siam .
Rouantelezh Brunei , hag a oa anavezet gant Sinaiz abaoe an IXvet kantved , a rene ivez war Borneo ha Malaysia ar Reter evel m'eman hiziv?; islamekaet e voe er bloavezhiou 1520 , ha dizalc'h e chomas betek an XIX ^vet kantved .

E 1786 e voe prenet enez Pulau Pinang gant ar Rouantelezh-Unanet ?; e 1795 e c'houzalc'hjont Malaka hag e 1819 e prenjont Singapour , kement-se holl evit mestronian hent ar strizhou-mor. Adal an tri ziriad-se, a anvjont Straits Settlements ("Trevadennou ar Strizhou-mor"), e ledanajont o levezon politikel hag armerzhel ?; adalek 1874 betek 1914 e sinjont feuriou-emglev gwarezveli gant sultanelezhiou al ledenez, en o zouez ul lodenn vat eus ar re hag o devoa anzavet beli rouantelezh Siam.
E-keit-se, ul lodenn eus an tiriadou hag a oa bet e dalc'h Brunei a voe piaouet gant kompagnunezhiou breizhveurat prevez.

Eus 1941 betek 1945 e voe gouzalc'het Malaysia gant Japaniz . Kerkent goude, e 1946 , Breizhveuriz a savas Unaniezh Malaysia dre vodan Malaka, Penang hag an 9 sultanelezh valays. Da Gevread Malaysia e troas an Unaniezh e 1948 , ha d'an 31 a viz Eost 1957 e voe roet e zizalc'hiezh dezhan gant ar Rouantelezh-Unanet, gant ma chomje e Kenglad ar Broadou .

E 1959 e voe diskleriet ar stad a zifrae er C'hevread en abeg d'ur gerc'hvell kaset gant komunourien sinaat, ar pezh a badas betek 1960 .
E 1963 e voe staliet Stad Malaysia, enni 11 Stad ar C'hevread kevret gant Stadou Sabah ha Sarawak Borneo, ha Singapour?; e 1965 en em dennas Singapour diouzh Malaysia.

Enep krouidigezh Stad Malaysia e savas Indonezia avat, ha brezel a voe etre an div Stad betek 1966 .

Abaoe he c'hrouidigezh e chom ur gudenn veur gant ar Stad, pa vez bresk bepred ar c'hempouez etre he fobladou.
Eus 1983 da 2003 , dindan gouarn ar pennmaodiern Tun Dr. Mahathir bin Mohamad e voe harpet ar gouarnamant gant un emglev etre ar strollad malay, an hini sinaat hag an hini indian?; adalek neuze ez a gwelloc'h an traou, pa 'z eus bet divizet bodan an nerzhiou-se evit diorroadur armerzhel Malaysia.
Etre 2009 ha 2018 e voe kendalc'het ar strivou gant gouarnamant Mohamed Najib bin Abdul Razak, hag abaoe an 10 a viz Mae 2018 ez eo Tun Dr. Mahathir bin Mohamad pennmaodiern Malaysia adarre.

Unnek eus stadou Malaysia, ha daou diriad, a zo lec'hiet el ledenez (keriou-penn etre krommellou):

Stadou

• Sultanelezh Johor ( Johor Bahru );
• Sultanelezh Kedah ( Alor Star );
• Sultanelezh Kelantan ( Kota Bharu );
• Sultanelezh Pahang ( Kuantan );
• Sultanelezh Perak ( Ipoh );
• Sultanelezh Selangor ( Shah Alam );
• Sultanelezh Terengganu ( Kuala Terengganu );
• Monarkiezh dre-zilenn Negeri Sembilan ( Seremban );
• Rouantelezh Perlis ( Kangar );
• Melaka ( Bandar Melaka );
• Pulau Pinang ( George Town ).

Tiriadou kevreadel

• Putrajaya (ker-benn velestradurel ar c'hevread);
• Kuala Lumpur (ker-benn lezennel ar c'hevread).

Div eus ar stadou, hag un tiriad kevreadel a zo en enez Borneo (keriou-penn etre krommellou):

Stadou

• Sabah ( Kota Kinabalu );
• Sarawak ( Kuching ).

Tiriad kevreadel

• Labuan ( Bandar Labuan ).

Da 31?381?992 e save an niver a dud e Malaysia e 2017 .
Bumiputera ("Mibien an douar") a reer eus 61,7% anezho e 2017, da lavarout eo Malaysianed ha henvroidi?: ar pobladou Orang Asli , Dayak hag Anak Negeri ?; dasparzhet eo an 38,3% a chom etre Sinaiz (20,8%), nann-keodediz (10,4%), Indianed (6,2%) ha tud all (0.9%).

Kontet ez eus bet 134 yezh vev e Malaysia, en o zouez 112 yezh henvroat ha 22 yezh deuet a bellvro. Meur a yezh henvroat zo e Malaysia ar Reter, ibaneg ha kadazaneg o vezan ar re a vez komzet gant ar muian a dud.

Ar malayeg (bahasa Melayu) eo ar yezh ofisiel , hag anzavet eo ar saozneg ivez a-c'houde Istor Malaysia.
C'hwec'h yezh sinaek a vez komzet ivez?: kantoneg , mandarineg , hokkieneg , hakkaeg , hainaneg ha fuzhoueg . Yezhou estren all a glever ivez digant Malaysianed?: tamileg , telugueg , malayalameg , pandjabeg ha taieg .

An islam zo bet lakaet da relijion ofisiel e Malaysia, ma tisklerias 61,3% eus ar boblans bout muzulmat e 2010 .
Ar voudaegezh eo an eil relijion (19,8%), heuliet gant ar gristeniezh (9,2%) hag an hindouegezh (6,3%)?; relijionou sinaat ( konfusianegezh ha daoegezh a ya d'ober 1,3% ha 0,4% zo relijionou all. Dizoue eo 0,8% eus ar boblans, hag 1% eus an dud ne respontjont netra diwar-benn o relijion e 2010.

• Kartenn Malaysia