122-мм га?б?ца Д-30 ( ?ндэкс ГРАУ ? 2А18 ) ? савецкая букс?руемая 122-мм га?б?ца , прынятая на ?збраенне УС СССР 12 мая 1960 года.

У 1978 годзе была мадыф?кавана ? складаецца на бягучы момант на ?збраенн? мног?х дзяржа? пад назвай Д-30А (?ндэкс ГРАУ ? 2А18М ).

Г?сторыя стварэння [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Га?б?ца Д-30 з’яв?лася як замена дыв?з?ённай 122 мм га?б?цы М-30 , распрацаванай АКБ Мотав?л?х?нскага завода пад к?ра?н?цтвам Фёдара Фёдарав?ча Пятрова ? 1938 годзе. Практыка выкарыстання М-30 у гады Вял?кай Айчыннай вайны выяв?ла як стано?чыя бак? гарматы, так ? недахопы. Да недахопа? М-30 став?л?ся н?зкая кучнасць стральбы ? канструкцыя лафета , якая не дазваляла весц? кругавы абстрэл ^[1] .

Як ? распрацо?ка М-30, праектаванне яе замены ? канцы 1950-х гадо? было даверана Фёдару Пятрову, як? ?значальва? АКБ завода № 9 . Першапачатковая распрацо?ка атрымала назву Д-30 (2А18). Гало?ным адрозненнем ад гармат, як?я складал?ся раней на ?збраенн? Савецкай Арм??, стала ?стано?ка гарматы на лафет з трох стан?н, як?я расста?лял?ся на кут 120°, што падвышала ?стойл?васць збро? пры кругавым абстрэле. Таксама дададзена букс?раванне наперад ствалом. Зачэп фаркопа цягача вырабля?ся за шкворневую бэльку, прымацаваную да дульнага тормаза на шарн?ры. Пры прывядзенн? гарматы ? баявое станов?шча (да адкрыцця агню), корпус пры?здыма?ся дамкратам з упорам на грунт апорнай пл?той. Колы на паваротных восях адк?двал?ся ?верх.

Наступная мадыф?кацыя Д-30, якая з’яв?лася ? 1978 годзе, атрымала абазначэнне Д-30А ? адрозн?валася жорсткай канструкцыяй шкворневай бэльк?, якая з’я?лялася адз?ным цэлым з дульным тормазам. У дульным тормазе замест 5 пар вял?к?х шчыл?н ? 1 малой был? выкарыстаныя 2 камеры. На бронешчытку было ?стано?лена электраабсталяванне для зручнасц? транспарц?ро?к? гарматы ? калоне (паказальн?к? павароту ? габарытныя агн?) ^[2] .

Прызначэнне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Га?б?ца кал?брам 122-мм Д-30А (2А18М) прызначана для выканання наступных задач:

• зн?шчэння ? пада?лення жывой с?лы прац??н?ка, адкрытай ? той, якая знаходз?цца ? хованках палявога тыпу (у акопах, бл?ндажах, зямлянках)
• зн?шчэння ? пада?лення агнявых сродка? пяхоты
• разбурэння дрэваземляных агнявых кропак ? ?ншых збудавання? палявога тыпу
• праробл?вання прахода? у м?нных палях ? драцяных загародах
• барацьба з артылерыяй , мотамехан?заваным? сродкам? ? танкам? прац??н?ка.

На ?збраенн? 35 кра?н, без ул?ку кра?н СНД ^[3] , знаходз?цца каля 3600 гармат.

У га?б?цы ?жыта паасобнае г?льзавое зараджанне.

Канструкцыя лафета га?б?цы забяспечвае кругавы абстрэл пры кутах ?звышэння ствала ад -5° да + 18° ? стральбу пры кутах ?звышэння ад -7° да + 70°, кал? казённая частка знаходз?цца ? сектарах пам?ж сумежным? стан?нам? .

Цягавы сродак га?б?цы ? а?тамаб?ль Урал-4320 . Найбольшая дапушчальная хуткасць па добрых дарогах з асфальтавым або бетонным пакрыццём да 80 км/г. Га?б?ца рыштуецца таксама лыжнай устано?кай для транспартавання па глыбок?м снежным покрыве. Стральба з лыжнай устано?к? немагчыма.

У рамках рас?йск?х вучэння? ≪Цэнтр-2019≫ была прадэманстраваная магчымасць перак?дання га?б?ц Д-30 пры дапамозе верталёта? М?-8 ^[4] .

Асно?ныя тэхн?чныя дадзеныя Д-30А (2А18М) [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Бал?стычныя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• 
  Гарматны разл?к Д-30А 4-й брыгады 205-га корпуса Афганскай нацыянальнай арм?? зраб?? стрэл.
• 
  Станов?шча Д-30А пры букс?ро?цы. Рэпетыцыя парада ? Данецку.
• 
  Казённая частка га?б?цы.
• 
  Стрэл з га?б?цы Д-30 падчас армейскага конкурсу ≪Майстар-збройн?к≫. Май 2021.

Прылада га?б?цы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Га?б?ца складаецца з ствала, супрацьадкатных прылад, лафета ? прыцэльных прылад. Ствол ? з трубы, дульнага тормазу , захопа?, казенн?ка ? кл?навай заса?к? з вертыкальным ходам. Супрацьадкатныя прылады складаюцца з г?драпне?матычнага накатн?ка (46 атм) ? г?дра?л?чнага тормазы адкатных частак. Лафет складаецца з калыск? , верхняга станка, н?жняга станка, ?ра?наважванага механ?зму, прывада? вертыкальнай ? гарызантальнай наводк?, колавага ходу, механ?зма? падрэсарывання, механ?зму мацавання гарматы па-паходнаму. Прыцэльныя прылады складаюцца з панарамнага прыцэла ПГ-1 ? тэлескап?чнага прыцэла ОП-4М . Ствол, калыска, супрацьадкатныя ? прыцэльныя прылады складаюць пампаваную частка гармату, якая прыводз?цца ? вярчальны рух адносна вос? цапфа? калыск? ствала пры наводцы ствала ? вертыкальнай плоскасц?. Х?сткай частка, верхн? станок з баявым шчытом ? колавым ходам, ?ра?наважвае механ?зм ? прывада наводк? ?твараюць круц?льную частку, якая прыводз?цца ? вярчальны рух адносна вос? баявой загваздк? ^[5] верхняга станка пры наводцы ствала ? гарызантальнай плоскасц?. Н?жн? станок з трыма стан?нам? ? г?драдамкратам (у ранняй мадыф?кацы? механ?чным дамкратам) утвараюць нерухомую пры навядзенн? ствала частку гарматы. Дамкрат выкарысто?ваецца для ?здыму га?б?цы для гадо?л? ? звестк? стан?н з паходнага станов?шча ? баявое ? назад.

Прымяненне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Га?б?ца Д-30 ? вял?к?х колькасцях складаецца на ?збраенн? ? мног?х кра?нах свету. Яна ?жывалася ? ?жываецца ? мног?х ваенных канфл?ктах. Выраблялася, акрамя СССР, у ?раку, Ег?пце, Югаслав?? ? К?та?. На базе Д-30 створана некальк? самаходных артылерыйск?х установак: 2С1 ≪Гваздз?к≫ , Semser . У паветрана-дэсантных войсках га?б?цу дэсантуюць з паветра на спецыяльнай платформе.

З 23 чэрвеня 2009 года дзве га?б?цы (Д-30 1968 года выпуску ? Д-30А 1978 года выпуску) выкарысто?ваюцца для правядзення традыцыйнага па?дзённага стрэлу ? Санкт-Пецярбургу .

З л?стапада 2017 года 68 га?б?ца Д-30 выкарысто?ваюцца супрацьлав?ннай службай Расг?драмета ^[6] .

Месца ? арган?зацыйна-штатнай структуры [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

УС СССР [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У мотастралковых ? танкавых дыв?з?ях УМ СССР га?б?ца Д-30А з’я?лялася штатным гарматай як палкавой ? дыв?з?ённай артылеры? . У залежнасц? ад тыпу палка (мотастралковы або танкавы) у яго артылерыйск?м дыв?з?ёне магло быць ад 2 да 3 га?б?чных батарэй па 6 гармат у кожным. У артылерыйск?м палку мотастралковай дыв?з??, у залежнасц? ад прыналежнасц? да ваеннай акруг? або групе войска?, магло быць да 2 га?б?чных артылерыйск?х дыв?з?ёна? па 18 гармат у кожным ^[7] .

У дэсантна-штурмавых брыгадах у складзе сухапутных войска?, штатны артылерыйск? дыв?з?ён склада?ся з 3 га?б?чных батарэй па 4 адз?нк? Д-30А ? кожным ^[7] .

У артылерыйск?х палках у складзе паветрана-дэсантных дыв?з?й з 70-х гадо?, 1 з 3 штатных дыв?з?ёна? ме? на сва?м узбраенн? 12 адз?нак Д-30А ? 2 га?б?чных батарэях ^[8] .

УС РФ [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У лютым 2013 года м?н?стр абароны РФ С. К. Шайгу распарадз??ся зняць з узбраення ? перадаць на базы захо?вання да канца 2013 года га?б?цы Д-30А, як?я знаходзяцца ? сухапутных войсках. Узамен войск? атрымаюць буксаваныя га?б?цы ≪Мста-Б≫ або самаходныя артустано?к? ≪Акацыя≫ кал?бра 152 мм. Згодна з распараджэннем Д-30А пав?нны был? застацца тольк? на ?збраенн? Паветрана-дэсантных войска? ? 56-й дэсантна-штурмавой брыгады Па?днёвай ваеннай акруг?. ^[9] Але тым не менш, га?б?ца працягвала выкарысто?вацца на 7-й ваеннай базе ? Абхаз?? ^[10] , а ? новаствораную ? 2016 годзе 30-ю мотастралковую брыгаду бы? уключаны дыв?з?ён га?б?ц ^[11] . Таксама выкарысто?ваецца 22-м армейск?м корпусам берагавых войска? ВМФ у Крыме ^[12] .

Мадыф?кацы? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Д-30  ? на першых выпусках механ?чны дамкрат для вывешвання кола? з двума ручкам? для двух нумаро? разл?ку, апорная пл?та дамкрата круглая, на пазнейшых выпусках дамкрат заменены на больш дасканалы-г?дра?л?чны, к?раваны адным нумарам разл?ку, апорная пл?та дамкрата прастакутная, шыны запо?неныя гумовым? джгутам?, з прычыны чаго макс?мальная хуткасць букс?ро?к? абмежаваная 40 км/г.
• Д-30А (2А18М) ? двухкамерны дульны тормаз замест шчыл?ннага, больш разв?тыя прастакутныя камб?наваныя л?хтары стоп-с?гнала? ? габарытных агнё?, як?я выступаюць над гарматным шчытком, пне?матычныя шыны, як?я дапускаюць букс?ро?ку з хуткасцю больш за 40 км / г;
• 2А18М-1  ? дададзены дасылацель;
• Д-30J  ? югасла?ская мадыф?кацыя;
• ≪ Саддам ≫ ? ?ракская мадыф?кацыя;
• Type 96  ? к?тайская верс?я;
• ≪ Хал?фа ≫ ? суданская верс?я; ^[13]
• Semser  ? ?зра?льская мадыф?кацыя САУ , якая прадста?ляе Д-30 на шас? КамАЗ-63502 для УС Казахстана .
• ≪ Хал?фа-1 ≫ ? суданская мадыф?кацыя САУ , якая прадста?ляе Д-30 на шас? КамАЗ-43118 ^[14]

На ?збраенн? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Па стане на 2016 год ^[15] .

Захаваныя экземпляры [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

•   Рас?я
  • Музей айчыннай ваеннай г?сторы? ? вёсцы Падз?кава ?стрынскага раёна Маско?скай вобласц?;
  • у Маскве на скрыжаванн? вул?ц Ляскова ? Пляшчэева ^[18] ;
  • Музей ваеннай тэхн?к? ? Верхняй Пышме Свярдло?скай вобласц? ^[19] .
•   Азербайджан
  • Парк ваенных трафея? у Баку ^[20] .

• 
  Га?б?ца на скрыжаванн? вул?ц Ляскова ? Пляшчэева ? Маскве
• 
  Помн?к у памяць 40-годдзя гадав?ны Перамог? савецкага народа ? ВАВ у вёсцы Багдана?ка .

Зноск? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]