Яшчарк?
(
Lacertilia
, раней
Sauria
) ? падатрад
лускаватых
класа па?зуно?.
Падатряд яшчарак не з'я?ляецца б?ялаг?чна дакладна вызначанай катэгорыяй, а ?ключае ? сябе ?се тыя в?ды, як?я не адносяцца да ?ншых двух падатрада? лускаватых ?
змей
?
двуходак
. Зме?, ?маверна, з'я?ляюцца нашчадкам? варано?дных яшчарак ? па б?ялаг?чных прынцыпах таксама могуць л?чыцца яшчаркам?, але ?мо?на вылучаюцца ? асобны падатрад. Усяго нал?чваецца звыш 4300 в?да? яшчарак.
Да?жыня ад 3,5 см (некаторыя геконы) да 3,7 м, маса да 150 кг (
вараны
). Тулава валькаватае або цыл?ндрычнае, рознай афарбо?к?. Большасць мае разв?тыя канечнасц?, у некаторых яны слаба разв?тыя або ?х няма. Цела ?крыта лускав?нкам? ц? ?ншым? рагавым? ?тварэнням?. Мног?я в?ды здольныя да а?татам?? хваста.
З'яв?л?ся ?
трыясе
.
Пашыраны па?сюдна, акрамя Антарктыды. Большасць вядзе наземны спосаб жыцця; некаторыя жывуць у глебе, закопваюцца ? пясок (
круглагало?к?
? ?нш.), на дрэвах, скалах; марская яшчарка жыве каля л?н?? прыбою ? часта заходз?ць у ваду. Некаторыя водзяцца тольк? ? стэпавых ? пустынных зонах Зямл?. На Беларус? 3 в?ды:
вераценн?ца ломкая
,
яшчарка жывародная
?
яшчарка порсткая
.
Падатрад яшчарак падзяляюць на 5 ?нфраатрада? (геконападобныя, ?гуанападобныя, сцынкападобныя, вераценн?цападобныя, варанападобныя), як?я аб'ядно?ваюць 20 сямейства?. Паводле розных ацэнак, агульная колькасць вядомых зараз в?да? яшчарак больш за 4 тыс., спецыял?сты таксама л?чаць, што да цяперашняга часу ап?сана менш як 80 % в?да?. Гэта найбольш шматл?кая група сучасных рэптыл?й, вельм? пашыраная на зямным шары. Напрыклад,
геконавыя
(
Gekkonidae
) нал?чваюць больш за 600 в?да?,
агамы
(
Agamidae
) ? больш за 300 в?да?,
сцынкавыя
(
Scincidae
) ? каля 700 в?да?.
Яшчарк? ? асноным яйцакладныя, ёсць яйца- ? жывародныя. Некаторым уласц?вы партэнагенез. Адкладваюць да 35 яец. Кормяцца беспазваночным?, пераважна насякомым?, зрэдку дробным? пазваночным?; радзей расл?ннаедныя або ?сёедныя.
Мяса некаторых вял?к?х яшчарак ядомае, скура ?дзе на вырабы. Некаторыя в?ды ядав?тыя.