한국   대만   중국   일본 
Японскае агенцтва аэракасм?чных даследавання? ? В?к?педыя Перайсц? да зместу

Японскае агенцтва аэракасм?чных даследавання?

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Японскае агенцтва аэракасм?чных даследавання?
Japan Aerospace eXploration Agency
宇宙航空?究開?機構
Кра?на
Штаб-кватэра Сцяг Японіі Цёфу, Ток?а
Тып арган?зацы? Касм?чнае агенцтва
К?ра?н?к?
Генеральны дырэктар Кейдз? Тац?кава
Заснаванне
Дата заснавання 1 кастрычн?ка 2003
Матчыная арган?зацыя Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology [d]
Член у
jaxa.jp
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Японскае агенцтва аэракасм?чных даследавання? ( яп. : 宇宙航空?究開?機構 Уцю:-Ко:ку-Кэнкю:-Кайхацу-К?ко: ) або JAXA ( англ. : Japan Aerospace eXploration Agency ) ? дзяржа?нае агенцтва, якое адказвае за касм?чную ? ав?яцыйную праграму Япон?? . Агенцтва было створана 1 кастрычн?ка 2003 года пасля зл?цця трох раней незалежных арган?зацый. Зараз JAXA валодае магчымасцю запуску штучных спадарожн?ка? Зямл?, а?таматычных м?жпланетных станцый, удзельн?чае ? праграме М?жнароднай касм?чнай станцы? , плануе стварэнне п?латуемай касмана?тык? ? асваенне Месяца.

Г?сторыя агенцтва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

H-IIA , H-IIB

1 кастрычн?ка 2003 тры арган?зацы? ? японск? ?нстытут касмана?тык? ? аэрана?тык? (Institute of Space and Aeronautical Science, ISAS), Нацыянальная аэракасм?чная лабараторыя Япон?? (National Aerospace Laboratory of Japan, NAL) ? японскае Нацыянальнае агенцтва па даследаванн? космасу (National Space Development Agency, NASDA) ? аб’яднал?ся ? адз?ную структуру, якая атрымала назву JAXA.

Да аб’яднання гэтыя арган?зацы? ажыцця?лял? разв?ццё розных сектара? японскай касмана?тык?: ISAS факусава?ся на даследаваннях касм?чнага асяроддзя ? планет, NAL ? на даследаваннях у гал?не аэрана?тык?. Нацыянальнае агенцтва па даследаванн? космасу было ?творана 1 кастрычн?ка 1969 ? займалася распрацо?кай ракет-носьб?та? , спадарожн?ка?, а таксама буда?н?цтвам японскага эксперыментальнага модуля ≪ К?бо ≫ для М?жнароднай касм?чнай станцы?. Штаб-кватэра NASDA размяшчалася ? будынках цяперашняга Касм?чнага цэнтра Танегас?ма на востраве Танегас?ма , за 115 км на по?дзень ад Кюсю .

Касм?чная дзейнасць агенцтва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Ракеты-носьб?ты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Выкарысто?ваюцца
  • SS-520  ? РН звышлёгкага класу (першы арб?тальны запуск у 2017 годзе)
  • Эпс?лон  ? РН лёгкага класу (першы запуск у 2013 годзе)
  • H-IIA  ? РН сярэдняга класу (першы запуск у 2001 годзе)
Распрацо?ваюцца
  • H3  ? праект пераемн?ка РН H-IIA и H-IIB , першы запуск плануецца пасля 2020 года. [5] .

Г?сторыя распрацо?к? ракет [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Япон?я запусц?ла свой першы спадарожн?к ?sumi у 1970 годзе, выкарысто?ваючы ракету-носьб?т L-4S, распрацаваную ISAS. Да аб’яднання ? адну арган?зацыю ISAS выкарысто?ва? лёгк?я цвёрдапал??ныя ракеты, тым часам як NASDA займалася распрацо?кай вадкасных ракет большай грузападымальнасц?. Першапачаткова NASDA выкарысто?вала л?цэнзаваныя амерыканск?я тэхналог?? ракет-носьб?та?. Першай вадкаснай ракетай, цалкам распрацаванай у Япон??, стала H-II , прадста?леная ? 1994 годзе.

  • Каппа  ? (1956, год запуску)
  • Ламбда
    • Ламбда-4S ? РН лёгкага класа (1966 ?1970)
  • Мю
    • Мю-3
      • M-3C ? (1973?1979)
      • M-3H ? (1977?1978)
      • M-3S ? (1980?1984)
      • M-3SII ? (1985?1995)
    • M-4S ? (1970?1972)
    • Мю-5 ? (1997?2006)
  • N-I  ? РН лёгкага класа (1975?1982)
  • N-II  ? (1981?1987)
  • H-I  ? РН лёгкага класа (1986?1992)
  • H-II  ? РН сярэдняга класа (1994?1999)
  • H-IIB ? РН сярэдняга класа (2009?2020)
  • J-I ? (адз?н субарб?тальны запуск у 1996 годзе)
  • GX ? планавалася (?2009)
  • RVT ? дэманстратар шматразовай ракеты (1998?)

Месячныя ? м?жпланетныя м?с?? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Першай японскай касм?чнай м?с?яй за межам? зямной арб?ты стала вывучэнне каметы Галея ? 1985 годзе, праведзенае апаратам? Сак?гакэ (MS-T5) ? Суйсэй (PLANET-A). Для падрыхто?к? да планаваных м?с?й ISAS тэсц?равала мане?раванне на арб?це Зямл? ? рамках палёту спадарожн?ка Х?тэн у 1990 годзе. Першай японскай м?жпланетнай м?с?яй ста? Назом? (PLANET-B), запушчаны да Марса ? 1998 годзе. Апарат дасягну? Марса ? 2003 годзе, але не здоле? выйсц? на стаб?льную арб?ту вакол Марса.

Акты?ныя м?с??

Акацук? , Хаябуса-2 , IKAROS

Завершаныя
  • Сак?гакэ ( яп. : さきがけ , ≪П?янер≫) (MS-T5) ? першы м?жпланетны японск? апарат, прызначаны для вывучэння каметы Галея падчас яе праходжання каля Зямл? (1985?1995)
  • Суйсэй ( яп. : すいせい , ≪Камета≫) (Planet-A) ? м?жпланетны апарат, прызначаны для вывучэння каметы Галея (1985?1992)

Даследаванн? Месяца [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пасля запуску м?с?? Х?тэн у 1990 годзе ISAS планавала м?с?ю па даследаванн? Месяца LUNAR-A, але пасля шматл?к?х затрымак ? пераноса? з-за тэхн?чных праблем у 2007 годзе ад плана? запуску апарата адмов?л?ся. Сейсмометр, распрацаваны для LUNAR-A, будзе скарыстаны ? наступных м?с?ях.

14 верасня 2007 гады JAXA правяла паспяховы пуск новага зонда пад назвай Кагуя (SELENE). Для запуску выкарысто?валася ракета-носьб?т H-IIA. Асно?ная мэта м?с?? складалася ? зборы даных аб паходжанн? ? геалаг?чнай эвалюцы? Месяца. Апарат выйша? на запланаваную арб?ту 4 кастрычн?ка 2007 года. [6] [7] 10 чэрвеня 2009 года зонд упа? на паверхню Месяца.

У распрацо?цы
  • SLIM ? першы пасадачны апарат (2021?)
Завершаныя
  • Х?тэн ( яп. : ひてん , ≪Зорная панна≫) (Muses-A) ? спадарожн?к Месяца (1990?1993)
  • Кагуя ( яп. : かぐや , ≪Месяц≫) (SELENA) ? спадарожн?к Месяца (2007?2009)
Скасаваныя

18 кастрычн?ка 2017 года японск?м? навуко?цам? было апубл?кавана паведамленне аб выя?ленн? ≪тунэля≫ пад паверхняй Месяца [8] . Тунэль можа выкарысто?вацца як месца для перспекты?най месяцовай базы.

Даследаванн? планет [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Марс?янск? зонд Назом?, створаны ? запушчаны ISAS да аб’яднання асно?ных аэракасм?чных ?нстытута? Япон??, ста? адной з першых складанасця?, з якой прыйшлося сутыкнуцца новастворанай JAXA. Назом? прайшо? у 1000 к?ламетра? ад паверхн? Марса, выйсц? на калямарс?янскую арб?ту не ?далося.

20 мая 2010 года з дапамогай ракеты-носьб?та H-IIA был? запушчаны венерыянск? зонд Акацук? ? апарат IKAROS, абсталяваны сонечным ветразем. 7 снежня 2010 года Акацук? выйша? на арб?ту Венеры , ста?шы першым японск?м касм?чным апаратам на арб?це ?ншай планеты. Адной з гало?ных задач Акацук? было вывучэнне асабл?васця? кручэння венерыянскай атмасферы, кал? аблок? ? трапасферы круц?яцца вакол планеты хутчэй, чым круц?цца сама Венера.

Акты?ныя м?с??
У распрацо?цы
Скончаныя
  • Назом? ( яп. : のぞみ , ≪Надзея≫) (PLANET-B) ? а?таматычная м?жпланетная станцыя, нак?раваная для даследавання Марса (1998?2003)

У чэрвен? 2014 года японск? м?н?стр навук? ? тэхналог?й аб’яв?? аб намерах па асваенн? Марса. Планам абазначаны бесп?лотныя даследаванн?, п?латуемая м?с?я да Марса ? до?гатэрм?новая база на паверхн? Месяца. На кожным з этапа? прапануецца акты?нае супрацо?н?цтва з ?ншым? кра?нам?. [11]

Вывучэнне малых цел [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Хаябуса

9 тра?ня 2003 гады апарат Хаябуса бы? паспяхова запушчаны з дапамогай ракеты-носьб?та Мю-5. Мэта м?с?? заключалася ? зборы ?зора? грунту невял?кага калязямнога астэро?да ?такава . Зонд збл?з??ся з астэро?дам у верасн? 2005 года. Пацверджана паспяховая пасадка апарата на паверхню астэро?да ? л?стападзе 2005, хаця адразу пасля пасадк? адзначал?ся некаторыя непаладк? ? працы зонда. Хаябуса паспяхова вярну?ся на Зямлю з узорам? глебы астэро?да 13 чэрвеня 2010 года.

Акты?ныя м?с??
  • ?
Завершаныя
  • Хаябуса ( яп. : はやぶさ , ≪Сапсан≫) (MUSES-C) ? касм?чны апарат, прызначаны для вывучэння астэро?да ?такава ? даста?к? ?зору яго глебы на Зямлю (2003?2010)
  • Хаябуса-2 ( яп. : はやぶさ2 , ≪Сапсан-2≫)  ? касм?чны апарат, прызначаны для вывучэння астэро?да 162173 Ругу ? даста?к? ?зору яго грунту на Зямлю (2014?2020)

Астранам?чныя даследаванн? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Першым японск?м касм?чным апаратам, як? прызнача?ся для астранам?чных даследавання?, ста? запушчаны ? 1979 годзе рэнтгена?ск? тэлескоп Хакучо. Пазней ISAS занялася наз?ранням? за Сонцам, радыёастраном?яй ? ?нфрачырвонай астраном?яй.

Акты?ныя м?с??

Х?нодэ , MAXI (эксперымент на МКС), Х?сак? , CALET (тэлескоп на МКС)

У распрацо?цы

XARM

Завершаныя

Акары , Сузаку , Х?том?

Скасаваныя

ASTRO-G

?нфрачырвоная астраном?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

ASTRO-E

Першым японск?м ?нфрачырвоным касм?чным тэлескопам ста? 15-сантыметровы IRTS, як? бы? усталяваны на SFU ? шматмэтавым навуковым спадарожн?ку, запушчаным у 1995 годзе. IRTS за адз?н месяц сваёй працы прасканава? каля 7 працэнта? нябеснай сферы, перш чым SFU бы? вернуты на Зямлю з дапамогай Спэйс шатла .

Наступным крокам JAXA у вобласц? ?нфрачырвонай астраном?? ста? Акары . Гэты спадарожн?к бы? запушчаны 21 лютага 2006 года. Апарат бы? абсталяваны 68-сантыметровым тэлескопам. [12]

  • Акары ( яп. : 明かり , ≪Святло≫) (ASTRO-F) ? спадарожн?к для даследавання касм?чнай прасторы ? ?нфрачырвоным дыяпазоне.

Рэнтгена?ская астраном?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пачынаючы з 1979 года, кал? бы? запушчаны тэлескоп Хакучо , Япон?я на працягу двух дзесяц?годдзя? працягвала наз?ранн? ? рэнтгена?ск?м спектры. Был? створаны ? запушчаны касм?чныя рэнтгена?ск?я тэлескопы Х?наторы , Тэнма , Г?нга ? ASCA (ASTRO-A). Запушчаная ? 2000 году касм?чная абсерваторыя ASTRO-E не выйшла на арб?ту.

10 л?пеня 2005 года адбы?ся запуск новай рэнтгена?скай касм?чнай абсерваторы?, якая атрымала назву Сузаку . Касм?чны апарат ме? тры асно?ныя прыборы наз?рання: рэнтгена?ск? спектрометр XRS, дэтэктар касм?чных прамянё? HXD ? в?давы спектрометр XIS.

Рэнтгена?ск? тэлескоп MAXI бы? усталяваны на японск?м модул? МКС. [13]

17 лютага 2016 года Х?том? (ASTRO-H) бы? запушчаны як пераемн?к тэлескопа Сузаку, як? адпрацава? свой тэрм?н службы.

  • Хакучо ( яп. : はくちょう , ≪Лебедзь≫) (CORSA-b) ? арб?тальная абсерваторыя, прызначаная для даследавання неба ? рэнтгена?ск?х прамянях
  • Тэнма ( яп. : てんま , ≪Пегас≫)  ? спадарожн?к з рэнтгена?скай абсерваторыяй
  • ASTRO-E ? рэнтгена?ск? тэлескоп.

Вывучэнне Сонца [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Х?нодэ ( яп. : ひので , ≪Св?танак≫)  ? спадарожн?к для даследавання ф?з?к? Сонца.

Радыёастраном?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1998 годзе JAXA запусц?ла касм?чны апарат HALCA (MUSES-B) ? першы ? свеце касм?чны апарат, спецыяльна створаны для наз?рання? за пульсарам? ? ?ншым? астранам?чным? аб’ектам? метадам радыё?нтэрфераметры? са звышдо?гай базай (VLBI). Для гэтага ISAS была створана наземная сетка, якая злучала радыётэлескопы розных кра?н. Апарат працава? з 2003 па 2005 гады.

Дыстанцыйнае даследаванне Зямл? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Акты?ныя апараты: ?бук? , GCOM-W, ALOS-2 У распрацо?цы: GCOM-C, GOSAT-2, ALOS-3 Завершаныя: Дайчы

Дайчы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

MTSAT-1

У студзен? 2006 гады бы? паспяхова запушчаны спадарожн?к ALOS (Advanced Land Observation Satellite). Сувязь пам?ж апаратам ? наземнай станцыяй у Япон?? ажыцця?лялася з дапамогай спадарожн?ка сувяз? Kodami Date Relay Satellite. З-за праблем з надзейнасцю JAXA вырашыл? наступны апарат падзял?ць на два асобныя, адз?н для радарнага наз?рання (ALOS-2), а друг? для аптычнага (ALOS-3).

Метэаспадарожн?к? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Япон?я кожны год падвяргаецца ?здзеянню тайфуна?, таму вывучэнне ? прагназаванне атмасферных працэса? ? важны прыярытэт для кра?ны. У 1997 годзе бы? запушчаны метэаспадарожн?к TRMM (Tropical Rainfall Measuring Mission), распрацаваны ? супрацо?н?цтве з NASA. Для працягу даследавання? NASDA распрацавала апараты ADEOS ? ADEOS II у 1996 ? 2003 гадах адпаведна. Тым не менш, па розных прычынах усе гэтыя спадарожн?к? прапрацавал? значна менш запланаванага тэрм?ну.

28 лютага 2014 года з дапамогай ракеты-носьб?та H-II2A бы? запушчаны апарат GPM Core Observatory, распрацаваны сумесна NASA ? JAXA. Праект GPM уя?ляе сабой спадарожн?кавую групо?ку для наз?рання за атмасферным? ападкам?.

  • Дайчы ( яп. : だいち , ≪Зямля≫) (ALOS) ? спадарожн?к дыстанцыйнага даследавання Зямл?, прызначаны для ман?торынгу зямной паверхн? ? ак?яна?.

Ман?торынг вугляк?слага газу ? атмасферы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • ?бук? ( яп. : いぶき , ≪Дыханне≫) (GOSAT) ? апарат, прызначаны для ман?торынгу парн?ковых газа?.

П?латуемая касмана?тыка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Дванаццаць японск?х астрана?та? пабывал? ? космасе, аднак Япон?яй не бы? распрацаваны ?ласны п?латуемы карабель, ? не ?снуе плана? па яго стварэнн?. Патэнцыйна для п?латуемых палёта? было магчыма выкарыстанне шатла HOPE-X , але гэты праект бы? спынены. Праект прасцейшай па сваёй канструкцы? капсулы Фуджы таксама бы? скасаваны.

Першым японцам у космасе ста? Тоёх?ра Ак?яма, член эк?пажа савецкага касм?чнага карабля Саюз ТМ-11, палёт якога адбы?ся ? 1990 годзе.

Удзел Япон?? ? сумесных з ЗША ? ?ншым? кра?нам? праектах у гал?не п?латуемай касмана?тыцы ?ключае ? сябе палёты японск?х астрана?та? на касм?чных караблях кра?н-партнёра? да МКС. Палёт STS-47 бы? часткова праф?нансаваны Япон?яй. У рамках гэтай м?с?? ажыццё?лены палёт першага астрана?та JAXA Мамору Моры ? якасц? спецыял?ста па карыснай нагрузцы.

Японск? план п?латуемага палёту на Месяц некаторы час знаходз??ся ? распрацо?цы, аднак у 2010 годзе бы? замарожаны з-за недахопу ф?нансавання. [14]

?ншыя касм?чныя апараты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Модуль МКС К?бо

Касмадромы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

За?ваг? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  1. ↑ http://www.iafastro.org/membership/
  2. ↑ https://www.iadc-home.org/member_agencies_list
  3. ↑ https://www.itu.int/hub/membership/our-members/directory/?myitu-industry=true&request=sector-members
  4. ↑ https://jpcoar.repo.nii.ac.jp/page/40 Праверана 1 мая 2024.
  5. ↑ Selection of Prime Contractor for Development and Launch Services of New National Flagship Launch Vehicle . jaxa (25 сакав?ка 2014). Праверана 2 мая 2014.
  6. ↑ JCN Newswire - Asia Press Release Distribution .
  7. ↑ "Japan launches first lunar probe" . BBC NEWS. 2007-09-14.
  8. ↑ Архивированная копия (недаступная спасылка) . Арх?вавана з першакрын?цы 18 кастрычн?ка 2017. Праверана 18 кастрычн?ка 2017.
  9. ↑ 小型ソ?ラ?電力セイル??機「IKAROS」   (яп.) . JAXA.
  10. ↑ 月?惑星の?究   (яп.) . JAXA.
  11. ↑ "Japanese hope to build on Mars" . The Tokyo News.Net. Арх?вавана з арыг?нала 2014-06-02 . Праверана 2014-06-02 . Арх??ная коп?я (недаступная спасылка) . Арх?вавана з першакрын?цы 2 чэрвеня 2014. Праверана 15 жн??ня 2023.
  12. ↑ Akari , NSSDCA
  13. ↑ JAXA . MAXI:Experiment - International Space Station - JAXA (недаступная спасылка) . Арх?вавана з першакрын?цы 21 мая 2013. Праверана 12 чэрвеня 2015.
  14. ↑ McPherson, S. (23 March 2010). Japan Decides Manned Mission to Moon Too Expensive, Nikkei Says. Retrieved from Archived copy (недаступная спасылка) . Арх?вавана з першакрын?цы 16 верасня 2015. Праверана 1 верасня 2017.
Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Японскае_агенцтва_аэракасм?чных_даследавання?&oldid=4737614 "