Юрка В?цьб?ч , сапра?днае ?мя Сераф?м , або Георг?й Аляксандрав?ч Шчарбако? ( 2 (15) чэрвеня 1905 , Вел?ж , В?цебская губерня , цяпер Рас?я  ? 6 студзеня 1975 ^[1] , Са?т-Рывер , Нью-Джэрс? , ЗША ; Псе?дан?мы: Юрка Стукал?ч ; Алесь Крыжан?ч ) ? беларуск? грамадск? дзеяч , п?сьменн?к , публ?цыст , краязнавец ? дзеяч эм?грацы? ? Амерыцы.

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Паходз?? з сям'? правасла?ных беларуса?: бацьк? ? святар Аляксандар Стукал?ч ? Е?дак?я з Паповых. Вучы?ся ? 5-й Вел?жскай школе. У родным горадзе скончы? педагаг?чны тэхн?кум. Працаваць наста?н?кам, аднак, не дазвол?л? ? ме? варожае савецкай уладзе сацыяльнае паходжанне. Служы? у войску, дзе бы? карэспандэнтам армейскай газеты. У сярэдз?не 1930-я гады выеха? у Маскву , спачатку працава? на будо?л?, пазней уладкава?ся на х?м?чную фабрыку. Уваходз?? у л?таб'яднанне ≪ Узвышша ≫ ^[2] . У 1939 годзе прыняты ? СП СССР . Напярэдадн? Другой сусветнай вайны жы? у В?цебску . У студзен? 1941 года бы? арыштаваны органам? савецкай дзяржбяспек?.

Пасля акупацы? Беларус? нямецк?м? войскам? заста?ся ? В?цебску. Прыма? удзел у беларуск?м культурным жыцц?, прая?ля? вял?кую п?сьменн?цкую акты?насць, яго творы был? друкаваны ? мног?х часоп?сах. Бы? членам так званага Цэнтральнага ?рада Беларускага культурнага згуртавання . Выдае ? той час два зборн?к? публ?цыстык? ? ≪Вял?ск?я па?станцы≫ ? ≪Нацыянальныя Сьвятын?≫, выступа? у друку з артыкулам? па г?сторы? Беларус?. Бы? прызначаны рэдактарам л?таратурна-мастацкага часоп?са ≪Узвышша≫, н?воднага нумара якога так ? не выйшла. У 1943 годзе перавёз з В?цебска ? Полацк рэштк? Е?фрас?нн? Полацкай . Пасля 1943 года пераеха? з сям'ёй у Менск. У 1944 годзе выеха? на Захад.

У пасляваенны час жы? у Герман?? . Рэдагава? ? выдава? беларуск? царко?на-рэл?г?йны часоп?с ≪Зьв?няць званы Сьвятой Саф??≫ (1946?1947). На старонках выдання асвятля? нацыянальна-рэл?г?йнае жыццё ? дзейнасць беларускай правасла?най царквы ? Заходняй Е?ропе. Працава? над укладаннем хрэстаматы? ≪Рэл?г?я ? творчасц? беларуск?х п?сьменн?ка?≫. У 1946 годзе разам з Наталляй Арсенневай ствары? л?таратурнае аб'яднанне ≪Шыпшына≫ , старшынёй якога ста?. У 1946?1950 рэдагава? друкаваны орган згуртавання ? л?таратурна-мастацк? часоп?с ≪Шыпшына≫. Выдава? бюлетэнь ≪Б?с≫ (≪Беларуская ?нфармацыйная служба≫). Са снежня 1948 ? рэдактар грамадска-пал?тычнай газеты ≪Беларускае слова≫ (1948-49). Друкава?ся ? ?ншых СМ?, выступа? на Радыё ≪Свабода≫ .

На пачатку 1950-х гадо? пераеха? у ЗША . Як публ?цыст выступа? на старонках шэрагу беларуск?х ? руск?х эм?гранцк?х перыядычных выдання? (≪Бацька?шчына≫, Мюнхен; ≪Беларус≫, Нью-Ёрк; ≪Божым шляхам≫, Парыж-Лондан; ≪Новое русское слово≫, Нью-Ёрк).

Пахаваны на беларуск?х мог?лках у Са?т-Рыверы. ^{[3] [4]}

Творчасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Дэбютава? апавяданнем у 1929 (часоп?с ≪Узвышша≫). А?тар кн?г прозы ≪Смерць ?рмы Лайм?нг≫ (1932), ≪Формула супрац??лення касцей≫ (1937). У эм?грацы? выда? кн?гу г?старычных нарыса? ≪Плыве з-пад Святой гары Нёман≫ ^[5] (Мюнхен, 1956) ? зборн?к артыкула? на рускай мове ≪Мы дойдём≫ (Нью-Ёрк, 1975). Надрукава? у перыядычным друку шэраг апавядання?. Акты?насць прая?ля? таксама ? гал?не журнал?стык?, шмат яго твора? было надрукавана ? ≪Беларусе≫, ≪Новым руск?м слове≫.

Творы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кн?г?, брашуры [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Вял?ск?я па?станцы. Гэньдз?ка?ск?я змагары. ? Бэрл?н, 1944. ? 32 с. ? (Народная Б?бл?ятэчка; № 4).
• Нацыянальныя сьвятын?: Мастацк?я нарысы. ? Бэрл?н, 1944. ? 31 с. ? (Народная Б?бл?ятэчка; 1).
• Мы дойдем! Очерки, статьи, фельетоны / Ю. Стукалич. ? Нью-Йорк, 1975. ? 154 с.
• Лшоно Габоо Б?йрушалайм: даваенная проза / Юрка В?цьб?ч; Укл. ? прад. Л. Юрэв?ча; Камен. Ц. Чарнякев?ча. ? Мн.: Кн?газбор, 2011. ? 232 с. ? (Б?бл?ятэка Бацька?шчыны; Кн. 19). ? ISBN 978-985-7007-17-2 .

Артыкулы, творы ? перыядычных выданнях ? зборн?ках [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Ц?хая Руба. Зь дзёньн?ка Андрэя Шабеты (Памяц? мастака Я. Загаро?скага) // Полымя Рэвалюцы?. ? 1932. ? № 1. ? С. 7?48.
• Адкрыты л?ст да беларускай грамадзкасьц?. ? М?хельсдорф, 14.11.47. ? 2 с.
• Дзьв?на. М. Багданов?ч. Возера / А. Крыжан?ч // Родны Край. Кн. 1. Чытанка / [Укл. Я. Гладк?]. ? Ватэнштэт: выданьне Беларускага Дапамаговага Кам?тэту, 1946.
• Загад старое казы барабаншчыка… ? М?хельсдорф: Гаспода Нашая, 19.04.1947. ? 2 с. ^[6]

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• В?цьб?ч Юрка // Беларуск?я п?сьменн?к?: Б?яб?бл?яграф?чны сло?н?к. У 6 т. / пад рэд. А. ?. Мальдз?са . ? Мн. : Беларуская Энцыклапедыя , 1992?1995.
• Юрка В?цьб?ч // Беларуск?я п?сьменн?к? (1917?1990): Даведн?к / Склад. А. К. Гардз?цк? . Нав. рэд. А. Л. Верабей . ? Мн. : Мастацкая л?таратура , 1994. ? 653 с.: ?л. ? 22 000 экз.  ? ISBN 5-340-00709-X .

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Юрка В?цьб?ч ? г?сторык , п?сьменн?к, публ?цыст (недаступная спасылка)  ? Эл.рэсурс baza-belarus.org
• На 100-гадовы юб?лей Юрка В?цьб?ч бы? уганараваны адно тольк? ганкам (недаступная спасылка)  ? Эл.рэсурс svaboda.org
• Юрка В?цьб?ч. Наша спадчына прама?ляе // Спадчына. 2000. № 4. С. 95-148.; № 5-6. С. 163-201. // на pawet.net