З-за вял?к?х памера? Швецы? для шведскай кухн? за?сёды был? характэрны рэг?янальныя адрозненн?. Г?старычна склалася, што на крайняй по?начы ?жывал?ся стравы з ален?ны ? дз?чыны , некаторыя з як?х маюць свае каран? ? саамскай культуры, у той час як свежая гародн?на грае вял?кую ролю на по?дн?.

Шведская кухня адрозн?ваецца немудрагел?стасцю. Яна ?вабрала ? сябе традыцы? сялянскай ежы ( сыр , хлеб , ка?баса ), багатая стравам? з рыбы, мяснога фаршу , дз?чыны ? вядомая сва?м? дэсертам? ? выпечкай . Шведы высока цэняць дары мясцовай прыроды: ягады, грыбы, спецы?, а таксама прадукты харчавання мясцовай вытворчасц? ( малако , сыр, ка?баса).

Шведы традыцыйна вельм? адкрыты для замежных уплыва?, пачынаючы ад французскай кухн? на працягу 17 ? 18 стагоддзя?, ? да сушы ? кавы латэ сёння. У якасц? фаст-фуда п?ца ? хот-дог? па?сюдна стал? часткай шведскай культуры з 1960 года. Дваццаць гадо? праз, тое ж самае можна сказаць ? пра кебаб ? фалафель , бо мног?я невял?к?я рэстараны спецыял?зуюцца на гэтых стравах.

Агульныя рысы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Асно?ным? прадуктам? шведскай кухн? з'я?ляюцца малочныя прадукты , свежы ? мякк? (часта салодк?) хлеб, ягады ? садав?на, ялав?чына , морапрадукты ? рыба. Бульбу часта падаюць у якасц? гарн?ру , пераважна адварную. Шведская кухня мае вял?кую разнастайнасць хлеба розных форма? ? памера?, яго пякуць з жыта , пшан?цы , а?са , суцэльнага збожжа, к?слага цеста. Хлеб можа быць белы, цёмны, у форме тонк?х аладак ? хрумстк?х пласц?н. Ёсць шмат гатунка? салодкага хлеба, ? ? некаторыя дадаюць спецы? . Шмат мясных стра?, ?, асабл?ва, тэфтэл?, падаюцца з брусн?чным варэннем . Для шведскай кухн? характэрны фруктовыя супы з высокай глейкасцю, напрыклад, суп з ягад шыпшыны ? чарн?чны суп ( шведск. : blabarssoppa ), як?я падаюць гарачым? або халодным?. Сметанковае масла ? маргарын з'я?ляюцца асно?ным? крын?цам? тлушчу , хоць ал??кавы алей роб?цца ?сё больш папулярным. Традыцы? шведскай выпечк? адрозн?вае разнастайнасць дражджавых булачак, печыва ? п?рожных, мног?я з ?х з'я?ляюцца надзвычай папулярным? падчас ф?к? . ^[1]

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зда?на ло? рыбы рэгулява? колькасць шведскага насельн?цтва ? структуру гандлю. Рыбу сал?л? ? вэндз?л? . Соль зраб?лася адным з асно?ных прадукта? гандлю на пачатку скандына?скага сярэднявечча, якое пачалося каля 1000 года. Капусту квас?л? разам з ягадам?, яблыкам? ? г.д. З?мой яны выкарысто?вал?ся у тыя часы як крын?ца в?там?ну С (сёння квашаная капуста вельм? рэдка выкарысто?ваецца ? шведскай кухн?). Брусн?чнае варэнне , усё яшчэ папулярнае, напэ?на, найбольш традыцыйны ? тыповы шведск? спосаб дадаць свежасц? давол? цяжкай ежы, напрыклад, стэйк? ? рагу .

Шведск?я до?г?я з?мы з'я?ляюцца прычынай адсутнасц? свежай гародн?ны ? мног?х традыцыйных рэцэптах. Таму ? старажытнасц? рэдк?я гародн?нныя культуры, як?я падтрымо?вал? насельн?цтва падчас з?мы, был? вельм? важным?. Разнастайныя караняплоды, так?я як рэпа ? бручка ( па-англ?йску называецца "шведка") паступова был? выцеснены бульбай на працягу 18 стагоддзя . Адсутнасць спецый зраб?ла па?сядзённую ежу давол? лагоднай на сённяшн? густ, хоць шэраг мясцовых зёлак ? расл?н выкарысто?вал?ся пры гатаванн? стра? са старажытных часо?. Традыцыя стрыманасц? ? спецыях захавалася ? да сённяшн?х дзён.

Шведская кухня ?збагачалася стравам? ? нямецкай кухн? , дзякуючы ?м?грантам, як?я сял?л?ся ? Стакгольме , В?сбю ? Кальмары . Шведск?я гандляры ? арыстакраты таксама пераймал? кул?нарныя традыцы? з замежных кра?н, напрыклад, галубцы ( шведск. : kaldolmar ). Галубцы был? прывезены ? Швецыю Карлам XII , як? ?х упершыню пакаштава? падчас Палта?скай б?твы . Галубцы был? ап?саны ? 1755 годзе Кайсай Варг у яе знакам?тай кухарскай кн?зе "Hjelpreda i hushallningen for unga fruentimber" .

Тыповыя стравы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Традыцыйныя шведск?я стравы па-ранейшаму з'я?ляюцца вельм? важнай часткай шведскай кухн?, нягледзячы на тое, што ? сучаснай шведскай кухн? шмат ?нтэрнацыянальных стра?. На м?жнародным узро?н? найбольш вядомай шведскай кул?нарнай традыцыяй з'я?ляецца шведск? стол ( шведск. : smorgasbord ) разам з добра вядомым? шведск?м? стравам?, так?м? як, напрыклад, гра?лакс ? тэфтэл? .

У Швецы? традыцыйна чацвер бы? днём супу, бо пакаё?к? мел? па?дня выхаднога, а суп было лёгка прыгатаваць загадзя. Адз?н з самых традыцыйных шведск?х супа?,як? ? да гэтага часу падаецца ? мног?х рэстаранах ? хатн?х гаспадарак кожны чацвер разам з бл?нам? , з'я?ляецца жо?ты гарохавы суп ( шведск. : artsoppa ). Гэта звязана са старой традыцыяй, дзе гарох асацыява?ся з богам Торам . Гэтая немудрагел?стая страва ? густы суп, у асно?ным складаецца з варанага жо?тага гароху, цыбул? , сол? ? невял?к?х кавалачка? св?н?ны. Ён часта ?жываецца з гарчыцай ? тонк?м? бл?нам? ( шведск. : pannkakor ). Ва ?зброеных с?лах Швецы? таксама для прызы?н?ко? кожны чацвер ставяць на стол гарохавы суп ? бл?ны.

Бульбу ядуць цэлы год у якасц? асно?най крын?цы вуглявода? . Мног?я традыцыйныя стравы гатуюцца з бульбы. Тольк? ? апошн?я 50 гадо? макароны ? рыс стал? звычайнай з'явай на абедзенным стале. Ёсць некальк? розных в?да? бульбы: самая папулярная ? гэта маладая бульба, якая спее ? пачатку лета ? якую ядуць на традыцыйным свяце сярэдз?ны лета. Маладую бульбу ставяць на стол з марынаваным селядцом , цыбуляй, смятанай , а ? якасц? традыцыйнага дэсерту ? першыя клубн?цы года.

Сярод грыбо? у Швецы? найбольш высока цэняцца л?с?чк? , як?я л?чацца дал?катэсам. Л?с?чк? звычайна ?жываюць у якасц? гарн?ру разам са стэйкам або абсмажаным? з цыбуляй ? соусам на адкрытым бутэрбродзе . На друг?м месцы па папулярнасц? ? смаку ?дуць барав?к? ( шведск. : karljohansvamp ), названыя ? гонар Карла XIV Юхана , як? зраб?? ?х папулярным прадуктам харчавання. У жн??н? на традыцыйным свяце рака? ( шведск. : kraftskiva ) шведы ядуць рака? у вял?кай колькасц?, вараных ? марынаваных у булёне з соллю, цукрам ? вял?кай колькасцю кропу .

Асно?ныя стравы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Гарохавы суп ( шведск. : Artsoppa )
• Крывянка ( шведск. : Blodpudding або шведск. : Blodkorv ), ужываецца з брусн?чным соусам ? часам з беконам .
• Фалукарв ( шведск. : Falukorv ) ? вял?кая ? то?стая ка?баса , якая паходзяць з горада Фалун . Пад'ёмн?к? ? помпы на шахце медз? ? Фалун на працягу 16 ? 17 стагоддзя? да ?вядзення паравых рухав?ко? працавал? пры дапамозе быко?. Кал? гэтыя бык? пам?рал? ад напружання або старасц?, скура перараблялася на скураныя вяро?к?, а частка мяса ? у фалукарв.
• Рыбныя шарык?
• Гра?лакс ? слабасалёны ласось з цукрам ? спецыям?.
• Inkokt lax ? вараны ласось з цыбуляй ? морквай у вадзе з воцатам , цукрам , соллю ? ?ншым? спецыям?. Звычайна ядуць халодным, як прав?ла, разам з маянэзам , кропам ? л?монам.
• ?стэбанд ( шведск. : Isterband ) ? ка?баск? са Смоланда, зробленыя з грубага св?нога фаршу, ячменю ? бульбы. Спачатку фарш крыху засольваюць, а потым вэндзяць. Ядуць традыцыйна з тушанай бульбай з кропам ? марынаваным? буракам?.
• Спакушэнне Янсана ? бульбяная запяканка.
• Калядная вяндл?на ( шведск. : Julskinka ) ? вяндл?на, вараная ? запан?рованая з гарчыцай, хлебным? крошкам? ? яйкам?.
• Кольдальмар ( шведск. : Kaldolmar ) ? шведск?я галубцы .
• Крапкакор ( шведск. : Kroppkakor ) ? пельмен? з бульбы ? начынкай з св?н?ны.
• Лютэф?ск ? рыба ? шчолачы.
• Крывяныя бл?нчык? ( шведск. : Blodpalt )
• Paltbrod ? запечаная шведская ляпёшка з крывёй.
• Варэн?к? з розным? начынкам?, напрыклад, з л?верам або чарн?цам?.
• Бл?ны
• Б?смарк ? марынаваны селядзец.
• Лабска?с ? мясная страва, падобная да шатландскага хаг?са .
• Дран?к?
• Бефстрогана? ? кавалачк? ялав?чыны ? соусе .
• Пютыпана ( шведск. : Pyttipanna ) ? сумесь нарэзанага ? смажанага мяса, цыбул?, папярэдне адваранай бульбы. Часта дадаюць, напрыклад, так?я ?нгрэдыенты як ка?баск?, бекон ц? нават ласось (замест мяса).
• Сэндв?ч-торт ( шведск. : Smorgastarta )
• Сюрстром?нг ? кансерваваны квашаны селядзец.
• Якаб у палёце ( шведск. : Flygande Jacob ) ? запечаная курыца з бананам?, арах?сам ? беконам, ≪вынайдзена≫ ? 1970 годзе.

Морапрадукты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Абмежаваны выбар рыбы ? ?ншых морапрадукта? з'я?ляецца важнай часткай шведскай кухн?. Ласось з Нарвег?? станов?цца ?сё больш папулярным. Марынаваны падсалоджаны селядзец, inlagd sill , з'я?ляецца найбольш традыцыйнай шведскай закускай. Крэветк? ? амары ? асно?ная ежа на ?збярэжжы Скагерак .

Дэсерты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Осткака ( шведск. : Ostkaka ) ? шведск? чызкейк .
• Розныя п?раг?, напрыклад, смулпай ( шведск. : Smulpaj ), яблычны п?рог , чарн?чны п?рог , п?рог з рэвеню .
• Спетэкака ( шведск. : Spettekaka ) ? п?рог, як? гатуецца з яек, цукру ? бульбяной мук?.
• Вафл? ?жываюцца з варэннем, узб?тым? вяршкам? або марожаным. 26 сакав?ка ? Швецы? адзначаюць Дзень вафл? .

Выпечка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Шакаладныя шарык? , круглыя шарык? са смакам шакаладнага сметанковага масла з а?сянкай/какавай/цукрам, пакрытых какосавай стружкай.
• Крынгель ( шведск. : Kringla ), невял?кае салодкае печыва ? форме зав?тушк? формы з цукрам.
• Punschrulle , невял?кае цыл?ндрычнай формы печыва з зялёным? марцыпанам? з шакаладным? канцам?, а ?нутры сумесь здробненага печыва, масла ? какава, запра?леная пунш л?кёрам. Гэтае печыва часта называюць dammsugare ("пыласос"), маючы на ?вазе не тольк? яго знешн? выгляд, але ? звычай, кал? пекар зб?рае крошк? ад дзённага печыва, каб зраб?ць начынку.
• Торт Прынцэса , вял?к? торт, выкананы з слаё? б?скв?та з узб?тым? вяршкам? ? заварным крэмам, пакрыты зялёным? марцыпанам? з цукровай пудрай на верхняй частцы; часта ?прыгожваюць ружовым? ружам? з марцыпана?.
• Будапешцк? крэмавы п?рог
• Торт Напалеон
• Кладкака , плоск? шакаладны п?рог
• Arraksboll , шарык? з начынкай з арака, падобныя да шакаладных шарыка?

• 
  Булачка з карыцай ( Kanelbulle )
• 
  Торт Прынцэса ( Prinsesstarta )
• 
  Будапешцк? крэмавы п?рог ( Budapestbakelse )
• 
  Торт Напалеон ( Napoleonbakelse )
• 
  Лакрычная жэлац?навая рыбка, тып?чная шведская цукерка

Ласунк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У летн? час тарты з рознай сезоннай садав?ны карыстаюцца папулярнасцю, асабл?ва з клубн?цам? ? крэмам для торта. Клубн?цы таксама часта ядуць з цукрам ? малаком або вяршкам? . У канцы лета ? ?восень пякуць яблычныя тарты ? п?раг?. Яблычны п?рог часта падаюць з ван?льным крэмам, але часам з марожаным або ?зб?тым? вяршкам?.

У перыяд з?мовых свята? сярод традыцыйных цукерак ? п?рожных сустракаюцца:

• Кнэк , шведк?я ?рыск?, як?я гатуюцца на Ражство.
• Ischoklad , какосавы алей з шакаладам .
• Marmelad , разнакаляровыя ≪мармеладныя цукерк?≫ прмавугольнай фармы на аснове пекц?ну.
• Лусекат , шведск?я булачк? з шафрана , як?я ядуць падчас святкавання Дня святой Люс?? ( 13 снежня ).
• Пепаркака , падобны да ?мб?рнага печыва, ужываецца з 14 стагоддзя .
• Семла , пшан?чная булачка з начынкай з крэма ? м?гдальнай пастай, традыцыйна ядуць на Тлусты а?торак . ^[1]

Цукерк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Сярод ?ншых цукерак:

• Сальтлакрыц ( шведск. : Saltlakrits ), лакрычныя цукерк? з хларыдам амон?ю.
• Polkagris , традыцыйныя ментолавыя цукерк? з г. Грэна , таксама розных смака?.
• Ahlgrens bilar , шведск?я зеф?рныя цукерк? ? форме машыны.
• Daim , хрумстк? мiгдальны батончык, пакрыты малочным шакаладам.

Напо? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Швецыя з'я?ляецца адной з 10 першых кра?н у свеце па ?жыванню кавы . Узровень спажывання малака ? Швецы? таксама вельм? высок?, як? саступае тольк? Ф?нлянды? . Малако закупляецца ? малочных пакетах, ? зус?м не выпадкова, што Tetra Pak , найбуйнейшы ? свеце вытворца скрынак для малака, бы? заснаваны ? Швецы?. Малако л?чыцца стандартным напоем падчас ежы на працягу будных дзён у мног?х сем'ях, ? для дзяцей, ? для дарослых.

На Ражство Хрыстова звычайна гатуюць глёг .

Салодк?я напо? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Сокердрыка ( шведск. : Sockerdricka ), к?сла-салодк? безалкагольны напой .
• Fruktsoda , традыцыйны безалкагольны напой са смакам л?мона ? лайма (газ?раваны).
• Champis ? Pommac , безалкагольныя напо?, альтэрнатыва ?грыстаму в?ну (газ?раваны).
• Трокадэра ( шведск. : Trocadero ), безалкагольны напой з по?начы Швецы? са смакам апельс?на? ? яблыка? .
• Юлмуст

Фруктовыя супы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Фруктовыя супы, так?я як шыпшынавы ? чарн?чны , звычайна ядуць або п'юць гарачым? ?з?мку.

Алкагольныя напо? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Найбольш важныя з моцных алкагольных напоя? у шведскай кухн? называюцца агульным тэрм?нам Brannvin , як? ?ключае два асно?ныя в?ды: Акав?та ? гарэлка . Рэнат ( шведск. : Renat ) часта л?чыцца нацыянальнай гарэлкай Швецы?. Да ?ншых папулярных марак адносяцца Explorer Vodka ? Абсалют . Апошняя з'я?ляецца адным з самых вядомых у свеце брэнда? алкагольных напоя?. Большасць гатунка? Brannvin маюць каля 40 % алкаголю.

Вытворчасць моцных напоя? мае традыцы?, як?я ?зыходзяць да 18 стагоддзя . Найбольшага роскв?ту дасягнула ? 1840-х гадах. З 1880-х гадо? дзяржа?ная Systembolaget валодае манапол?яй на продаж алкаголю з утрыманнем больш чым 3,5% алкаголю. Раней у сельскай мясцовасц? Швецы? выраблял? самагон ( шведск. : Hembrant ), але яго вытворчасць зменшылася ? апошн?я гады ? сувяз? з больш л?беральным? прав?лам? ?возу алкаголю, а таксама павел?чэннем кантрабанды.

П?ва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Таксама ? Швецы? шырока спажываюць п?ва . Тыповае шведскае п?ва ? гэта светлы лагер, напрыклад, Pripps Bla ? Norrlands Guld . У апошн?я дзесяц?годдз? па ?сёй Швецы? адкрылася шмат невял?к?х бровара? , як?я прапануюць багаты спектр гатунка? ? смака?, напрыклад, Nils Oscar Brewery , Dugges Ale och Porterbryggeri ? Narke Kulturbryggeri . Шмат маленьк?х бровара? у Швецы? пераймаюць стыль саматужнага п?ваварства ? ЗША (American Pale Ale ? American IPA).

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Schildt-Lundgren, Margareta (2000) Simply Swedish . ISBN 91-974561-7-9
• Widenfelt, Sam, ed. (1950) Swedish Food . Gothenburg: Esselte

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Шведская кухня
• VisitSweden Арх?вавана 16 л?стапада 2008.
• Sweden.se Арх?вавана 10 сакав?ка 2011.
• Gretchen’s Cookbook ? Swedish Recipes Арх?вавана 3 лютага 2006.
• Рэцэпты шведскай кухн?