Часткова-прызнаная дзяржава Урад у выгнанн? (з 2000 )
Чачэнская Рэспубл?ка ?чкерыя
Noxciyn Respublika Ickeri Нохчийн Республика Ичкери
Герб Сцяг
Дэв?з : ≪≪Jo?alla ya mars?o≫ (≪Смерць або воля≫)≫
Г?мн : ≪Mar?o ya Jo?alla!≫
<     >   > 1991  ? 2000
Стал?ца	Грозны (у 1996?1999 ? Джахар, па прозв?шчы першага прэз?дэнта ЧР?)
Мова(ы)	Чачэнская , руская
Аф?цыйная мова	чачэнская мова ? руская
Рэл?г?я	?слам ( сун?зм ) (1996?2000)
Грашовая адз?нка	Рас?йск? рубель Нахар (планава?ся ? 1994)
Плошча	15 900 км² [1]
Насельн?цтва	▼ 865 000 чал. ( 1996 ) [1]
Форма к?равання	Прэз?дэнцкая рэспубл?ка (1991?1996) ?сламская прэз?дэнцкая рэспубл?ка (1996?2000)
Прэз?дэнт
? 1991?1996	Джахар Дудае?
? 1996?1997	Зел?мхан Яндарб?е?
? 1997?2005	Аслан Масхада?
? 2005?2006	Абдул-Хал?м Садулае?
? 2006?2007	Доку Умара?

Чачэнская Рэспубл?ка ?чкерыя ( Noxciyn Respublika Ickeri , Нохчийн Республика Ичкери ) ? самаабвешчаная дзяржава, якая ?снавала на частцы тэрыторы? былой Чачэна-?нгушскай АССР .

Абвяшчэнне незалежнасц? ?чкеры? стала пачаткам ваеннага канфл?кту на Па?ночным Ка?казе .

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пасля скасавання СССР ?чкерыя абвясц?ла незалежнасць, яе першым прэз?дэнтам ста? Джахар Дудае? . Улады Рас?йскай Федэрацы? не прызнал? незалежнасць ?чкеры? ? л?чыл? гэтую тэрыторыю Чачэнскай рэспубл?кай у складзе РФ.

Супрацьстаянне выл?лася ? зацяжны ваенны канфл?кт. Баявыя дзеянн? 1994?1996 гадо? был? ня?далым? для Рас??, у вын?ку рас?йск?я войск? был? выведзены, а пытанне пра статус рэспубл?к? было адкладзена да 2001 года. Так?м чынам юрыдычна па?станцы прызнаны не был?, але фактычна ?лада ? Чачн? заставалася ? ?х.

У 1997 годзе прэз?дэнт Рас?? Барыс Ельцын ? прэз?дэнт ?чкеры? Аслан Масхада? падп?сал? ≪Дагавор пра м?р ? прынцыпы ?заемааднос?н пам?ж Рас?йскай Федэрацыяй ? Чачэнскай Рэспубл?кай ?чкерыя≫. Некаторыя эксперты л?чыл? гэты дакумент фактычным, але не юрыдычным прызнаннем самаабвешчанай рэспубл?к?.

У 1999 годзе Рас?яй зраб?ла другую спробу ?зяць тэрыторыю пад свой кантроль ? пачалася другая чачэнская вайна ? да вясны 2000 года Чачэнская Рэспубл?ка ?чкерыя была л?кв?давана ^[2] .

Прызнанне ?чкеры? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Была прызнаная груз?нск?м урадам у выгнанн? на чале з Зв?ядам Гамсахурдыя ? рухам Тал?бан , што кантралява? Афган?стан .

18 кастрычн?ка 2022 года Вярхо?ная Рада Укра?ны прызнала незалежнасць Чачэнскай Рэспубл?к? ?чкерыя ? назвала яе тэрыторыяй ≪часова акупаванай Рас?яй≫ у вын?ку ?зброенай агрэс??, учыненай з парушэннем Статута ААН ^[3] .

Прэз?дэнты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Джахар Дудае? (27 кастрычн?ка 1991 ? 21 красав?ка 1996)
• Зэл?мхан Яндарб?е? (выкана?ца абавязка?, 22 красав?ка 1996 ? 27 студзеня 1997)
• Аслан Масхада? (27 студзеня 1997 ? 8 сакав?ка 2005, з 2000 года ? выгнанн?)
• Абдул-Хал?м Садулае? (у выгнанн?, 8 сакав?ка 2005 ? 17 чэрвеня 2006)
• Доку Умара? (у выгнанн?, 17 чэрвеня 2006 ? кастрычн?к 2007)

Зноск?