Артыкул вымагае праверк? арфаграф?? Удзельн?к, як? пастав?? шаблон, не пак?ну? тлумачэння?. Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматы?нага правап?су або лекс?к?. Для праверк? ёсць адмысловыя праграмы .

Ца?цка ? прадмет, прызначаны для гульн? .

Узна?ляючы рэальныя ? ?я?ныя прадметы, выявы, цацка служыць мэтам разумовага, маральнага, эстэтычнага ? ф?з?чнага выхавання . Цацка дапамагае дз?цяц? пазнаваць навакольны свет, прывучае яго да мэтанак?раванай, асэнсаванай дзейнасц?, спрыяе разв?ццю мыслення, памяц?, мовы, эмоцый. Цацка шырока выкарысто?ваецца ? вучэбна-выхава?чай працы з дзецьм?, у прыватнасц? для разв?цця дз?цячай, тэхн?чнай ? мастацкай творчасц? (гл. Дз?цячыя гульн? , Дз?цячая творчасць ). Тыпы, характар, змест ? афармленне цацк? вызначаюцца пэ?ным? выхава?чым? задачам? ? дачыненн? да ?зросту дзяцей з ул?кам ?х разв?цця ? ?нтарэса?. Як творы дэкараты?на-прыкладнага мастацтва цацк?, асабл?ва нацыянальна-традыцыйныя, выкарысто?ваюцца ? якасц? дэкараты?ных элемента? у сучасным ?нтэр'еры.

Змест ? форма цацк? знаходзяцца ? непасрэднай сувяз? з сацыяльным ладам грамадства, з узро?нем яго культуры.

Таксама, цацк? дазваляюць болей натуральна арган?заваць знос?ны дз?цяц? з бацькам?, што з'я?ляецца ? сучасным свеце актуальнай праблемай.

У шматл?к?х кра?нах адчыненыя музе? цацак. Першы ? свеце Нямецк? музей цацк? бы? створаны ? 1901 годзе ? Зонебергу .

Г?сторыя цацк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Цацк? вядомыя чалавецтву з глыбокай старажытнасц?, яны был? выя?лены археолагам? пры раскопках рэштка? старажытных цыв?л?зацый. Цацк?, знойдзеныя пры раскопках ?ндскай цыв?л?зацы? (3000-1500 да н.э.), уключаюць маленьк?я калёсы, св?стк? ? выглядзе птушак ? цацачных малпачак, як?я могуць спа?заць па вяро?цы ^[1] .

Самыя старажытныя цацк? зробленыя з даступных прыродных матэрыяла?, камянё?, палак ? гл?ны. Тысячы гадо? таму ег?пецк?я дзец? гулял? ? ляльк?, у як?х был? парык? ? рухомыя канечнасц?, яны был? зроблены з каменя, керам?к? ? дрэва ^[2] . У Старажытнай Грэцы? ? Старажытным Рыме дзец? гулял? з лялькам?, зробленым? з воску ? тэракоты, лукам ? стрэлам?, ё-ё. У Грэцы?, кал? дзец?, асабл?ва дзя?чынк?, дасягал? па?налецця, было прынята прынос?ць цацк? дзяц?нства ? ахвяру багам. Напярэдадн? вяселля дзя?чыны ?зросту каля чатырнаццац? гадо? у якасц? абраду прысвячэння ? дарослае жыццё прынос?л? свае цацк? ? храм ^{[3] [4]} .

Тэхналаг?чны прагрэс цыв?л?зацы? па?плыва? ? на дз?цячыя цацк?. Сёння цацк? вырабляюцца з пластмасы, з'яв?л?ся цацк? з батарэйк?. Кал? раней цацк? был? самаробным?, то цяпер ?снуе цэлая ?ндустрыя цацак з масавым вытворчасцю ? механ?змам? рэал?зацы?.

Эвалюцыю цацк? можна прасачыць на прыкладзе лялек. Самыя старажытныя ляльк? был? проста выразаныя з дрэва або звязаны з травы. У Старажытным Ег?пце ляльк? ?жо магл? рухаць канечнасцям?. Ляльк? пачатку XX стагоддзя ?жо ?мел? гаварыць ≪мама≫ ^[5] . Сёння ?жо ?снуюць ляльк?, як?я могуць распазнаваць прадметы, голас свайго ?ладальн?ка, ? выб?раць фразы з сотня? варыянта?, закладзеных у ?х праграмай ^[6] . Змян?л?ся цацк?, тэхналог?? ?х вырабу, тольк? той факт, што дзец? любяць з ?м? гуляць застаецца нязменным на працягу ?сёй г?сторы? чалавецтва.

Эканом?ка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У жыцц? чалавека цацк? гуляюць значную ролю, таму гал?на прамысловасц?, якая займаецца ?х вытворчасцю, з'я?ляецца важным сектарам эканом?к?. Аб'ём продажа? цацак у асно?ным расце ? е набл?жэннем Святы, лупцуй падарунка?. У Беларус? так?м? святым? з'я?ляецца Дз?нь святога М?калая та Новы год, у катал?цк?х ? пратэстанцк?х кра?нах Захаду ? Каляды. Продажы цацак У Злучаных Штатах у 2005 годзе скла? 22,9 млрд долара? ^[7] .

Вытворцы цацак ?мкнуцца ?дасканальваць свае вырабы ? е мэтай задавол?ць патрабаванн? дзяцей ? атрымаць вял?кую долю рынку. Сучасныя цацк?, прызначаныя для дзяцей, як?я вырасл? каля тэлев?зара, у ?нтэрнэце, становяцца ?сё больш складаным?, выкарысто?ваюць светлавыя ? гукавыя эфекты. З мэтай памяншэння выдатка?, вытворчасць усё часцей пераносяць у кра?ны з таннай рабочай с?лай. Напрыклад, 75% цацак, што прадаюцца У ЗША, вырабленыя У КНР ^[7] .

Мног?я традыцыйныя вытворца? цацак губляюць сваю долю рынку праз канкурэнцыю з в?дэагульням?. Таму яна часта перапраф?лююцца ? сектар электронных гульня?, даючы сва?м брэндам новае жыццё ^[8] .

Дз?цячае разв?ццё [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Цацк?, як ? сам працэс гульн?, выконваюць мноства розных функцый. Яны заба?ляюць дз?ц?, выконваючы адначасова ? выхава?чую функцыю. Акрамя таго, цацк? паляпшаюць кагн?ты?ныя функцы? ? спрыяюць разв?ццю творчых здольнасцей. Яны дапамагаюць разв?ццю ф?з?чных ? разумовых навыка?, неабходных дз?цяц? ? далейшым жыцц?.

Цацк? для нема?лят выкарысто?ваюць характэрныя гук?, ярк?я колеру, ун?кальную тэкстуру. Пры гульн? з ?м? нема?ляты пачынаюць распазнаваць гук? ? колеры, што аказвае ?плы? ? на разв?ццё памяц?.

Звычайныя куб?к? з'я?ляюцца выдатным разв?ваючым ?нструментам. Яны фармуюць зрокава-маторную каардынацыю, матэматычныя ? пазнавальныя навык?, дазваляючы дзецям адначасова прая?ляць творчыя здольнасц? ^[9] . Так?я цацк?, як шарык? ? мячы, дапамагаюць дз?цяц? ? вывучэнн? прычынна-следчых сувязей, дазваляюць разв?ць каардынацыю руха? ? ?ншыя карысныя навык?.

Лепка з пластыл?ну, ≪абк?то?ка≫ ? ?ншыя падобныя забавы стано?ча ?плываюць на ф?з?чнае, кагн?ты?нае, эмацыянальнае ? сацыяльнае разв?ццё дз?цяц? ^[10] . Акрамя таго, падобныя матэрыялы дазваляюць дз?цяц? ствараць цацк? самастойна.

Разв?ваючыя цацк? для дзяцей школьнага ?зросту ?ключаюць у сябе галаваломк?, канструктары, цацк?, як?я дапамагаюць разв?ваць навык? рашэння тэхн?чных праблем ? матэматычныя здольнасц?.

?снуюць ? цацк? для падлетка? ? дарослых. Напрыклад, калыска Ньютана дэманструе закон захавання ?мпульсу ? энерг??.

Гендарныя адрозненн? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пам?ж хлопчыкам? ? дзя?чынкам? ?снуюць гендарна абумо?леныя адрозненн? ? выбары цацак. Дзя?чынк? часцей гуляюць з лялькам?, хлопчык? аддаюць перавагу машынкам. Даследчык? л?чаць, што падобныя адрозненн? дзец? дэманструюць ужо ? па?тарагадовым узросце ^[11] .

Тым не менш, наз?ранн? за рухам вачэй нема?лят паказала, што дзя?чынк? ?жо ? дз?цячым узросце больш звяртаюць увагу на ляльк?, чым на машынк?, тады як хлопчык? паказваюць адваротны вын?к ^[12] . Гэта сведчыць аб тым, што пераваг? ? выбары цацак з'я?ляюцца раней, чым сама?сведамленне ? разуменне сваёй гендарнай прыналежнасц?. Выразныя пераваг? ? выбары цацак складваюцца ва ?зросце каля трох гадо? ^[13] .

За?важана, што бацьк?, наста?н?к? ? ?ншыя дзец? больш паз?ты?на рэагуюць на дзяцей, як?я гуляюць у цацк?, уласц?выя ?х полу ^[14] . Да сыно? звычайна прад'я?ляюцца больш жорстк?я патрабаванн? ? выбары цацак, як?я л?чацца ?ласц?вым? для хлапечых гульня? ^[14] . Сярод дзя?чынак ж гульня ? цацк?, як?я л?чацца цацкам? для хлопчыка?, станов?цца ?сё больш распа?сюджанай ? не л?чыцца гэтак заганнай ^[15] . За?важана таксама, што бацьк? часцей за мац? выказваюць негаты?нае ста?ленне ? аднос?нах да гульня? у не?ласц?выя палавой прыналежнасц? дз?цяц? цацк? ^[16] .

Клас?ф?кацыя цацак [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

?снуе мноства параметра?, паводле як?х можна с?стэматызаваць звестк? пра вядомыя на сёння цацк? ^[17] .

Па ?зроставым прызначэнн? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• ад нараджэння да 1 года
• ад 1 ад 3 гадо? (у гэты перыяд пачынаецца падзел цацак для дзя?чынак ? для хлопчыка?)
• ад 3 гадо? да 5 гадо?

Па выхава?чым (разв?ваючым) прызначэнн? (клас?ф?кацыя педагогам?) [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Сенсарныя (да года ? асно?ным гукавыя ? бразготк?, ц??калк?, музычныя цацк?; глядзельныя ? калейдаскоп, каляровыя контурныя малюнк?);
• Рухальныя (моб?ль, мяч, юла, завадныя цацк?);
• Вобразныя (малюнк? жывёл, ляльк?, салдац?к?, машынк?);
• Грамадска-бытавыя ? вытворча-тэхн?чныя (цацачныя ?нструменты, напрыклад, савок ? вядзерца, зброя);
• канструкцыйныя (розныя канструктары ? зборныя цацк?).

Па матэрыялу вырабу [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• тканкавыя
• фетравыя
• саламяныя
• гл?няныя
• дра?ляныя
• пластмасавыя
• гумовыя
• футравыя
• метал?чныя
• фарфоравыя

Педагаг?чная клас?ф?кацыя дз?цячых цацак ^[18] [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

'I. В?ды цацак падпадзяляюцца па прынцыпе суадносныя з розным? в?дам? гульня?: сюжэтным?, дыдактычным?, спарты?ным?, гульням?-заба?кам?.

1. Сюжэтна-вобразныя цацк?, правобразам як?х з'я?ляюцца адуша?лёныя ? неадуша?лёныя аб'екты навакольнага свету, выкарысто?ваюцца пераважна ? сюжэтных гульнях:

а) ляльк?; б) ф?гурк? людзей; в) ф?гурк? жывёл; г) прадметы гульнявога ?жытку; в) тэатральныя; е) святочна-карнавалные; ж) тэхн?чныя.

2. Дыдактычныя цацк? прызначаныя для дыдактычных гульня?, у змесце або канструкцы? як?х закладзены навучальныя (разв?ваючыя) задачы:

а) уласна дыдактычныя ? заснаваныя на прынцыпе самакантролю; б) дыдактычныя гульн? (наборы) з прав?лам? ? прызначаны пераважна для гульня? на стале (пал?граф?чныя ? ?ншыя); в) канструктары ? буда?н?чыя наборы; г) гульн?-галаваломк?; в) музычныя цацк?.

3. Спарты?ныя цацк?.

4. Цацк? ? забавы.

II Цацк? па ступен? гато?насц?:

1. Гатовыя.
2. Зборна-разборныя, як?я складаюцца з частак ? дэталей.
3. Нарыхто?к? ? па?фабрыкаты для цацак-самаробка?.
4. Набор розных матэрыяла? для стварэння цацак-самаробка?.

III Цацк? па выглядзе сырав?ны:

1. Дра?ляныя.
2. Пластмасавыя.
3. Метал?чныя.
4. З ткан?н, у тым л?ку наб?ваныя цацк?.
5. Гумовыя.
6. З паперы ? кардона.
7. З керам?к?, фарфору ? фаянсу.
8. З дра?няных матэрыяла?, пап'е-машэ.
9. З новых с?нтэтычных матэрыяла?.

IV Цацк? па вел?чын?:

1. Дробныя (памерам ад 3 да 10 см).
2. Сярэдн?я (памерам ад 10 да 50 см).
3. Буйнагабарытныя (супамерныя росту дзяцей у розныя ?зроставыя перыяды).

V Па функцыянальным уласц?васцях:

1. Простыя, без рухомых дэталя?.
2. З рухомым? дэталям?, механ?чныя (у тым л?ку з завадным? ? ?нерцыйным? механ?змам?).
3. Г?дра?л?чныя.
4. Пне?матычныя.
5. Магн?тныя.
6. Электрыф?каваных (у тым л?ку электратэхн?чныя, электрамехан?чныя, радыёф?каваныя, на электроннай элементнай аснове).
7. Электронныя (на камп'ютарнай аснове).
8. Наборы цацак (або дэталя?) - сукупнасць дэталя? адной або некальк?х цацак, звязаных пам?ж сабой па прызначэнн? або функцыянальнай прыкмеце.
9. Гульнявыя камплекты, аб'яднаныя адз?най тэмай (задачай).

VI Цацк? па мастацка-вобразным рашэнн?:

1. Рэал?стычныя.
2. Умо?ныя.
3. Канструкцыйныя.

Экспертыза цацак [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Усталё?вае прав?лы правядзення сацыяльна-пс?холага-педагаг?чнай экспертызы настольных, камп'ютарных ? ?ншых гульня?, цацак ? гульнявых збудавання? для дзяцей у мэтах дазволу ?х вытворчасц?, ?мпарту ? рэал?зацы?

Крытэры? ацэнк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Прызначаюцца для выкарыстання ? дзейнасц? арган?зацый, як?я праводзяць экспертызу, пры правядзенн? экспертызы цацк?

Групы крытэрыя? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Група 1 [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Забеспячэнне бяспек? дз?цяц?, яго абарона ад негаты?ных уплыва? цацк? на здаро?е ? эмацыянальны дабрабыт

Група 2 [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Уключэнне якасцей цацк?, нак?раваных на забеспячэнне разв?цця дз?цяц?

Сертыф?кацыя цацак [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Сертыф?кацыя цацак, прызначаных для рынку Е?рапейскай Супольнасц? (Е?рапейскага Саюза) некальк? адрозн?ваецца па сваёй працэдуры выпрабавання? (у цяперашн? час апубл?каваны праект Тэхн?чнага Рэгламенту Мытнага Саюза, палажэнн? праекта практычна ?дэнтычныя Дырэктыве Е?рапейскага Саюза па бяспецы цацак). Выраб ? абарот дз?цячай цацк? ? Е?рапейск?м Саюзе вызначае Дырэктыва 2009/48/ЕС па бяспецы цацак, якая ?ступ?ла ? с?лу 20 л?пеня 2011 года, палажэнне аб х?м?чным складзе цацак уступае ? с?лу 20 л?пеня 2013 года. Дадзеная Дырэктыва роб?ць больш жорстк?м? патрабаванн? па вырабе цацк? ? адказнасць за выраб цацак ? рэал?зацыю, небяспечных для здаро?я. Усе дз?цячыя цацк?, як?я трапляюць на рынак Е?рапейскага Саюза пав?нны мець марк?ро?ку СЕ, прос?м не блытаць марк?ро?ку К?тая, якая вельм? часта сустракаецца на цацках ? практычна не адрозн?ваецца ад е?рапейскай марк?ро?к? СЕ ( ^[19] ), паста?леная прадукцыя на рынак ЕС пав?нна адпавядаць гарман?заваным стандартам ЕС ? Дырэктывам ЕС. Цацк?, як?я прадста?ляюць павышаную небяспеку для дз?цяц? ?зросту да 3 гадо?, пав?нны мець папярэджанн? ≪Не падыходз?ць для дзяцей ва ?зросце да 3 гадо? (36 месяца?)≫ або папярэджанне ? выглядзе граф?к? ? ? ?нструкцы? па ?жыванн? цацк?, каротк?я папярэджання аб небяспеках, напрыклад ? у цаццы выкарысто?ваецца магн?т NdFeB, як? ?я?ляе небяспеку пры пападанн? ?нутр. У Е?рапейск?м Саюзе не адносцца да дз?цячых цацак:

• Елачныя ?прыгажэнн? ;
• Дакладныя мадэл? для дарослых калекцыянера? ;
• Абсталяванне для агульнага карыстання на гульнявых пляцо?ках;
• Вырабы для спарты?ных занятка?;
• Прыналежнасц? для нырання ? глыбок?х водах;
• Народныя ? дэкараты?ныя сувен?рныя ляльк? ? падобныя вырабы для дарослых калекцыянера?;
• Устано?леныя ? грамадск?х месцах (напрыклад, у гандлёвых цэнтрах , на вакзалах) макеты цацак;
• Пазлы ;
• пне?матычныя в?нто?к? ? п?сталеты ;
• Прыналежнасц? для феерверка? ? п?стоны, як?я не выкарысто?ваюцца як цацк?;
• прашчы , катапульты ;
• Камплекты стрэл з метал?чным? наканечн?кам?;
• соску для нема?лят;
• Электрычныя печы, прасы ? ?ншыя функцыянальныя вырабы, нам?нальнае напружанне як?х перавышае 24 Вольта;
• Вырабы з награвальным? элементам?, прадугледжаныя для навучання ? прысутнасц? дарослых;
• Транспартныя сродк? з рухав?ком унутранага згарання ;
• Цацачныя паравыя рухав?к?;
• Ровары для спорту ? язды па аф?цыйных дарогах;
• В?дэа цацк?, як?я можна падключыць да в?дэаэкрана ? нам?нальнае працо?нае напружанне як?х перавышае 24 Вольта;
• Дакладныя ?м?тацы? агнястрэльнай збро? ;
• Упрыгажэнн? для дзяцей.

Акрамя Дырэктывы 2009/48/EC па бяспецы цацак, у ЕС пры вырабе ? выпрабаваннях, прымяняюцца наступныя дырэктывы:

• Дырэктыва 2004/108/EC ЭМС ^[20] для электрычных цацак
• Дырэктыва 99/5/EC R & TTI ^[21] для радыёк?раваных цацак
• Дырэктыва 2005/84/C ? дырэктыва адносна выкарыстання фталата? ? пластыф?каваных матэрыяла? у цацках ? таварах для клопату пра дз?ця (цяпер з'я?ляецца часткай рэгламенту REACH )
• Дырэктыва 94/62/EC ? упаковачныя матэрыялы для цацак (адходы)
• EN 71-1: Праверка канструкцы? на ф?з?чную ? механ?чную бяспеку
• EN 71-2: Выпрабаванне на ?згаральнасць
• EN 71-3: Выпрабаванне на ная?насць цяжк?х метала?
• EN 71-4 & 71-5: Асабл?выя патрабаванн? да камплектам для правядзення х?м?чных эксперымента? ? х?м?чным цацак
• EN 71-6: Патрабаванн? да граф?чных с?мвала? узроставых папярэджання?
• EN 71-7: Фарбы для малявання пальцам? - патрабаванн? ? метад выпрабаванн?
• EN 71-8: Падвесныя, рассо?ныя ? ?ншыя аналаг?чныя цацк? для хатняга выкарыстання
• EN 71-9-11: Выпрабаванне на ная?насць арган?чных х?м?чных злучэння?
• Азафарбавальн?к Дырэктыва па забароненых азафарбавальн?к 2002/61/EC для тэкстылю ? скуры, як?я выкарысто?ваюцца пры вытворчасц? цацак, як?я могуць уступаць у працяглы кантакт з скурай чалавека
• Дырэктыва па пакавальным адходам 94/62/EC, якая рэгламентуе ?паковачныя матэрыялы для цацак
• Адз?ная выпрабаванне на ная?насць кадм?ю, якое праводз?цца ? Н?дэрландах ? ?ншых кра?нах Е?расаюза
• Выпрабаванн? на адпаведнасць Закону аб прадуктах харчавання ? таварах Герман?? (LFGB) для цацак, як?я могуць кантактаваць або пакуюцца разам з прадуктам? харчавання
• Выщелачиваемый св?нец ? кадм?й у керам?чных цацках
• WEEE Дырэктыва (2002/96/EC) ? RoHS Дырэктыва (2011/65/EU) ? аб утыл?зацы? электрычнага ? электроннага абсталявання (2002/96/EC) ? дырэктыва аб абмежаванн? выкарыстання некаторых шкодных рэчыва? у электрычным ? электронным абсталяванн? (2011/65/EU) для электрычных цацак
• Рэгламент (ЕС) 1907/2006, як? тычыцца прав?ла? рэг?страцы?, ацэнк?, санкцыянавання ? абмежавання х?м?чных рэчыва? (Рэгламент REACH )

Прав?лы бяспек? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У мног?х кра?нах ?снуюць стандарты бяспек?, накладваюць абмежаванн? на тое, як?я цацк? можна прадаваць. Мэта так?х прав?л ? прадух?ленне няшчасных выпадка?, пажара?, тра?ма?. Дзец?, асабл?ва маленьк?я, часта бяруць цацку ? рот, таму матэрыялы, з як?х яна зроблена, пав?нны будз? неядав?тым?. Дзецям нельга даваць дробныя цацк?, як?м? яны могуць здушыцца. ?снуюць ?нструкцы? па пажарнай бяспек? матэрыяла?, з як?х зроблены цацк?. Дзец? часта яшчэ не разумеюць небяспек?, а бацьк? не за?сёды думаюць, што можа адбыцца, таму важна, каб на цацках был? надп?сы, як?я папярэджвал? б аб небяспецы.

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Куб?к Руб?ка
• Лялька
• Камп’ютарныя гульн?
• Тамагочы
• Барб?
• В?нтажныя цацк?
• Ва?чок
• Чаро?ны экран
• Сусветны дзень зн?шчэння ваеннай цацк?
• Галаваломка
• Чыгуначны мадэл?зм
• Калейдаскоп
• Канструктар
• Матрошка
• Настольная гульня
• Пазл
• Плюшавы м?шка
• Радыёк?раваная а?тамадэл?
• Як?я разв?ваюць гульн?
• Сл?нк?
• Салдац?к?
• Сп?рограф
• Фарматнае канструяванне  ? папяровыя аб'ёмныя цацк?
• Fischertechnik
• LEGO
• Playmobil
• K'nex

Зноск?

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

	Цацка на В?к?схов?шчы

• Музей торговли - Торговля игрушками в СССР
• Игрушка. Энциклопедия мастерства Арх?вавана 10 кастрычн?ка 2013.