Феод
(
лац.
:
feudum
) ? у сярэднявечнай
Заходняй Е?ропе
земл? (або ф?ксаваны даход), падараваныя ? спадчыннае валоданне
сеньёрам
свайму
васалу
, абавязанага за гэта несц? ваенную, прыдворную службу (удзел у сеньёрыяльным судзе, у к?раванн? сеньёра ? ?нш.), унос?ць плацяжы, усталяваныя звычаем.
Феод ? Заходняй Е?ропе ? перыяд
Сярэднявечча
нас?? назву зямельнага надання, прадста?ленае сеньёрам свайму васалу ? спадчыннае валоданне пры ?мове выканання феадальных служба?: ваеннай, прыдворнай ? г.д. Тая ж самая зямля, перададзеная васалам? на тых жа ?мовах сва?м васалам, называлася ≪ар’ер-феод≫. Шэраг падпарадкаваных адз?н аднаму носьб?та? уладальн?цк?х право?, на адну ? тую ж зямельную адз?нку, склада? своеасабл?вую феадальную ≪лесв?цу≫, якая стала асновай
тытулярнай
с?стэмы.
Супрацьлегласцю феода бы? ≪аллод≫ ? безумо?нае земле?ладанне, не абцяжаранне феадальных пав?ннасця?, як?я складал? ?ндыв?дуальна-сямейную ?ласнасць з неабмежаваным правам распараджэння, адчужэння, спадчыны ? ?нш. ≪Аладыяльнае≫ шляхецкае земле?ладанне ?
Польшчы
стала дам?нуючым ?жо ? канцы
XIV
ст. з кансал?дацыяй
шляхты
? замкнёнае прыв?леяванае
сасло?е
, што ?першыню заф?ксавана ? ≪
Кошыцк?м прыв?ле?
≫
1374
года (
польск.
:
Przywilej koszycki
).
У
Гал?цы?
? Заходн?м
Падолл?
феоды прадаста?лены был? да
1504
г., прызнаныя безумо?най уласнасцю шляхты на каранацыйнаму
сойме
Стэфана Баторыя
?
1576
г. Да гэтага часу аналагам заходнее?рапейскага феода з пэ?най доляй умо?насц? тут можна л?чыць так званую выслугу ? земле?ладання, якое давалася
баярыну
ад вял?кага князя пры ?мове выканання ваеннай службы ? ?ншых пав?ннасця?. Рудыменты умо?нага земле?ладання заставал?ся ? форме баярск?х
ленов
.
З разв?ццём таварна-грашовых аднос?н ? падзеннем значэння феадальнага апалчэння
рыцара?
, абавязацельствы
васала?
у аднос?нах да
сеньёра
трансфармавал?ся: замест асаб?стай ваеннай службы трымальн?к феода ста? выплачваць пэ?ную грашовую рэнту. Акрамя таго, па?стал? так званыя ≪грашовыя феоды≫, кал? рыцарам прадста?лялася не зямля, а грашовае ?трыманне. Гэта прывяло да адм?ранне ≪панцырных ленов≫, гэта значыць зямельнага трымання за асаб?стую ваенную службу у сеньёра. Акрамя зямельнага валодання, у рэдк?х выпадках феод мог ?я?ляць сабой якое-небудзь права. Напрыклад, на збор дарожнай, маставой, паромнай пошл?ны або права ?ласнасц? на маёмасць, якое патрап?ла на зямлю феадала.
Зноск?
- за ред. академ?ка АН УРСР О. С. Мельничука, ≪Словник ?ншомовних сл?в≫, м. Ки?в, 1985 р., с. 870;
- Сярэднявечныя г?старычныя крын?цы Усходу ? Захаду
;
- ?налджик Г., ≪Османська ?мпер?я: Класична доба (1300?1600)≫, м. Ки?в, ≪Критика≫, 1998 г.;
- Kutrzeba S., ≪Historia ustroju Polski w zarysie≫, Lwow, 1914, T. 1, S. 24;
- ≪Volumina legum≫, T. 2 , S. 164;
- Храмцев Д. В., ≪Феодализм на Руси≫
- ≪Политическое устройство феодальных государств времён≫
- ≪Акты издаваемые Виленскою Археографическою Комиссиею для разбора Древних Актов≫, г. Вильна, 1865?1915 г., том I?XXXIX.