Тэмбр
(
фр.
:
timbre
) ? афарбо?ка
гуку
; адна з прыкмет
музычнага гуку
(разам з
вышынёй
,
гучнасцю
?
працягласцю
).
Па тэмбру адрозн?ваюць гук? аднолькавай вышын? ? гучнасц?, але выкананыя або на розных
?нструментах
, розным? галасам?, або на адным ?нструменце розным? спосабам?, штрыхам?.
Тэмбр вызначаецца матэрыялам, формай в?братара, умовам? яго
вагання?
,
рэзанатарам
,
акустыкай памяшкання
. У характарыстыцы тэмбру вял?кае значэнне маюць
абертоны
? ?х суаднос?ны па вышын? ? гучнасц?, шумавыя прыгук?,
атака
(пачатковы момант гуку),
фарманты
,
в?брата
? ?ншыя фактары.
Пры ?спрыманн? тэмбра? звычайна ?зн?каюць розныя асацыяцы?: тэмбравую якасць гуку пара?но?ваюць са зрокавым?, тактыльным?, смакавым? ? ?ншым? адчуванням? ад тых ц? ?ншых прадмета?, з'я? (гук? ярк?я, бл?скучыя, матавыя, цёплыя, халодныя, глыбок?я, по?ныя, рэзк?я, мякк?я, насычаныя, сакав?тыя, метал?чныя, шкляныя ? г. д.); радзей прымяняюцца ?ласна слыхавыя вызначэння (звонк?я, глух?я).
Навукова абгрунтаваная тыпалог?я тэмбру яшчэ не склалася. Устано?лена, што тэмбравы слых мае
зонную
прыроду.
Тэмбр выкарысто?ваецца як важны сродак музычнай выразнасц?: пры дапамозе тэмбру можна вылучыць той ц? ?ншы кампанент музычнага цэлага, узмацн?ць або аслаб?ць кантрасты; змены тэмбра? ? адз?н з фактара? музычнай драматург??.
У музыцы XX стагоддзя ?зн?кла тэндэнцыя сродкам? гармон?? ? фактуры ?змацняць, падкрэсл?ваць тэмбравы бок гучання (
паралел?зм
,
кластары
? г. д.). Асабл?вым напрамкам ? выкарыстанн? тэмбра? з'я?ляецца
санорыка
.