Та?з араб. ??? ‎‎ Кра?на   Емен Каардынаты 13°34′44″ пн. ш. 44°01′19″ у. д. H G Я O Вышыня цэнтра 1 400 м Насельн?цтва ▼ 615 000 чал. ( 2014 ) [1] Та?з на карце Емена

Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Та?з ( араб. ??? ‎‎) ? горад у Емене , знаходз?цца прыкладна ? гадз?не язды ад еменскага порта Моха на Чырвоным моры . Горад размешчаны на вышын? прыкладна 1400 метра? над узро?нем мора, насельн?цтва на 2005 год 615 467 жыхаро?. Адм?н?страцыйны цэнтр мухафазы Та?з . М?жнародны аэрапорт.

Рэльеф горада Та?з адрозн?ваецца рэзк?м? перападам? вышынь. Над горадам узвышаецца гара Саб?р (вышыня 3006 метра?).

Адм?н?страцыйны падзел [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Горад дзел?цца на тры раёны:

• Аль-Музафар
• Аль-Ках?ра
• Сала ^[2]

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Та?з адсутн?чае ? геаграф?чных працах аль-Хамдан? па Емене, самыя ранн?я згадк? пра Та?з адносяцца да XII стагоддзя , кал? Сулайх?ды (1047?1138), як?я кантралявал? па?днёвае сугор’е Емена ? Ц?хаму , вырашыл? пабудаваць цытадэль ( касбу ) на стратэг?чным агаленн?, размешчаным на па?ночным баку гары Саб?р. У той час ун?зе гары магло па?стаць ядро пасел?шча. Аднак менав?та прыбыццё войска? Айюб?да? у Емен у 1173?1174 гадах зраб?ла касбу адной з ?х гало?ных цытадэля? у н?жн?м Емене ^[3] . У 1175 годзе Та?з ста? стал?цай Айюб?дскага Емена. У 1288 годзе султан Аль-Музафар Юсуф I зраб?? Та?з другой стал?цай дынасты? Расул?да? пасля Заб?да . У XIV стагоддз? Та?з наведа? ?бн Батута , як? ап?са? яго як адз?н з найбуйнейшых ? найпрыгажэйшых гарадо? Емена.

?бн аль-Муджав?р пак?ну? ап?санне Касба Та?за, а таксама ?дакладн??, што цытадэль размешчана пам?ж двума пасел?шчам? ( madinatayn ), названым? аль-Маграба ? Удайна. Як в?даць з назвы, аль-Маграба размяшчалася на заходн?х сх?лах гары Саб?р, а Удайна ? у яе па?ночнага падножжа. Магчыма, Удайна была больш старажытным з двух пасел?шча?. Абедзве назвы, аднак, адсутн?чаюць у ранн?х крын?цах, уключаючы творы аль-Хамдан? ^[3] .

У 1546 годзе касба ? горад был? заваяваны арм?яй Асманскай ?мперы? , абсталяванай артылерыйск?м? прыладам? ^[3] .

1918: Турк? саступаюць Та?з як? атрыма? незалежнасць Еменскаму Мутавак?л?йскаму Карале?ству .

1948: Та?з станов?цца стал?цай Емена з рэз?дэнцыяй ?мама .

1962: Стал?ца зно? перанос?цца ? Сану.

1960-я: У Та?зе адкрываюцца першыя ? Емене водаачышчальныя збудаванн?.

2011: Падчас пратэста? у Емене ? 2011 годзе ? красав?ку 2011 года Та?з бы? цэнтрам супрац?ву ?лады ? Емене ^{[4] [5]} . У верасн? ? кастрычн?ку 2011 года Та?з бы? арэнай баё? пам?ж урадавым? войскам? ? ?зброеным? племянным? байцам?.

Арх?тэктура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У горадзе шмат старых прыгожых квартала?, дамы ? часцей за ?сё ? пабудаваныя з карычневай цэглы , а мячэць ? медрэсэ звычайна белыя.

Найбольш вядомыя з захаваных будынка? был? ?зведзены ? эпоху пра?лення дынасты? Расул?да? ? гэта мячэць Джам? аль-Музафар (або ≪Пятн?чная мячэць≫, кан. XIII ? кан. XIV стст.), медрэсэ Аль-Ашраф?я (кан. XIV стагоддзя) ? медрэсэ Аль-Мутаб?я (кан. XIV стагоддзя). Усе тры помн?к? знаходзяцца на тэрыторы? г?старычнага раёна Удайна ? аднаго з двух пасел?шча?, як?я сфармавал? ядро горада ля падножжа гары Саб?р, на якой знаходз?цца касба Та?за ? крэпасць аль-Ках?ра ^[6] .

Таксама варта згадаць палац намесн?ка, размешчаны на самай вяршын? гары, на вышын? 450 метра? над цэнтрам горада.

Эканом?ка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Эканом?ка Та?за грунтуецца на каве ^[7] , якую вырошчваюць у вакол?цах горада разам са слабадзейным наркотыкам катам ? гародн?най. З прамысловасц? ? рамёства? неабходна згадаць бава?нянае ткацтва, гарбарную вытворчасць ? ювел?рную вытворчасць. Та?з ? найбуйнейшая ? Емене ?ндустрыяльная база, дзякуючы ?нвестыцыям групы Hayel Saeed.

Насельн?цтва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Адукацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У Та?зе маецца мусульманскае медрэсэ , якое мае статус ун?верс?тэта.

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Та??з // Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 15: Следав?к? ? Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн.  : БелЭн , 2002. ? Т. 15. ? С. 383. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0035-8 . ? ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Густерин П. В. Йеменская Республика и её города. ? М .: Международные отношения, 2006.
• Sadek N.  Rasulid Architecture (англ.) // Architectural Heritage of Yemen. Buildings that Fill my Eye / Edited by Trevor H. J. Marchand. ? London: Gingko Library, 2017. ? С. 40?49. ? ISBN 9781909942 ?07-3.
• Sadek N.  The Forts of Yemen: The Example of the Citadel of Ta?izz (англ.) // Architectural Heritage of Yemen. Buildings that Fill my Eye / Edited by Trevor H. J. Marchand. ? London: Gingko Library, 2017. ? С. 110?117. ? ISBN 9781909942 ?07-3.
• Ta’iz: City Profile   (англ.) . ? UN-Habitat ? UNESCO , 2020. ? 115 с.
• Таи?з, Таизз // Географический энциклопедический словарь: Географические названия  (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников ; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. ? 2-е изд., исправл. и дополн. ? М .: Советская энциклопедия, 1989. ? С. 465. ? 592 с. ? 210 000 экз.  ? ISBN 5-85270-057-6 .
• Таи?з // Т. 25. Струнино ? Тихорецк. ? М . : Советская энциклопедия, 1976. ? С. 200. ? ( Большая советская энциклопедия  : [в 30 т.]  / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969?1978). (руск.)