Статы?стыка Бо?льцмана  ? раздзел статыстычнай ф?з?к? , як? вывучае ?ласц?васц? с?стэм не?заемадзейных часц?ц ( электрона? , атама? , малекул ), што рухаюцца паводле закона? клас?чнай механ?к? .

Распрацавана ? 2-й палав?не 19 ст. Дж. К. Максвелам ? Л. Больцманам .

Ва ?мовах цеплавой ра?наваг? стан ?дэальнага газу ап?сваецца функцыяй размеркавання

${\displaystyle f=C\exp \!\left(-{\frac {E}{kT}}\right),}$

дзе C  ? нарм?ровачная канстанта, E  ? по?ная механ?чная энерг?я (сума к?нетычнай ? патэнцыяльнай энерг?й часц?цы), k  ? пастаянная Больцмана , T  ? абсалютная тэмпература . Функцыя f называецца размеркаваннем Максвела?Больцмана , з якога вын?кае закон ра?намернага размеркавання к?нетычнай энерг?? па ступенях свабоды малекул: на кожную ступень свабоды прыпадае ? сярэдн?м энерг?я 1/2 kT .

Статыстыкай Больцмана карыстаюцца ? тых выпадках, кал? квантавыя эфекты ? руху часц?ц можна не ?л?чваць. Крытэрый яе дастасавальнасц?

${\displaystyle {\frac {(2\pi mkT)^{3/2}}{nh^{3}}}>1,}$

дзе m  ? маса часц?цы, n  ? канцэнтрацыя часц?ц, h  ? пастаянная Планка .

Гэты крытэрый практычна выконваецца для малекул звычайных газа? ? электрона? праводнасц? ? па?правадн?ках . Для м?крачасц?ц статыстыка Больцмана недакладная ? замяняецца статыстыкай Бозе?Эйнштэйна або Ферм??Дз?рака (гл. квантавая статыстыка ).

Статыстыкай Больцмана шырока карыстаюцца ? к?нетычнай тэоры? газа? , ф?з?цы па?правадн?ко? , ф?з?цы плазмы , тэоры? электрычных ? магн?тных з'я? у рэчыве ? ?ншых гал?нах ф?з?к? .

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Больцмана статыстыка // Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 3: Беларусы ? Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн.  : БелЭн , 1996. ? Т. 3. С. 210.