У В?к?педы? ёсць артыкулы пра ?ншых асоб з прозв?шчам
Лорэнц
.
Стан??сла? Лорэнц
(
польск.
:
Stanisław Lorentz
;
28 красав?ка
1899
, г.
Радам
,
Польшча
?
15 сакав?ка
1991
,
Варшава
) ? польск?
мастацтвазнавец
. Прафесар
Варша?скага ?н?верс?тэта
(
1947
), ганаровы член мног?х е?рапейск?х акадэм?й, эксперт
ЮНЕСКА
.
С. Лорэнц нарадз??ся ? сям’? выкладчыка?. Сям’я мела шведск?я каран?. Бацька бы? герман?стам, мац? ? географам. У сям’? панава? культ навук? ? ? вызначанай меры лёс будучага навуко?ца бы? наканаваны яго выхаваннем у бацько?скай хаце.
[6]
З юных гадо? Стан?сла? Лорэнц прая?ля? ц?кавасць да г?сторы?, мастацтва ? арх?тэктуры. Скончы?
г?мназ?ю Войцеха Гурскага
?
Варшаве
, вучы?ся на ф?ласофск?м факультэце
Варша?скага ?н?верс?тэта
. Вывуча?
г?сторыю мастацтва
. У
1924
годзе абаран?? доктарскую ступень па творчасц?
Эфра?ма Шрогера
(руск.)
(
бел.
. У час ? пасля навучэння ён праходз?? практыку ? Герман??, ?тал?? ? Францы?. У прыватнасц?, вывуча? арх?тэктурныя планы Гародн? XVIII ст. у Дзяржа?ным арх?ве ? Дрэздэне.
[7]
Навучальны працэс бы? перапынены прызывам С. Лорэнца ? войска, у сувяз? з пачаткам польска-савецкай вайны ? 1919 годзе. Служба праходз?ла ? званн? падпаручн?ка рэзерву. Пасля дэмаб?л?зацы? ? 1920 годзе змог вярнуцца да навук?.
Пасля заканчэння асп?рантуры ?восен? 1924 года навуковец заста?ся працаваць у Варша?ск?м ун?верс?тэце. У 1927 г. С. Лорэнц ста? чыно?н?кам у М?н?стэрстве веравызнання? ? народнай асветы. У сферу яго адказнасц? ?ваходз?л? м?жнародныя навуковыя сувяз? ? музейная справа.
[8]
У
1929
?
1935
гадах узначальва? аддзелы аховы помн?ка? у
В?ленск?м
?
Навагрудск?м ваяводствах
, адначасова выклада? у
В?ленск?м ун?верс?тэце
?мя Стэфана Баторыя, з’я?ля?ся загадчыкам аддзела мастацтва? у в?ленск?м ваяводск?м к?раванн?.
3
1935
года в?цэ-дырэктар, з
1936
дырэктар
Народнага музея
, у
1945
?
1951
узначальва? Дырэкцыю нацыянальных музея? ? аховы помн?ка? у
Варшаве
.
У 1947 г. атрыма? званне прафесара Варша?скага ?н?верс?тэта, з 1949 г. член Польскай акадэм?? веда?, з 1952 г. член карэспандэнт, а з 1964 г. сапра?дны член Польскай акадэм?? навук. З’я?ля?ся экспертам ЮНЕСКА па пытаннях аховы помн?ка?.
У 1965?1969 уваходз?? у сейм ПНР ад дэмакратычнай парты?. Ме? шэраг дзяржа?ных узнагарод.
Памёр у Варшаве ? 1991 г. Пахаваны на лютэранск?х мог?лках.
У работах
1930-х
гадо? даследава? асобныя пытанн? разв?цця
беларускай арх?тэктуры
. А?тар
манаграф??
пра
I. К. Гла?б?ца
≪Ян Кшыштаф Гла?б?ц, в?ленск? арх?тэктар XVIII ст.≫ (
1937
).
Можна сцвярджаць, што С. Лорэнц пак?ну? ярк? след у г?сторы?
Заходняй Беларус?
. Ён непасрэдна ?заемадзейн?ча? з ключавым? культурным? ? пал?тычным? дзеячам? рэг?ёна, як палякам?, так ? беларусам?, акцэнтуючы ?х увагу на пытаннях аховы помн?ка?.
Навуковец сфармулява? канцэпцыю кансервацы? ру?н замка? Навагрудчыны ? В?леншчыны, якой пасля прытрымвал?ся арх?тэктары аж да верасня 1939 г., ? якая не страц?ла сваёй актуальнасц? ? да сёння. Навуко?цам был? выя?лены ? ?лучаны ? сп?с ахаваных аб’екта? шматл?к?я рухомыя ? нерухомыя помн?к?, праанал?заваны матэрыялы па г?сторы? мастацтва
Вял?кага княства Л?то?скага
, апубл?каваны важныя працы па культурнай спадчыне В?ленскага ? Наваградскага ваяводства?.
Па сутнасц?, С. Лорэнц разам са сва?м папярэдн?кам на пасадзе кансерватара В?ленскага ? Наваградскага ваяводства? Ежы Рэмерам, ста?ць у вытока? с?стэмы аховы помн?ка? на тэрыторы?
Заходняй Беларус?
. Дзякуючы дзеянням гэтага навуко?цы ? чыно?н?ка, ск?раваным на захаванне культурнай спадчыны ? м?жваенны перыяд, а таксама пак?нутым ?м звесткам, мы валодаем кашто?ным? матэрыялам?, як?я асвятляюць дэтал? мерапрыемства? па кансервацы? помн?ка? ? могуць служыць падказкай пры правядзенн? адпаведных прац у нашыя дн?.
[9]
Зноск?
- Лорэнц Стан?сла?
//
Арх?тэктура Беларус?: Энцыклапедычны даведн?к
. ?
Мн.
:
БелЭн
, 1993. ? 620 с. ?
ISBN 5-85700-078-5
.
- Мароза?, Д. В. Cтан?сла? Лоранц ? рупл?вец да?н?ны ? Заходняй Беларус? / Д. В. Мароза? //
Беларуск? г?старычны часоп?с
. ? 2018. ? № 8. ? С. 30-42.
- Мароза?, Д. В. Нататк? да ≪В?ленскага альбома≫ Cтан?слава Лоранца / Д. В. Мароза? //
Беларуск? г?старычны часоп?с
. ? 2018. ? № 9. ? С. 33-38.
- Lorentz, S. Zapiski do autobigrafii Nowogr?dczyznie / S. Lorentz // ≪Kwartalnik Historii Nauki i Techniki≫, R. 24: 1979 z. 4. ? S. 731?756.
- Lorentz, S., Konserwacja ruin zamk?w w Wile?szczyznie i Nowogr?dczyznie / S. Lorentz // ≪Ochrona Zabytk?w Sztuki≫. ? 1930/31. ? Zesz. 1 ? 4. ? S. 161?180.
- Lorentz, S. Album wile?skie / S. Lorentz. Warszawa: Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
- Kowalczykowa, А. Konserwator Stanisław Lorentz na Wilenszczyznie ? przyczynek / A. Kowalczykowa //≪Acta Academiae artium Vilnensis≫, T. 29. Vilnius, 2003. S. 129?138.
- Jarocki, R. Rozmowy z Lorentzem / R. Jarocki. Warszawa: Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, 1981.
- Struty?sk, W. Bohater dla dziedzictwa. ≪Kurier Wilenski≫ z 8.06.2012 [Электронный ресурс]. ? Режим доступа: http://kurierwilenski.lt/2012/06/08/bohater-dla-dziedzictwa/#comments ? Дата доступа: 5.05.2017.
Генеалог?я ? некрапал?стыка
| |
---|
|