Скульптура, пластыка
(
лац.
:
sculpo
? выразаю, высякаю) ? в?д
выя?ленчага мастацтва
, творы якога маюць аб'ёмную форму ? выконваюцца з цвёрдых ц? пластычных матэрыяла? - у шырок?м значэнн? слова, мастацтва ствараць з
гл?ны
,
воску
,
каменя
,
металу
,
дрэва
,
косц?
? ?ншых матэрыяла? высяканнем, выразаннем, лепкай, ко?кай, л?ццём ц? ?ншым спосабам выявы
чалавека
,
жывёл
? ?ншых прадмета? прыроды ? датыкальных, цялесных ?х формах.
Мастацка-выразным? сродкам? скульптуры з'я?ляюцца пабудова аб'ёмнай формы, пластычная мадэл?ро?ка (лепка), распрацо?ка с?луэта, фактуры, часам колеру.
Мастак, як? прысвяц?? сябе мастацтву скульптуры, называецца скульптарам або разьбяром. Гало?ную яго задачу складае перадача чалавечай ф?гуры ? рэальным або ?дэал?заваным выглядзе, жывёлы адыгрываюць у яго творчасц? другарадную ролю, а ?ншыя прадметы з'я?ляюцца тольк? ? значэнн? даданых або апрацо?ваюцца выключна з арнаментальнай мэтай.
Слова
скульптура
, акрамя самога в?ду мастацтва, пазначае таксама кожны асобны яго твор.
Ранн?я формы ? в?ды скульптуры ?снавал? ? мног?х народа? свету з часо? першабытнага мастацтва. У асобны в?д творчай дзейнасц? са сва?м? спецыф?чным? задачам? скульптура выкрыштал?завалася ? перыяд ?снавання першых
цыв?л?зацый
свету (
Старажытны Ег?пет
,
Месапатам?я
). У эпоху
антычнасц?
скульптура дасягнула роскв?ту ? культуры
Старажытнай Грэцы?
(
Л?с?п
,
М?ран
,
Ф?дый
,
Пал?клет
? ?нш.).
Культавая скульптура эпох?
Сярэднявечча
?
Е?ропе
?
Аз??
аб'ядно?валася з
арх?тэктурай
у складаныя прасторавыя комплексы. Увасабленне ?дэала?
гуман?зму
эпох?
Адраджэння
?ласц?ва творчасц?
Данатэла
,
М?келанджэла
,
К. Слютэра
,
А. Крафта
(руск.)
(
бел.
? ?нш. У
17
-
стагоддзях
скульптура разв?валася ? рэчышчы розных мастацк?х стыля?, к?рунка? (
маньерызм
,
барока
,
клас?цызм
,
рамантызм
,
мадэрн
,
?мпрэс?ян?зм
,
постмадэрн?зм
? ?нш.). Сярод найбольш вядомых скульптара? м?нулых стагоддзя?
Дж. Л. Берн?н?
,
А. Канова
,
Б. Торвальдсен
,
Ж. А. Гудон
,
Б. К. Растрэл?
(руск.)
(
бел.
,
?. Мартас
,
А. Радэн
,
Х. Арп
,
Г. Мур
,
Ф. Крэмер
(руск.)
(
бел.
? ?нш.
Выдзяляюць наступныя в?ды скульптуры:
- круглая (статуя, бюст, група)
- плоская (рэльеф)
- манументальная (помн?к?, манументы)
- манументальна-дэкараты?ная (арх?тэктурны дэкор, садова-паркавая)
- станковая (выконваецца на спецыяльным станку).
- Культуралог?я: Энцыкл. давед./ Э. С. Дубянецк?; Маст. А. А. Глека?. ? Мн.: БелЭн, 2003. ?384 с.:?л. ?
ISBN 985-11-0277-6
.