Свяцейшы правячы с?нод
Агульная ?нфармацыя
Кра?на	Рас?йская ?мперыя
Дата стварэння	25 студзеня ( 5 лютага ) 1721 года
Папярэдн?я ведамствы	Патрыярх Маско?ск? ? ?сяе Рус? Адрыян Манастырск? прыказ
Дата скасавання	1   (14) лютага 1918 года
Вышэйшае ведамства	Сенат
Штаб-кватэра	Рас?йская ?мперыя , Санкт-Пецярбург
Першы обер-пракурор	?ван Вас?льев?ч Бо?ц?н
Апошн? обер-пракурор	Антон Уладз?м?рав?ч Карташо?

Свяцейшы правячы с?нод ( да рэформы руск. : Свят?йш?й Правительствующ?й С?нодъ , руск. : Святейший всероссийский правительствующий синод ^[1] ) ? вышэйшы орган царко?на-дзяржа?нага к?равання правасла?най царквой у Рас?йскай ?мперы? ? с?надальны перыяд ( 1721 ? 1917  гг.).

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Перадумовы стварэння с?нода [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Па першаасновах права Усяленскай царквы , кожная памесная а?такефальная царква мае ?ладу выдаваць ? межах яе ведамства абавязковыя прав?лы па асновах веравучэння ? хрысц?янск?х набажэнства?. У старажытнай дапятро?скай Рус? ?ладай вызначаць так?я прав?лы валодал? памесныя (пачасовыя) саборы . Яны выдавал?ся ? выглядзе саборных грамат, наказа?, паслання?, улажэння?. Пам?ж сходам? сабора? у якасц? першага ? найвышэйшага ?ерарха царквы выступа? патрыярх , як? вызнача? к?ра?н?чыя прав?лы для дзеяння? ус?х памесных ?ерарха?.

У Маско?скай дзяржаве патрыярх аб?ра?ся па вол? цара . Са смерцю патрыярха Маско?скага ? ?сяе Рус? Адрыяна 16 (27) кастрычн?ка 1700 года спын?ла сваё ?снаванне патрыяршае к?раванне Рускай правасла?най царквой. Малады цар Пётр I знаходз??ся ? той час пры арм?? пад Нарвай , ? ?ся яго ?вага была паглынута вайной . Замест скл?кання сабора для выбара? новага патрыярха 16 снежня 1700  г. сва?м указам ён прызначы? м?трапал?та Разанскага Стэфана Яворскага   (руск.)  ( бел. ≪ экзархам  ? ахо?н?кам ? адм?н?стратарам≫ патрыяршага прастола. Гэтым указам адкрываецца новы перыяд аднос?н пам?ж Царквой ? дзяржавай у Рас??, як? звычайна называецца ? рас?йскай г?сторыяграф?? с?надальным перыядам . Яшчэ праз месяц, 24 студзеня ( 4 лютага ) 1701 года, чарговым указам Пётр аднав?? (л?кв?даваны старанням? патрыярха ?як?ма   (руск.)  ( бел. ? 1677 годзе) Манастырск? прыказ . Да гэтай зус?м свецкай установы, што складалася з чыно?н?ка? на чале з былым Астраханск?м ваяводам Мус?ным-Пушк?ным   (руск.)  ( бел. , перайшл? не тольк? адм?н?страцыйныя ? гаспадарчыя справы расфарм?раванага патрыяршага двара, але ? к?раванне царко?ным? вотчынам? праз прызначаных ?м свецк?х асоб. Гэта дазвол?ла нак?ро?ваць даходы Царквы на задавальненне агульнадзяржа?ных патрэб ?, перш за ?сё, на ваенныя мэты.

У 1711 годзе, пасля заснавання Сената , Месцаахо?н?к Патрыяршага прастола з Асвячоным саборам не мог пастав?ць без згоды Сената н?воднага арх?рэя . Сенат умешва?ся ва ?се царко?ныя справы: вызнача? настаяцеля? у манастыры , клапац??ся аб абароне правасла?я ? распа?сюджанн? веры сярод ≪?ншародца?≫, будава? храмы ? ?ншае. У 1715 годзе менав?та Сенат адда? распараджэнне аб пасвячэнн? некаторых манаха? у святарск? сан ? як мага больш хутк?м узвядзенн? ?х у арх?мандрыты , указа?шы нават месца правядзення х?ратон?? ^[2] .

Спачатку Пётр задавольва?ся часовым? мерам?, ? тольк? з 1718 года, кал? перамога над шведам? стала ?жо несумненная, ён ?нтэнс??на заня?ся рэарган?зацыяй дзяржа?нага ? царко?нага к?равання. Пасля заснавання калег?й   (руск.)  ( бел. ( 1718 ? 1720  гг.), падсправаздачных Сенату , ? рэформ мясцовай адм?н?страцы? ( 1719 ) вызначылася новая структура дзяржа?нага апарату. Неабходнасць калег?яльнага прынцыпу к?равання Царквой уя?лялася цару такой жа в?давочнай справай, як ? падпарадкаванне Царквы яго царскай вол?. На той момант думка пра адмену патрыярства ? дзявятага Цара ? Вял?кага князя усяе Рус? канчаткова саспела, ? наста? час выдаць заканада?чы акт, як? б тлумачы? ? апра?два? гэта нова?вядзенне ^[3] . Тым не менш Пятру было ясна, што ?вядзенне гэтага парадку выглядала рашучым пераваротам у вачах духавенства ? народа, ? таму ён жада? даць сваёй рэформе матываванае ? даходл?вае абгрунтаванне.

Новы закон ? ≪Духо?ны рэгламент≫   (руск.)  ( бел. бы? падрыхтаваны без усялякага ?дзелу царквы. Па загаду цара (заснаваць для к?равання Рускай Царквой калег?ю на ?зор пратэстанцк?х духо?ных канс?сторый), дадзенаму ? кастрычн?ку 1718 года, яго склада? пско?ск? еп?скап Феафан Пракапов?ч   (руск.)  ( бел. . У 1719  г. была створана кам?с?я для выпрацо?к? новых асно? царко?нага к?равання. Да лютага 1720 года тэкст бы? гатовы, але ? Пётр I ?нёс туды свае пра?к?. У якасц? абгрунтавання такой рэформы гучал? розныя аргументы ? ад пераваг непрадузятасц? калег?яльнага прыняцця рашэння? да небяспек? патрыяршаства для абсалютысцкай улады .

≪Простой народ не знает, как различается власть духовная от самодержавной, и ... помышляет, что таковый правитель есть то вторый Государь, Самодержцу равносильный, или и больши его и что духовный чин есть другое и лучшее Государство≫
[2]
.

Згодна з указам Сената , тэкст Рэгламента бы? прапанаваны асвячонаму Сабору з шасц? арх?рэя?. Дакумент бы? прадста?лены Пятром на абмеркаванне ? Сенат ? тольк? потым прапанаваны ?вазе царко?нага Сабора з шасц? арх?рэя?, што апынул?ся ? Пецярбургу. Пад ц?скам свецкай улады яны падп?сал? дакумент ? запэ?н?л?, што ?сё ≪ учынена ладна ≫.

Духо?ная калег?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

25 студзеня ( 5 лютага ) 1721 года ?мператар Пётр I выда? ман?фест пра заснаванне ≪Духо?най калег??, ц? Духо?нага саборнага ?рада≫, а 14 ( 25 ) лютага пасля набажэнства ? Тро?цк?м саборы Аляксандра-Не?скай ла?ры адбылося ?рачыстае адкрыццё Духо?най калег??. Прэз?дэнтам С?нода ста? Стэфан Яворск? . Па паданн?, на першым пасяджэнн? калег?? на нясмелую прапанову адрадз?ць патрыяршаства, цар уваткну? у стол корц?к са словам?: ≪Вось вам жалезны патрыярх!≫ ^[4] . Пасля гэтага прашэнне аб абранн? патрыярха было пак?нута ^[5] .

Пасля заснавання Духо?най калег?? па?стала пытанне: як здзяйсняць мал?то?ны выгук новага царко?нага прадстаяцеля ? урада? Лац?нскае слова ≪калег?ум≫ ? спалучэнн? са ≪Свяцейшым≫ (тытулаванне патрыярха) гучала нем?лагучна, таму прапано?вал?ся розныя варыянты: ≪ сход ≫, ≪ сабор ≫. Нарэшце кампрам?с бы? дасягнуты на прымальным грэчаск?м слове ≪ с?нод ≫ ( грэч. Σ?νοδο? ? ≪сход≫, ≪сабор≫; лац. : Consilium ? рада, канс?л?ум) ? Свяцейшы правячы с?нод ^[6] .

Як ? ? грамадзянск?х калег?ях, на першым пасяджэнн? ? 1721 годзе ? склад Свяцейшага С?нода был? прызначаныя: прэз?дэнт ? м?трапал?т Стэфан (Яворск?), два в?цэ-прэз?дэнта ? арх?еп?скапы Феадос?й (Янко?ск?) ? Феафан (Пракапов?ч), чатыры дарадцы з арх?мандрыта?, чатыры асэсары з пратапопа? ? адз?н з ≪грэчаск?х чорных святаро?≫ ^[5] . Усе пастановы С?нода выходз?л? пад штэмпелем ≪ Па ?казу Яго ?мператарскай Вял?касц? ≫ ^[7] . Для надання большага а?тарытэту ? канан?чнасц? новаму царко?наму ?раду Пётр I звярну?ся да Канстанц?нопальскага Патрыярха Ерам?? III з просьбай, каб ён, пасля нарады з ?ншым? Патрыярхам?, ≪ учреждение духовного Синода за благо признать изволил ≫. Праз два гады, 23 верасня 1723 года, патрыярх Канстанц?нопальск? Ерам?я дасла? сваю зацвярджальную грамату, у якой паведамля? аб прызнанн? Свяцейшага С?нода сва?м ≪у Хрысце братам≫, што мае ?ладу ≪ творити и совершати елико четыре Апостольские Святейшие Патриаршие Престолы ≫. Аналаг?чныя граматы был? атрыманыя ? ад ?ншых Усходн?х Патрыярха?.

У 1724 годзе, пасля смерцi м?трапал?та Стэфана, пасаду прэз?дэнта скасавал?; з 1727 года ранейшыя назвы (в?цэ-прэз?дэнт, саветн?к, асэсар) замян?ла агульнае абазначэнне ≪член С?нода≫. Пры ?мператрыцы Ганне ?аана?не на працягу шэрага гадо? склад яго члена? не папа?ня?ся, ? да 1738 году там засяда? тольк? адз?н еп?скап. Пры Кацярыне I С?нод на некаторы час пераста? называцца ≪правячым≫, а атрыма? назву ≪духо?нага≫.

Спачатку Свяцейшы С?нод нярэдка перасяля?ся з Пецярбурга ? Маскву на больш ц? менш працяглы тэрм?н, часам пак?даючы справы няскончаным?; для заканчэння ?х была заснавана ? Пецярбургу ? 1721 годзе Ц?вунская палата (кантора). Акрамя таго, яна засяроджвала ? сабе епарх?яльныя справы Санкт-Пецярбургскай епарх??. Кал? С?нод канчаткова ?мацава? сваё месцазнаходжанне ? Пецярбургу ? будынку Дванаццац? калег?й на Вас?лье?ск?м востраве, Ц?вунская палата была скасавана ? 1727 годзе.

Обер-пракурор [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Для ажыцця?лення кантролю над Свяцейшым С?нодам Пётр ?, якога вопыт навучы? не давяраць сва?м чыно?н?кам, 11 мая 1722 года ствары? пасаду обер-пракурора , наказа?шы выбраць на яе ≪з аф?цэра? добрага чалавека≫. ?нструкцыя обер-пракурора была сп?сана з ?нструкцы? генерал-пракурора пры Сенаце ^[8] . Ён абавязаны бы? наз?раць за ?с?м ходам с?надальных спра?, раб?ць С?ноду прапановы аб патрэбных мерапрыемствах, данос?ць гасудару аб с?нодск?х рашэннях ? быць наогул пасрэдн?кам пам?ж С?нодам ? дзяржа?най уладай ^[9] . Ён ме? у сва?м распараджэнн? с?надальную канцылярыю ? бы? абавязаны (па ?нструкцы?) знаходз?цца на пасяджэннях Прысутнасц?. За ?весь час пасаду обер-пракурора Свяцейшага С?нода займал? трыццаць тры чалавек?. Спачатку яго значэнне была нязначным, з прычыны падпарадкавання яго Генерал-пракурору . Першым обер-пракурорам ? фактычна к?ра?н?ком бы? паста?лены палко?н?к ?. В. Бо?ц?н. Потым гэтую пасаду займал? як ваенныя, так ? грамадзянск?я чыны. З XIX стагоддзя обер-пракуроры стал? манапал?заваць усю ?нфармацыю, якая паступала з епарх?яльных канс?сторый, ? фактычна навязвал? свае рашэнн? Свяцейшаму С?ноду. Сувязь пам?ж С?нодам ? вярхо?най уладай стала праходз?ць выключна праз обер-пракурора. Асабл?ва ?мацавалася ?лада ? ?плы? обер-пракурора? у эпоху ?мператара М?калая I пры графу Н. А. Пратасаву   (руск.)  ( бел. . Апошн? правё? рэарган?зацыю С?нода так, што ста? фактычна аднаасобным к?ра?н?ком царко?нага пра?лення. Пры ?м 1 жн??ня 1836 года з’яв?лася асабл?вая канцылярыя обер-пракурора, якой надавалася права вырашаць усе справы, што датычыл? царко?нага пра?лення. З 1901 года правы обер-пракурора был? прыра?няныя да пра? м?н?стра? ^[2] .

XVIII?XIX стагоддз? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Згодна ?казу Аляксандра I з 1814 па 1824 гады С?нод бы? падпарадкаваны ? якасц? аднаго з аддзела? створанаму М?н?стэрству духо?ных спра? ? народнай асветы ^[10] . З 1830 -ых гадо? пры С?нодзе ?зн?к шэраг органа? для вядзення адм?н?страцыйных спра?, к?раванне ф?нансам? ? маёмасцю царквы (Канцылярыя обер-пракурора, Гаспадарчае к?раванне, Кантроль). З першай паловы 1830-ых гадо? пасяджэнн? праводз?л?ся ? будынку Сената ? С?нода . На працягу Х?Х стагоддзя пры С?нодзе ствараецца таксама шэраг органа? для к?равання духо?на-навучальным? ?становам?: Кам?с?я духо?ных вучыл?шча? ( 1808 ), Духо?на-навучальнае пра?ленне ( 1839 ), Навучальны кам?тэт ( 1867 ). У 1885 годзе засно?ваецца Вучэльная рада , што к?равала царко?на-прыходск?м? школам?. З 1830?40-ых гадо? С?нод фактычна бы? адх?лены ад к?равання царко?ным? справам?; усе бягучыя справы вырашал?ся тольк? па дакладзе обер-пракурорскай канцыляры?; обер-пракурор мог прыпын?ць (фактычна ? адмян?ць) любую пастанову С?нода, аказва? вырашальны ?плы? на выкл?к ?ерарха? у С?нод ? звальненне з яго ^[11] .

ХХ стагоддзе [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

16 студзеня 1906 года ?мператар М?калай II заснава? Перадсаборную Прысутнасць . Гэта бы? орган, як? пав?нен бы? на працягу некальк?х месяца?, макс?мум года, падрыхтаваць скл?канне Памеснага Сабору . Усе члены Перадсаборнай Прысутнасц? аднагалосна выказал?ся за неабходнасць аднав?ць Памесныя Саборы ? значна абмежаваць уладу обер-пракурора ^[12] .

У 1912 годзе пал?тычная с?туацыя вакол С?нода абвастрылася ? сувяз? з умяшаннем Г. Распуц?на ? справы царко?нага к?ра?н?цтва. На пачатак XX стагоддзя стала нормай нам?нальнае к?ра?н?цтва Свяцейшым С?нодам стал?чным   (руск.)  ( бел. м?трапал?там ? першапрысутным членам. Змены ? асаб?сты склад Свяцейшага С?нода ? обер-пракуратуры ?несла Люта?ская рэвалюцыя 1917 года . Часовы ?рад увё? ? склад м?н?стра? ? новага обер-пракурора, як? 14 красав?ка 1917 года дамогся ?каза новай улады аб вызваленн? ?с?х члена? Свяцейшага С?нода ? аб прызначэнн? новых. Першы паслярэвалюцыйныя склад Свяцейшага С?нода 29 красав?ка 1917 года заяв??, што гало?ная яго задача ? садзейн?чанне скл?канню Усерас?йскага Памеснага Сабору. 5 жн??ня 1917 года пастановай Часовага ?рада было заснаванае М?н?стэрства веравызнання? ^[13] , у вядзенне якога перайшл? справы обер-пракуратуры ? апошняя так?м чынам была скасавана.

У л?стападзе 1917 года на сабраным Усерас?йск?м Памесным Саборы   (руск.)  ( бел. , упершыню за 217 гадо? бы? абраны Патрыярх. ?м ста? м?трапал?т Маско?ск? Ц?хан (Бялав?н) . 17 л?стапада 1917  г. Памесны Сабор пастанав??, сярод ?ншага, з дня ?звядзення на Патрыяршую кафедру ва ?с?х храмах Рас?йскай правасла?най царквы здзяйсняць пам?нанне ≪ Яго Свяцейшаства ≫ замест ≪ Свяцейшага С?нода ≫. Стары Свяцейшы С?нод спын?? сваё ?снаванне. А 20 студзеня ( 2 лютага ) 1918 года С?нод бы? скасаваны ? дэкрэтам савецкай улады ( Дэкрэт аб аддзяленн? царквы ад дзяржавы ? школы ад царквы   (руск.)  ( бел. ). 31 студзеня ( 13 лютага ) таго ж года Памесны Сабор пастанав??, што зно? устано?леныя Свяшчэнны С?нод ? Вышэйшы Царко?ны Савет прымаюць справы царко?нага к?равання ? Свяцейшага С?нода з 1 ( 14 лютага ). У той жа дзень Свяцейшы С?нод, адпаведна, прыня? сваё апошняе Вызначэнне ? за № 273 ? ≪ Аб перадачы спра? Свяцейшага С?нода Свяцейшаму Патрыярху , Свяшчэннаму С?ноду ? Вышэйшаму Царко?наму Савету ^[14] ≫. Так?м чынам 1 ( 14 ) лютага 1918 года стала днём скасавання Свяцейшага С?нода. У той час патрыярх Маско?ск? ? ?сяе Рас??, свяц?цель Ц?хан, адзнача? с?мвал?чнасць гэтай даты:

"
14 лютага 1721 года бы? адкрыты Свяцейшы Правячы С?нод ? 14-га ж лютага (па новым стыл?) 1918 года спын?? свае дзеянн?
"
[15]
[16]
.

Склад ? структура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Першапачаткова, па ≪Духо?ным рэгламенце≫, С?нод пав?нен бы? складацца з 12 чалавек, але ? рэча?снасц? н?кол? не дасяга? такой колькасц? члена?, часам нават даходз?ла да 3 асоб ^[1] . Часта рашэнн? прымал?ся тольк? двума арх?мандрытам? ? адным пратапопам.

У склад Свяцейшага С?нода ?ваходз?л? ≪ Прысутнасць ≫ ? с?надальныя ?становы. Прысутнасць пав?нны был? складаць ?ерарх? еп?скапскай ? прэсв?тарскай ступен? святарства: але на самай справе ? С?нодзе засядал? выключна арх?рэ? . С?надальныя члены прызначал?ся ?мянным? ?казам?, прысутныя ? найвышэйшым? наказам?. ? члены, ? прысутныя мел? аднолькавае права голасу. Стал?чны арх?рэй называ?ся першынствуючым членам Свяцейшага С?нода. Званне члена л?чылася пажыццёвым. Пасля 1819 года пастаянным? членам? Свяцейшага С?нода ? с?лу займаемай кафедры стал? м?трапал?ты Маско?ск? ? К?е?ск?. Астатн?я ?ерарх? ? ?ерэ?, як?я прымал? ?дзел у працы Свяцейшага С?нода, называл?ся прысутным?. З часо? ?мператара М?калая I свецк?я ?лады ?важл?ва сачыл?, каб склад Свяцейшага С?нода мяня?ся часцей, а з другой паловы XIX стагоддзя стала традыцыяй прызначаць да ?дзелу ? пасяджэннях на два, рэдка на тры гады. З 1721 года ? ажно да рэвалюцы? 1917 года пасяджэнн? Свяцейшага С?нода праводз?л?ся тры разы на тыдзень: у панядзелак, сераду ? пятн?цу. На час пасяджэння? у С?нодзе арх?рэ? не вызвалял?ся ад к?равання сва?м? епарх?ям?. Для пасяджэння? с?надальныя члены зб?рал?ся на летнюю (з 1 чэрвеня) ? з?мовую (з 1 л?стапада) сес??. Звычайна прынцыповыя праблемы вырашал?ся з?мой, другарадныя ? летам. З пастаянных члена? Свяцейшага С?нода нязменна засяда? м?трапал?т Санкт-Пецярбургск?. М?трапал?ты Маско?ск? ? К?е?ск? звычайна выкл?кал?ся на з?мовыя сес??.

У распараджэнне С?нода был? перададзеныя патрыяршыя   (руск.)  ( бел. прыказы   (руск.)  ( бел. : духо?ны, казённы ? палацавы, пераназваныя ? с?надальныя, манастырск? прыказ, прыказ царко?ных спра?, канцылярыя раскольн?цк?х спра? ? друкарская кантора. Распараджэнне царко?ным? маёмасцям? было ?складзена на заснаваны пры С?нодзе Манастырск? прыказ, а ? 1724  г. была заснавана Камер-кантора для к?ра?н?цтва зборам? з манастырск?х вотчын ? вытворчасц? выдатка?, у склад якой был? ?ключаны свецк?я асобы.

Справам? ?ншых канфес?й ? хрысц?янск?х, але не правасла?ных (катал?цкай, пратэстанцкай ? г.д.), а таксама мусульманскай, ?удзейскай, будыйскай ? ?ншых веда? дэпартамент духо?ных спра? М?н?стэрства ?нутраных спра? ^[17] .

Дзейнасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Свяцейшы С?нод ме? адм?н?страцыйную, заканада?чую ? судовую ?ладу ? Царкве, валодаючы правам выдаваць вызначэнн? ? ?законенн? па справах веры, прадста?ляючы ?х на зацвярджэнне самадзяржа?най уладзе.

Прысутнасць валодала ?с?м? в?дам? вышэйшай улады ? рускай правасла?най царкве. Заканада?чая ?лада належала яму як па значэнн? яго ? стро? царквы ? якасц? саборнага ?рада ? вышэйшай установы, так ? па ?па?наважанням ад вярхо?най улады дзяржавы.

Яму належала права, з адабрэння вярхо?най улады Рас?йскай ?мперы?, вызначаць парадак царко?нага жыцця:

• абмеркаванне пытання? аб адкрыцц? новых епарх?й ? в?карыяцтва?, установе новых пасад ? духо?ных навучальных устано?;
• абранне кандыдата? на еп?скапск?я кафедры, зацверджанне ? звальненне ?гумена? ? ?гумення? манастыро?;
• права суда першай ?нстанцы? ? дачыненн? да еп?скапа?, як?я абв?навачвал?ся ? здзяйсненн? антыканан?чных дзея?ння?;
• вырашэнне пытання? аб зняцц? свяшчэннага сану ? манаскага чыну; рашэнн? па шлюбаразводных справах (тады разводы был? забароненыя); наданн? свецк?х анафеме;
• адкрыццё новых кафедр, храма? ? манастыро?;
• барацьба з расколам? ? ерасям?;
• ажыцця?ленне цэнзуры дагматычных ? некаторых ?ншых твора? багасло?скага, царко?на-г?старычнага ? канан?чнага зместу;
• нагляд за прав?льным вядзеннем метрык;
• засведчанне мошча? святых ? ?х канан?зацыя, усталяванне новых царко?ных свят ? абрада?, хросных хадо?;
• аб узнагароджанн? кл?рыка?;
• духо?ная асвета насельн?цтва ? ?нш.

Рашэнн? Свяцейшага с?нода выдавал?ся ? форме найвышэйша зацверджаных статута? (напрыклад Статуты духо?най канс?сторы?, духо?ных акадэм?й, сем?нарый ? вучыл?шча? ? г.д.), палажэння? (аб апякунстве догляду ?до? ? с?рот духавенства, аб духо?на-навучальным кам?тэце ? ?нш.), ?нструкцый (царко?ным старастам) ? вызначэння? С?нода. Яны абнародавал?ся ? духо?ным ведамстве ?казам? на ?мя с?надальных кантор, паведамлял?ся Правячаму сенату ? друкавал?ся як у складзе пастано? ? распараджэння? урада, так ? ? аф?цыйных друкаваных органах Свяцейшага с?нода (напрыклад у ≪Царко?ных ведамасцях≫   (руск.)  ( бел. , выдавал?ся з 1887 г.), ? затым змяшчал?ся ? По?ным зборы закона?   (руск.)  ( бел. .

Сучасная ацэнка вын?ка? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Скасаванне першасвятарскага сану, замена яго ≪безгаловым≫ С?нодам, ро?на як ? зн?кненне больш чым на 200 гадо? Памесных Сабора? з жыцця Рускай Царквы, з’яв?лася грубым парушэннем 34-га Апостальскага прав?ла ^[5] .

Канан?чная недасканаласць заснаванай с?стэмы к?равання Царквой выяв?лася ? тым, што з пра?лення Пятра I да пачатку Першай сусветнай вайны удзельная вага правасла?нага насельн?цтва не расла, а нават крыху зн?з?лася ? з 66 % да 63 %. Царква канчаткова ператварылася ? частку дзяржа?нага апарату ?мперы?. У аф?цыйных дакументах нават тэрм?н ≪царква≫ бы? заменены паняццем ≪ведамства правасла?нага вызнання≫ ^[4] .

Зноск?

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• С?нод
• Свяшчэнны с?нод Рускай правасла?най царквы
• Рэформы Пятра ?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Синод правительствующий (руск.) // Энцыклапедычны сло?н?к Бракга?за ? Эфрона  : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). ? СПб., 1890?1907
• П. В. Знаменский ≪Руководство к русской церковной истории≫ Казань, 1870 (руск.)
• ≪Руководственные для православного духовенства указы Святейшего Правительствующего Синода: 1721?1878 г.≫ (руск.)  ? Москва : Тип. М. Н. Лаврова и К , 1879 .- [1], III, 504 с
• Никольский Н. М. ≪История русской церкви≫ ? 2-ое изд., Московский рабочий, ОГИЗ, Москва-Ленинград, 1931 (руск.)
• Г?сторыя Рускай Царквы: сход а?тара? СЕМИНАРИСТ, 2015 г. 156 с. (руск.)
• ≪Хрысц?янства: стагоддзе за стагоддзем. Нарысы па г?сторы? хрысц?янскай Царквы≫ Litres, 2017. (руск.)
• Моисеев В. В. ≪История государственного управления в России≫ Directmedia, 2018. 628 с. (руск.)

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Свяцейшы правячы с?нод