Са?гас (скарочана ад савецкая гаспадарка , руск. : совхоз ) ? дзяржа?нае сельскагаспадарчае прадпрыемства ? СССР . У адрозненне ад калгаса? , як?я з'я?лял?ся кааператы?ным? аб'яднанням? сялян, створаным? на сродк? сам?х сялян, са?гас бы? дзяржа?ным прадпрыемствам. У са?гасах працавал? наёмныя работн?к?, як?я атрымл?вал? ф?ксаваную заработную плату ? грашовай форме, у той час як у калгасах да сярэдз?ны 1960-х гадо? выкарысто?вал?ся працадн?.

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Неабходнасць стварэння дзяржа?ных сельскагаспадарчых прадпрыемства? была абгрунтавана У. ?. Лен?ным у перыяд падрыхто?к? сацыял?стычнай рэвалюцы?. У красав?цк?х тэз?сах У. ?. Лен?на (1917 г.) став?лася пытанне аб арган?зацы? на базе буйных панск?х маёнтка? дзяржа?ных гаспадарак, як?я ва ?мовах перамог? сацыял?стычнай рэвалюцы? пав?нны был? служыць узорам буйной грамадскай сацыял?стычнай вытворчасц?.

16 сакав?ка 1927 года была прынята Пастанова ЦВК ? СНК СССР ≪Аб савецк?х гаспадарках≫, дзе ? прыватнасц? адзначалася: ≪Сацыял?стычнае буда?н?цтва ? сельскай гаспадарцы вылучае, разам з правядзеннем мерапрыемства? па перабудове сялянскай гаспадарк?, у якасц? адной з найважнейшых задач, неабходнасць далейшага ?мацавання ? разв?цця савецк?х гаспадарак як паслядо?на сацыял?стычных прадпрыемства? у сельскай гаспадарцы. У адпаведнасц? з гэтым далейшае буда?н?цтва савецк?х гаспадарак пав?нна ?сц? па л?н?? сапра?днага ператварэння ?х у буйныя ?ндустрыял?заваныя сельскагаспадарчыя прадпрыемствы, як?я вядуць гаспадарку на аснове гаспадарчага разл?ку ? рэнтабельнасц?. Тольк? пры гэтай умове савецк?я гаспадарк? будуць у стане аказваць неабходнае ?здзеянне на сельскую гаспадарку≫. На падставе гэтай пастановы са?гасы вызвалял?ся ад арэнднай платы за зямлю, ?м сп?свал?ся ?жо атрыманыя крэдыты ? падавал?ся новыя на лепшых умовах у дадатку да бюджэтных ас?гнавання? у памеры шасц? м?льёна? рублё?. У аплаце працы працо?ных у са?гасе павышэнне зарплаты цесна звязвалася з ростам прадукцыйнасц? працы ? гаспадарчым умацаваннем са?гаса.

У 1927 годзе пры са?гасе ?мя Ша?чэнк? ? УССР была арган?завана першая машынатрактарная калона для працы ? бл?жэйшых сялянск?х гаспадарках, а вясной 1928 года ?жо было 14 трактарных атрада?, як?я мел? 68 трактаро? . Гэта паклала пачатак масаваму стварэнню МТС .

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Са?наргасы
• Калгас

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Са?га?с, савецкая гаспадарка // Беларусь: энцыклапедычны даведн?к / Рэдкал. Б. ?. Сачанка (гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Х?лькев?ч. ? Мн. : БелЭн , 1995. ? С. 647. ? 800 с. ? 5 000 экз.  ? ISBN 985-11-0026-9 .