| Рапуха зялёная
|
 |
| Навуковая клас?ф?кацыя
|
|---|
|
|
| М?жнародная навуковая назва
|
|---|
|
Bufo viridis
Laurenti
, 1768
|
| С?нон?мы
|
|---|
- Bufo viridis
Laurenti, 1768
- Rana sitibunda
Pallas, 1771
- Buffo viridi-radiatus
Lacepede, 1788
- Bufo sitibundus
? Schneider, 1799
- Bufo cursor
Daudin, 1803
- Rana picta
Pallas, 1814
- Bufo schreberi
? Oken, 1816
- Bufo roseus
Merrem, 1820
- Bufo longipes
Bonaparte, 1840
|
| Ахо?ны статус
|
|---|
|
|
|
Рапу?ха зялёная
(
Bufo viridis
) ? земнаводнае, якое належыць да роду
рапух?
.
Дарослыя асоб?ны звычайна маюць да?жыню каля 50-70 мм, найбольшая да?жыня ? 140 мм. Маса 12-52 г. Скура гузаватая. Верхняя частка цела светла-шэрага колеру з зеленаватым адценнем. На гэтым фоне раск?даны цёмна-зялёныя плямы, аблямаваныя вузенькай чорнай палоскай. Часта сустракаюцца чырвоныя кропачк? як на сам?х плямах, так ? пам?ж ?м?. Афарбо?ка вельм? зменл?вая: практычна немагчыма знайсц? асоб?н, як?я был? б падобныя па колькасц? плям, ?х контурах, размяшчэнн?, афарбо?цы. Афарбо?ка н?жняй частк? цела: брудна-белы фон, часта з цёмным? плямам?. Сучляно?ныя гурбячк? на н?жн?м баку пальца? задн?х лапак звычайна адз?нкавыя.
Зялёная рапуха распа?сюджана ?
Па?днёвай
?
Цэнтральнай Е?ропе
, Па?ночнай Афрыцы, Пярэдняй, Сярэдняй ? Цэнтральнай Аз??, на ?сходзе ? да Заходняга К?тая ? Заходняй Мангол??, на по?нач ? да 60° пн.ш. Больш па?днёвы в?д, чым
рапуха шэрая
, на по?начы даходз?ць тольк? да
Валагодскай
?
К?ра?скай
абласцей Рас??. Жыве ? Крыме, на
Ка?казе
, у Казахстане, Па?днёвай С?б?ры (на по?нач ? да 50° пн. ш.). На Беларус? зялёная рапуха распа?сюджана на усёй тэрыторы?.
Аддае перавагу адкрытым месцам: палям, лугам, поймам рэк, пазбягаючы суцэльных лясных мас?ва?. Зялёная рапуха больш за ?ншых амф?б?й прыстасавана да жыцця ? сух?х месцах. Скура яе малапран?кальная для вады, а сама жывёл?на здольна страчваць вял?кую колькасць в?льгац? без асабл?вай шкоды для арган?зма. Гэта тыпова сухапутны в?д, здольны вытрымл?ваць давол? высок?я тэмпературы ва ?мовах сушы.
Зялёная рапуха ?дзень амаль не сустракаецца. Звычайна хаваецца ? розных схов?шчах, часта сярод камення на ?скрайках ? межах палё?, у норах грызуно?, шчыл?нах сцен, у ямках, як?я рэдка капаюць сам?. Рапух? звычайна сядзяць у схов?шчах невял?к?м? групкам?, прытул??шыся адна да адной. На змярканн? выходзяць на паляванне. Часцей ходзяць, чым скачуць, бо у ?х слаба разв?ты мышцы задн?х канечнасця?. ?х можна сустрэць у населеных пунктах (у паляванн? тут дапамагае святло ад вул?чных л?хтаро? ? з вокна? дамо?).
Рацыён складаюць у асно?ным
бесхрыбетныя
, як?я жывуць на сушы. Палюючы ? садах, агародах, на палях, зялёныя рапух? зн?шчаюць жуко?, вусеня?, клапо?, сл?зняко?.
Мае два спосабу абароны ад ворага?: афарбо?ка, якая маск?руе, ? такс?чныя вылучэння на скуры.
На з?мо?ку зялёная рапуха адыходз?ць некальк? раней за ?ншых земнаводных. З?муе ? норах, ямах, пад камяням?, а таксама закапа?шыся ? рыхлую зямлю (гэта яна можа раб?ць дзякуючы падо?жнай скурнай складцы на ?нутраным баку перадплюсны). Вясною з'я?ляецца пазней за шмат як?х ?ншых амф?б?й, кал? праграваюцца зямля ? вада ? вадаёмах.
Зялёная рапуха бывае каля вадаёма? тольк? ? перыяд размнажэння. Выкарысто?вае вадаёмы са стаячай вадою, часам нават лужыны на вясковых вул?цах. Шлюбны перыяд до?жыцца з мая да сярэдз?ны лета. Самцы ? гэты час абзываюцца меладычным? трэлям?. Горла ? спевака пры раздз?манн? рэзанатара, як? знаходз?цца пад скурай, набывае форму шара. Самцы маюць шлюбныя мазал? на трох сярэдн?х пальцах пярэдн?х лапак, што дазваляе ?м утрымл?ваць самак пры спаро?ванн?. ?кра адкладваецца ? выглядзе до?гага (бывае да 7 м) шнура, у як?м ?крынк? размешчаны ? два рады. Шнуры развешваюцца на вадзяной расл?ннасц? ? вельм? часта заблытваюцца. Пладав?тасць адной самк? каля 3000-5000 ?крынак, а часам ? больш.
Апалон?к?
? перыяд разв?цця знаходзяцца часцей на дне ? ? сувяз? з гэтым маюць пляскатую форму цела. Рыючыся ? гле?, яны жывяцца ф?тапланктонам ? дэтрытам. У ?х рацыёне ?сё ж пераважаюць жывёльныя кармы (прасцейшыя, кала?ротк?, ракападобныя). Маладыя рапух?, выходзячы на сушу, маюць да?жыню цела каля 10-16 мм.