Трынаццац?гадовая вайна
Асно?ны канфл?кт: Вайна Каньякскай л?г?
≪Спусташэнне Рыма ? 1527 годзе≫, ?аган Л?нгельбах
Дата	6 мая 1527
Месца	Рым , ?тал?я
Прац??н?к?
?мперыя Карла V (мяцежн?к?): ? Свяшчэнная Рымская ?мперыя ? ?спан?я Герцагства Гвастала Папская вобласць
Камандуючыя
Ферантэ I Ганзага Карл III дэ Бурбон † Ф?л?бер дэ Шалон Кл?мент VII Рэнца дэ Чэры
С?лы бако?
20.000 5000 кандацьера? 189 швейцарск?х гвардзейца?
Страты
15.000 500 заб?тых, параненых ц? палонных
Агульныя страты
45.000 м?рных жыхаро? заб?та, паранена ц? палонена
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Рабаванне Рыма 6 мая 1527 года ( ?тал. : Sacco di Roma ) ? ключавы эп?зод вайны Каньякскай л?г? , падчас якога шматнацыянальныя войск? ?мператара Карла V , як?я выйшл? з-пад кантролю, узял? ≪ вечны горад ≫ ? разрабавал? яго, а Рымск? Папа Кл?мент VII апыну?ся ? аблозе ? Замку Святога Анёла .

Папа Кл?мент VII з фларэнц?йскага роду Медычы бачы? сваёй задачай паслабленне эканам?чнага ? пал?тычнага ?плыву Габсбурга? на Святы Прастол . З гэтай мэтай ён ствары? Каньякскую л?гу , у якую апроч Францы? ?вайшл? ?тальянск?я дзяржавы ? родная для пантыф?ка Фларэнцыя , Венецыя ? М?лан . Адным з пладо? гэтага альянсу ста? шлюб пляменн?цы Кл?мента, Кацярыны Медычы , з французск?м даф?нам .

У красав?ку 1527 года, кал? ? Фларэнцы? разгаралася народнае па?станне супраць Медычы, па Апен?нах блукала да 34 тысяч ?мперск?х найм?та? ? ?спанцы на чале з Шарлем дэ Бурбонам , нямецк?я ландскнехты на чале з Георгам фон Фрундсбергам , ?тальянск?я пехац?нцы ? атрады конн?цы пад начальствам Фердынанда Ганзага ? прынца Аранскага .

?мператарская казна была пустая, ? плац?ць найм?там было няма чым. У пошуках лёгкай здабычы ?мперцы нечакана высунул?ся з Арэца ? бок папскай стал?цы ? Рыма. Папа бы? заняты падзеям? ? Фларэнцы?, ? абаронцы горада был? нешматл?к?м? ? каля 5000 апалчэнца? на чале з кандацьерам Рэнца дэ Чэры ? швейцарская гвардыя .

?мператарская арм?я (да якой далучылася нямала разбойн?ка? з усёй ?тал??) 6 мая прыступ?ла да аблог? Рыма. Склалася неймаверная дагэтуль с?туацыя, кал? хрысц?янскае войска аблажыла горад ≪намесн?ка Хрыста на Зямл?≫. Сярод тых, хто трыма? аблогу Рыма, сустракал?ся лютэране , аднак сам Лютэр не ?хваля? гэта прадпрыемства. Не бы? задаволены (прынамс?, знешне) гэтым? падзеям? ? ?мператар, хоць зневажэнне папы, безумо?на, узмацняла яго паз?цы? ? Е?ропе. Але асно?ны кантынгент тых, хто абложва? горад, складал? нямецк?я найм?ты, для як?х Рым бы? с?мвалам адступн?цтва ад хрысц?янск?х кашто?насцей, як? заграз у грахах.

Падчас абстрэлу гарадск?х сцен заг?ну? былы канетабль Францы? Шарль дэ Бурбон ? ? лагеры тых, што абложва? горад, запанавала анарх?я. Паводле легенды, фатальны выстрал бы? зроблены залатаром Бенвенута Чэл?н? . ?мперцы ?варвал?ся ? горад ? падвергл? яго такому разрабаванню, якога ён не бачы? з часо? варварск?х нашэсцей.

Швейцарская гвардыя была пераб?та на ступенях сабора Св. Пятра (з 189 гвардзейца? ацалела ?сяго 42). Гэта падзея авеяна легендам? ? г?сторы? Ватыкана  ? дагэтуль гвардзейцы прымаюць прысягу ? фатальны дзень 6 мая. Сам Папа апыну?ся запёрты ? замку Святога Анёла , куды ён бег з Ватыканскага палаца, скарыста?шыся тайным ходам ( пасета ).

Пасля пакарання смерцю абаронца? горада пачалося павальнае рабаванне палаца? вяльможа? ? кардынала?, вядомых сваёй бл?зкасцю да пантыф?ка. Па-пра?мперску настроеным рымлянам прыйшлося адкупляцца ад акупанта? золатам. Нават люты вораг папы, кардынал Калона , апыну?ся бясс?льным пакласц? канец гэтаму.

У пачатку чэрвеня да горада был? сцягнуты с?лы, як?я захавал? вернасць папе. 6 чэрвеня Кл?мент VII бы? выпушчаны з замка Святога Анёла, заплац??шы фантастычны па тых часах выкуп у 400 тысяч дуката? . Акрамя таго, найсвяцейшы прастол адма?ля?ся ад сва?х право? на Парму , П'ячэнцу , Чыв?тавек'ю ? Модэну .

Разрабаванне Рыма стала пераломным момантам у г?сторы? папства. За час зняволення пантыф?ка венецыянцы занял? папск?я гарады Равену ? Чэрв?ю , а С?джызмонда Малатэста вярну?ся ? Рым?н? . Спатрэб?лася некальк? дзесяц?годдзя? на адна?ленне страчаных паз?цый у ?тал??, аднак у Е?ропе пал?тычны прэстыж Ватыкана бы? падарваны наза?жды.

Праз некальк? гадо? ад Рыма адпала англ?канская царква , за якой рушыла ?след стварэнне нацыянальных цэрква? на по?начы Е?ропы. Спустошаны горад спусце?, ад папскага двара пача?ся адток мастако?, як?я яшчэ няда?на складал? яго гонар. Над эпохай Адраджэння ? Рыме апусц?лася заслона. З узрушэння? 1527 года нарадз?лася новае мастацкае цячэнне ? маньерызм .

У культуры [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Гэтай падзе? прысвечана песня ≪The Last Stand≫ шведскай па?эр-метал гурта ≪ Sabaton ≫ з аднайменнага альбома .

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Барбара Такман . Ода политической глупости. От Трои до Вьетнама = The March of Folly: From Troy to Vietnam . ? М .: АСТ , 2013. ? 544 с. ? 2 000 экз.  ? ISBN 978-5-17-078928-3 .
• Kenneth Gouwens, Sheryl E. Reiss. Pontificate Of Clement VII: History, Politics, Culture . Ashgate Publishing, Ltd., 2005.
• Judith Hook, Patrick Collinson. The Sack of Rome . Palgrave Macmillan, 2004.
• Andre Chastel. Le Sac de Rome: 1527: du premier manierisme a la Contre-reforme . Paris: Gallimard, 1984.
• Maria Ludovica Lenzi. Il sacco di Roma del 1527 . Firenze: La Nuova Italia, 1978.