- Гэта артыкул пра род працо?най дзейнасц?. Аб аповесц? Айзека Аз?мава гл.: Прафес?я (аповесць Айзека Аз?мава)
Прафес?я
(
лац.
:
professio
; ад profiteor ≪абвяшчаю сваёй справай≫
[1]
) ? род працо?най дзейнасц? чалавека, як? валодае комплексам тэарэтычных веда? ? навыка?, набытых у ходзе спецыяльнай падрыхто?к?.
Прафес?я
як
сацыяльны ?нстытут
? як
прафес?йная
супольнасць
? своеасабл?вая самаарган?зуючаяся сацыяльная с?стэма, якая забяспечвае назапашванне, абагульненне, с?стэматызацыю ? перадачу
прафес?йнага
вопыту
. Гэты абагульнены ? абъектыв?раваны (у форме ?нструкцый, прав?ла?, алгарытма? дзейнасц? ? г . д.) прафес?йны вопыт выступае, з аднаго боку, у якасц? патэнцыялу разв?цця прафес?йнай супольнасц? ? цэлым, з другога ? служыць падс?лко?ваннем для ?ндыв?дуальнага прафес?йнага патэнцыялу яго члена?. У склад прафес??, ? як сацыяльнага ?нстытута, ? уваходзяць праф?люючая кафедры вну,
каледжы
? прафес?йныя вучыл?шча, як?я ажыцця?ляюць
?зна?ленне
прафес?янала?
адпаведнага проф?лю. Прафес??, узн?кненне як?х звязана з падзелам працы, ?я?ляюць сабой г?старычна абумо?лены сацыяльна-пс?халаг?чны феномен
[2]
.
Як так?х прафес?й у даг?старычныя часы (да пачатку стварэння аселых пасел?шча?) не было. Людз? займал?ся
паляваннем
,
зб?ральн?цтвам
, ? вандравал? з месца на месца. Матэрыяльна-тэхн?чныя ?мовы для разв?цця падзелу працы адсутн?чал?.
Першыя прафес?? пачал? з'я?ляцца яшчэ ? да цыв?л?зацыйную эпоху, кал? чалавек пача? ствараць аселыя пасел?шчы, займацца
сельскай гаспадаркай
, авалода? ганчарнай ? кавальскай справай. Адз?н ? той жа чалавек з прычыны абмежаванасц? сва?х с?л не мог адначасова ляп?ць гаршк?, выко?вае метал?чныя ?нструменты ? займацца вырошчваннем ежы, таму пача? разв?вацца таварны абмен.
Новы в?ток разв?цця прафес?йнага дзялення людзей па?ста? з з'я?леннем цэнтрал?заванай
дзяржавы
. К?ра?н?кам патрабавал?ся во?ны для аховы сва?х уладання? ? к?ра?н?к? для к?равання ?м?. Так пачал? фарм?равацца ваенныя ? к?ра?н?цк?я прафес??. Чалавецтва канчаткова ?стала на шлях прафес?йнага падзелу працы.
З пачаткам ?ндустрыял?зацы? з'яв?лася мноства новых прафес?й, звязаных з распрацо?кай ? абслуго?ваннем
машын
:
?нжынеры
,
рабочыя
на
заводах
, машын?сты ? т . п. З-за ?зрослых патрэба? цыв?л?зацы? ? новых в?дах ? вял?к?х колькасцях рэсурса? таксама пашырыл?ся сп?сы здабываюць прафес?й: з'яв?л?ся
шахцёры
, нафтав?к? ? ?нш.
З разв?ццём а?таматызацы? патрэба ? цяжк?м ручным працы пачала падаць. Кал? раней рабочыя працавал? па 14-16 гадз?н у сутк? тольк? для таго, каб пракарм?ць сям'ю, то цяпер яны могуць працаваць па 9 гадз?н, а ? самых разв?тых кра?нах людз? могуць працаваць 3-4 дн? ? тыдзень ц? наогул жыць на дапамогу. У людзей з'яв?лася больш свабоднага часу, якое яны пачал? марнаваць на спажыванне ?нфармацы?, таму ? адказ на попыт з'яв?лася прапанова ? пачал? разв?вацца
сродк? масавай ?нфармацы?
:
тэлебачанне
,
радыё
, а ? канцы XX стагоддзя ? ?
?нтэрнэт
. Таксама, нягледзячы на а?таматызацыю, па-ранейшаму засталася неабходнасць у людзях, як?я будуць ствараць новыя сродк? а?таматызаванага вытворчасц?: навуко?ца? ? ?нжынера?. А масавая камп'ютэрызацыя запатрабавала вял?к?х колькасця? людзей, здольных абслуго?ваць кампутары ? ствараць ? падтрымл?ваць ?х праграмнае забеспячэнне. Так па?ста? цэлы пласт прафес?й ?нфармацыйных работн?ка?, то есць работн?ка?, чыя дзейнасць звязана з перапрацо?кай ? вытворчасцю ?нфармацы?: праграм?ста?, навуко?ца?, ?нжынера? ? т . п.; дзякуючы СМ? атрымал? моцнае разв?ццё творчыя прафес??:
акцёры
,
музыканты
,
мастак?
,
п?сьменн?к?
? ?нш. Так?м чынам, вял?кае значэнне ? прафес?йным разв?цц? цяпер не маюць механ?чныя навык?, як у папярэднюю, ?ндустрыяльную, эпоху, а веды ? творчае мысленне.
Зноск?