한국   대만   중국   일본 
Нясв?жская ратуша ? В?к?педыя Перайсц? да зместу

Нясв?жская ратуша

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Славутасць
Нясв?жская ратуша
Гарадская ратуша з гандлёвымі радамі з боку плошчы
Гарадская ратуша з гандлёвым? радам? з боку плошчы
53°13′08,42″ пн. ш. 26°40′52,25″ у. д. H G Я O
Кра?на   Беларусь
Горад Нясв?ж
Арх?тэктурны стыль рэнесанс , барока
Буда?н?цтва 1596
Будынк?
Ратуша ? гандлёвыя рады
Стан Адрэста?равана
Map
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Гарадская ратуша з гандлёвым? радам?  ? помн?к арх?тэктуры ХVI-XVIII стагоддзя?, у як?м спалучаюцца рысы арх?тэктуры рэнесансу ? барока . Размешчаны ? цэнтральнай частцы Нясв?жа на вул. Савецкай, 1а, 1б, 3 ? вул. Беларускай, 2. Г?сторыка-культурная кашто?насць м?жнароднага значэння [1] .

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Нясв?ж атрыма? магдэбургскае права ? 1586  г. Прыкладна да 1596 г. на гало?най Рыначнай плошчы горада была пабудавана ратуша. Па баках ратушы был? размешчаны два рады гандлёвых радо? . Прыкладна ? сярэдз?не XVIII ст. комплекс бы? рэканструяваны, у вын?ку чаго бы? дабудаваны рад крам з тыльнага боку ратушы. Так?м чынам, будынак ратушы з трох бако? аг?нал? гандлёвыя рады, як?я адкрывал?ся да плошчы аркадам? [1] .

Вядома, што ? гады Па?ночнай вайны будынак ратушы гарэ?. Бы? адбудаваны ? стыл? барока ? 1752  г. У 1784  г. праведзены рамонт ратушы ? сувяз? з наведваннем горада каралём Стан?славам Панято?ск?м [1] .

Нясв?жская ратуша ? пач. XX ст.

У часы Рас?йскай ?мперы? гарадск?я маг?страты был? скасаваны. У нясв?жскай ратушы засядала гарадская дума [1] .

У 1806  г. князь Дам?н?к Радз?в?л прызначы? на ?трыманне ратушы ? яе рамонт з сумы гарадскога збору п?цейны падатак. Пытанне аб рамонце ратушнага будынка стаяла ? 1834 ? 1835  гг., аднак рамонт не бы? выкананы [1] .

У 1836  г. вял?к? пажар зн?шчы? па сутнасц? жылыя кварталы ? цэнтры горада, згарэла каля 100 дамо?. Пад час пажару згарэ? ? будынак ратушы з крамам?. Пасля пажару верхн? ярус ратушнай вежы не адбудавал? [1] .

Флюгер ратушы. На задн?м фоне езу?цк? касцёл ? замак Радз?в?ла?

У 2-й палове XIX ст. у будынку ратушы на друг?м паверсе засядала гарадская дума, ун?зе был? крамы, св?ран , частка будынка пуставала [1] .

Чарговы раз пытанне аб рамонце будынка ратушы па?стала ? 1863  г. У 1870  г. бы? выкананы рамонт даху ? двух памяшкання? думы. У 1896?1901 гг. пад час чарговага рамонту папра?лены ? падмацаваны сцены, нанава атынкаваны гало?ны фасад з вежай, прыведзены ? парадак падвалы ? прыстасаваны пад склады, уста?лены новыя аконныя рамы, унутры адрамантаваны памяшканн? ? прыстасаваны пад гарадскую залу для пасяджэння? грамадскага сходу ? ?нш [1] .

У 1990-я гг. ратуша адно?лена ? першапачатковым выглядзе паводле праектнага плана канца XVI ст. ? гравюры Т. Мако?скага XVII ст. [1] У чэрвен? 2008  г. часткова згарэ? дах гандлёвых радо?, як? за некальк? дзён дах аднав?л?.

Комплекс ратушы ? гандлёвых радо? уваходз?ць у Нацыянальны г?сторыка-культурны музей-запаведн?к ≪Нясв?ж≫ [1] .

Арх?тэктура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Вежа ратушы

Ратуша [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Нясв?жская ратуша ?я?ляе сабой двухпавярховы прамавугольны ? плане будынак, як? на тарцовым па?ночным фасадзе мае высокую шасц?ярусную вежу над уваходам. Чатыры н?жн?я ярусы чацверыковыя , 2 верхн?я ? васьмерыковыя ? плане. Вежа завяршаецца гранёным купалам з гало?кай . Пасля перабудовы ? сярэдз?не XVII ст. вежа стала чатырох’ярусная, была накрыта шатровым дахам [2] . Бакавыя частк? гало?нага фасада завершаны трохвугольным? шчытам? [3] . Амаль пазба?леныя дэкору сцены прарэзаны невял?к?м? прамавугольным? аконным? праёмам? ? завершаны тонк?м праф?ляваным карн?зам . Высок? двухсх?льны вальмавы дах зрокава павял?чвае аб’ём будынка [2] .

Гало?ны фасад

Унутраная план?ро?ка с?метрычная [3] . Першапачаткова на першым паверсе ратушы знаходз?л?ся адм?н?страцыйныя памяшканн? маг?страта ? суда, на друг?м паверсе вял?кая зала для ?рачыстых грамадзянск?х акта? ? тэатральных паказа?. Зала мела скляпен?стае перакрыцце; да яе з боку гало?нага ?ваходу вяла шырокая аднамаршавая лесв?ца [2] .

Гандлёвыя рады [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Аднапавярховыя мураваныя гандлёвыя рады спачатку размяшчал?ся с?метрычна ?здо?ж бакавых фасада? на да?жыню будынка. Тарцовыя фасады ратушы был? звязаны з гандлёвым? радам? арачным? праездам? з брамам? . Крамы мел? выхад ва ?нутраныя дворык? ? ? бок арачных праезда?. Вонкавыя фасады гандлёвых радо? был? прарэзаны невял?к?м? аконным? праёмам? [2] .

Гандлёвыя рады

У сярэдз?не XVII ст. гандлёвыя рады падо?жаны за бакавыя фасады, акружыл? будынак з трох бако?, утвараючы ?нутраны прамавугольны дворык. Захавал?ся 2 праезды ? дворык з боку гало?нага тарцовага фасада ратушы. Накрыты аднасх?льным дахам, са сх?лам у бок двара [2] , дзякуючы гэтаму над аркадам? ?твара?ся характэрны для беларускай арх?тэктуры магутны атык , раскрапаваны цягам? [1] . Уваход у крамы з боку плошчы ? прылеглых вул?ц. Сцены гандлёвых радо? прарэзаны арачным? праёмам?, пам?ж як?м? рытм?чна размешчаны шырок?я лапатк? . Сцены завершаны высок?м атыкам з тонк?м карн?зным паяском. Над кожным арачным праёмам прамавугольныя н?шы [2] .

Аркады служыл? ажурнай асновай для мас??нага будынка ратушы. Магчыма, яны был? навеяны ?тальянск?м? прататыпам?, ад як?х, аднак, адрозн?ваюцца важкасцю ? мас??насцю агульнага аб’ёму [1] .

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]