Нобеле?ская прэм?я па ф?з?ялог?? ? медыцыне

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Медаль, як? атрымл?ваюць ла?рэаты Нобеле?скай прэм??. Бы? упершыню адчаканены ? 1902 годзе.

Но?беле?ская прэ?м?я па ф?з?яло?г?? ? медыцы?не ( шведск. : Nobelpriset i fysiologi eller medicin ) ? найвышэйшая ?знагарода за навуковыя дасягненн? ? гал?нах ф?з?ялог?? ? медыцыны , якая штогод прысуджаецца шведск?м Карал?нск?м ?нстытутам у Стакгольме . Адна з пяц? Нобеле?ск?х прэм?й , заснаваных у 1895 годзе паводле запавету шведскага х?м?ка Альфрэда Нобеля , як? памёр у 1896 годзе. Гэтыя прэм?? прысуджаюцца за выдатныя заслуг? ? гал?нах х?м?? , ф?з?к? , л?таратуры , м?ру ? ф?з?ялог?? або медыцыны [1] . У адпаведнасц? з запаветам Нобеля прэм?я знаходз?цца ? падпарадкаванн? Фонду Нобеля ? прысуджаецца кам?с?яй з пяц? члена? ? выкана?чага сакратара, як?я выб?раюцца Карал?нск?м ?нстытутам [2] [3] . Нягледзячы на тое, што прэм?ю звчайна называюць ≪ Нобеле?скай прэм?яй па медыцыне ≫, у сва?м запавеце Нобель падкрэсл?ва?, што прэм?я пав?нна ?ручацца за дасягненн? ? ≪ ф?з?ялог?? або медыцыне ≫, у вын?ку чаго на прыз прэтэндуюць навуко?цы з больш шырокага спектра абласцей [3] . Ла?рэатам першай Нобеле?скай прэм?? па ф?з?ялог?? ? медыцыне ? 1901 годзе ста? Эм?ль Адольф фон Берынг з Герман?? . Кожны ла?рэат атрымл?вае медаль, дыплом ? грашовы прыз, як? змяняецца з цягам часу [4] . У 1901 годзе фон Берынг атрыма? 150 782 шведск?я кроны , што ? снежн? 2008 года было экв?валентна 7 731 004 шведск?м кронам. Прэм?я ?ручаецца на штогадовай цырымон?? 10 снежня , у гадав?ну смерц? Альфрэда Нобеля [5] .

За больш чым 100 гадо? ?снавання прэм?? ла?рэаты был? ?знагароджаны за ?клад у разв?ццё шырок?х спектра? абласцей, як?я адносяцца да ф?з?ялог?? або медыцыны. Больш за 25 ла?рэата? атрымал? Нобеле?ск?я прэм?? за ?клад у гал?нах нейраб?ялог?? ? абмену рэчыва? [3] . Ла?рэату Нобеле?скай прэм?? 1939 года немцу Герхарду Домагку ?рад не дазвол?? атрымаць прэм?ю. Пазней ён атрыма? медаль ? дыплом, але не грошы [6] . З 1901 года Нобеле?ская прэм?я па ф?з?ялог?? ? медыцыне не прысуджалася тольк? 9 разо?: у 1915 , 1916 , 1917 , 1918 , 1921 , 1925 , 1940 , 1941 ? 1942 гадах. Станам на 2015 год прэм?ю атрымл?вал? 210 вучоных, з як?х тольк? дванаццаць был? жанчынам?: Герц? Коры (1947), Разал?н Сасмэн Яла? (1977), Барбара Мак-Кл?нтак (1983), Рыта Лев?-Мантальчын? (1986), Гертруда Элаян (1988), Хрысц?яна Нюслайн-Фольхард (1995), Л?нда Бак (2004), Франсуаза Барэ-С?нус? (2008), Эл?забет Блэкбёрн (2009), Кэрал Грэйдэр (2009), Май-Брыт Мозер (2014) ? Ту Юю (2015) [7] . Самым маладым ла?рэатам прэм?? на момант атрымання ста? Фрэдэрык Бантынг ва ?зросце 32 гадо? у 1923 годзе, а самым узроставым бы? ла?рэат 1966 года Фрэнс?с Пейтан Ро?с , якому на момант прысуджэння было 87 гадо? [8] .

Сп?с ла?рэата? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Асно?ны артыкул: Сп?с ла?рэата? Нобеле?скай прэм?? па ф?з?ялог?? ? медыцыне

1900-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1910-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1920-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1930-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1940-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1950-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1960-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1970-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1980-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1990-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

2000-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

2010-я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Крын?цы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  1. ↑ Alfred Nobel ? The Man Behind the Nobel Prize . Nobelprize.org. Праверана 7 кастрычн?ка 2008.
  2. ↑ The Nobel Prize Awarders . Nobel Foundation. Праверана 21 л?стапада 2008.
  3. ↑ а б в Lindsten, Jan and Nils Ringertz . The Nobel Prize in Physiology or Medicine, 1901?2000* . Nobel Foundation (26 чэрвеня 2001). Праверана 21 л?стапада 2008.
  4. ↑ The Nobel Prize . Nobelprize.org. Праверана 7 кастрычн?ка 2008.
  5. ↑ The Nobel Prize Award Ceremonies . Nobelprize.org. Арх?вавана з першакрын?цы 22 жн??ня 2008. Праверана 7 кастрычн?ка 2008.
  6. ↑ Nobel Laureates Facts . Nobelprize.org. Праверана 21 л?стапада 2008.
  7. ↑ Women Nobel Laureates . Nobel Foundation. Праверана 21 л?стапада 2008.
  8. ↑ Facts on the Nobel Prize in Physiology or Medicine . Nobelprize.org. Арх?вавана з першакрын?цы 21 чэрвеня 2013. Праверана 4 сакав?ка 2013. (англ.)

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

commons: Нобеле?ская прэм?я па ф?з?ялог?? ? медыцыне на В?к?схов?шчы
Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Нобеле?ская_прэм?я_па_ф?з?ялог??_?_медыцыне&oldid=4705980 "