한국   대만   중국   일본 
М?нская губерня ? В?к?педыя Перайсц? да зместу

М?нская губерня

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
М?нская губерня
Минская губерн?я
Герб
Герб
Кра?на   Рас?йская ?мперыя
Уваходз?ць у
Адм?н?страцыйны цэнтр М?нск
Дата ?тварэння 23 сакав?ка 1793
Дата скасавання 1921
Насельн?цтва ( пач. ХХ ст. ) 2 539 100
Плошча 91 213 км²
Мінская губерня на карце
Мінская губерня, карце
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

М?нская губерня  ? адм?н?страцыйна-тэрытарыяльная адз?нка Рас?йскай ?мперы? . ?снавала ? складзе Рас?йскай ?мперы? ? 1793?1917 гадах, а пазней затым да канца (у 1921 годзе) польска-савецкай вайны .

У пачатку XX ст. плошча яе тэрыторы? складала каля 91 213 км² , а колькасць насельн?цтва ? 2 539 100 чалавек .

Заснаванне адм?н?страцы? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пасля другога падзелу Рэчы Паспал?тай у 1793 годзе Рас?йская ?мперыя атрымала значную частку цэнтральнай тэрыторы? Вял?кага Княства Л?то?скага , менав?та з якой ? была створана новая губерня ? ≪М?нская губерня≫ з цэнтрам у М?нску . Аф?цыйна губерня як адм?н?страцыйна-тэрытарыяльная адз?нка была створана ?казам рас?йскай ?мператрыцы Кацярыны II ад 23 красав?ка 1793 года. У ходзе адм?н?страцыйнай рэформы ? Рас?йскай ?мперы? указам рас?йскай ?мператрыцы Кацярыны II ад 3 мая 1795 года М?нская губерня была перайменавана (што датычылася ? ?ншых губерня? ?мперы?) у М?нскае намесн?цтва, а з пачаткам царавання рас?йскага ?мператара Па?ла ? М?нскае намесн?цтва (як ? ?ншыя намесн?цтвы ?мперы?) было перайменавана 12 снежня 1796 назад у ≪М?нскую губерню≫.

Аф?цыйна адм?н?страцыйныя ?становы пачал? працаваць з 22 верасня (2 кастрычн?ка) 1795, а к?раванне стала ажыцця?ляцца па прынятым у 1775 годзе у Рас?йскай ?мперы? ≪Устана?ленн? к?равання губерня? Усерас?йскай ?мперы?≫: у М?нску адкрыл?ся М?нскае намесн?цкае пра?ленне, судовыя (крым?нальная ? грамадзянская) палаты, казённая палата, сумленны суд, прыказ грамадскага нагляду, верхн? земск? суд, губернск? маг?страт ? верхняя расправа [ крын?ца? ] .

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

З 1793 па 1801 гады М?нская губерня ?ваходз?ла ? склад М?нскага, ?зясла?скага ? Брацла?скага генерал-губернатарства (? яго пераемн?ка? ? М?нскага, Валынскага ? Брацла?скага генерал-губернатарства ? М?нскага, Валынскага ? Падольскага ваеннае губернатарства ).

У 1801?1808 гадах М?нская губерня ?ваходз?ла ? склад К?е?скага ваеннага губернатарства (1801?1832). Пасля не ?ваходз?ла ? склад якога-небудзь генерал-губернатарства. У 1812?1815 гадах уваходз?ла ? склад М?нскага ваеннага губернатарства , а пасля зно? не ?ваходз?ла ? склад якога-небудзь генерал-губернатарства.

З 8 студзеня па 13 красав?ка 1831 года ?ваходз?ла ? склад В?цебскага генерал-губернатарства (1823?1856). 13 красав?ка 1831 года М?нская губерня была вылучана са складу В?цебскага генерал-губернатарства ? перайшла (13 красав?ка ? 31 л?пеня 1831 года) пад уладу Гало?накамандуючага Рэзервовай арм?яй, а пасля (31 л?пеня ? 6 кастрычн?ка 1831 года) Гало?накамандуючага Дзеючай арм?яй. Паралельна было створана таксама М?нскае часовае ваеннае губернатарства (31 красав?ка 1831 года ? 22 студзеня 1832 года) для задушэння па?стання 1830?1831 гадо? у М?нскай губерн? ? далейшага арышта ? прыцягнення да следства яго удзельн?ка?.

З 1834 года па 17 лютага 1856 года ? з 16 жн??ня 1862 года па 22 снежня 1870 года М?нская губерня ?ваходз?ла ? склад В?ленскага ваеннага генерал-губернатарства (1832?1864), перайменаванага 24 лютага 1864 года ? В?ленскае генерал-губернатарства (1864?1912). У 1861?1862 ? 1863?1864 гадах таксама ?снавала М?нскае часовае ваеннае губернатарства .

З 7 л?стапада 1917 года М?нская губерня ? складзе Заходняй вобласц? , мела 9 павета?: Бабруйск?, Барыса?ск?, ?гуменск?, Мазырск?, М?нск?, Навагрудск?, П?нск?, Рэчыцк?, Слуцк?. 25 сакав?ка 1918 года згодна з Трэцяй Уста?ной граматай М?нская губерня абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспубл?к? . 1 студзеня 1919 года згодна з пастановай I з’езда КП(б) Беларус? М?нская губерня ?вайшла ? Беларускую ССР , часова знаходз?лася ? складзе Л?тБел ССР , з л?пеня 1920 года ? у БССР .

У лютым 1919 года ?твораны Баранав?цк? павет , 26 красав?ка Рэчыцк? павет далучаны да Гомельскай губерн? . З 29 жн??ня 1919 года ? сувяз? з акупацыяй большасц? тэрыторы? польск?м? войскам? падчас польска-савецкай вайны неакупаваная частка М?нскай губерн? ? Мазырск? ? частк? Бабруйскага, Барыса?скага ? ?гуменскага павета? ? перададзена ? склад Гомельскай губерн? (вернута 10 жн??ня 1920 года). 29 л?пеня 1920 года ?твораны Нясв?жск? павет .

18 сакав?ка 1921 года, пасля заключэння Рыжскага м?рнага дагавора , губерня перастала ?снаваць, бо засталася адз?най у складзе БССР (В?ленская ? Гродзенская губерн? амаль цалкам апынул?ся ? Польшчы , як ? частка тэрыторы? М?нскай губерн?). У складзе БССР з М?нскай губерн? застал?ся тэрыторы? Бабруйскага , Барыса?скага , ?гуменскага , Мазырскага , Менскага , Слуцкага павета?, як?я стал? ?ваходз?ць у БССР непасрэдна.

Паветы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

З 1793 па 1843 гады павятовы склад М?нскай губерн? мяня?ся некальк? разо?.

  • Мінская губерня, карта 1800 года
    М?нская губерня, карта 1800 года
  • Мінская губерня, карта 1821 года
    М?нская губерня, карта 1821 года
  • Мінская губерня, карта 1890 года
    М?нская губерня, карта 1890 года
  • Мінская губерня, карта 1896 года
    М?нская губерня, карта 1896 года
  • Мінская губерня, карта 1906 года
    М?нская губерня, карта 1906 года

Сп?сы гало?ных чыно?н?ка? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Адукацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

23 красав?ка 1913 года м?нск? губернатар Аляксей Г?рс выда? сакрэтны ?каз, каб вучыць рэл?г?? беларускамо?ных дзяцей тольк? на рускай мове [1] .

Пасля Люта?скай рэвалюцы? ? заходн?х губернях была знятая забарона польскамо?най асветы. У школьным годзе 1917/1918 у М?нскай губерн? зяв?л?ся 243 польскамо?ныя школы, у тым л?ку сярэдн?я ? Койданове ? Нясв?жы . Паводле аф?цыйных звестак у ?х навучалася 11 199 дзяцей, значыць амаль 1/4 ус?х навучэнца? на тэрыторы? гэтай губерн?. Па-за М?нскам адукацыя на польскай мове асабл?ва разв?валася у паветах: ?гуменск?м , Слуцк?м ? Барыса?ск?м . [2]

Земскае самак?раванне (1911) [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Артыкул ≪Земствы на Л?тве≫ пра м?нскае, в?цебскае ? маг?лё?скае губернск?я земствы ? варша?скай газеце ≪?wiat≫ (№ 11, 1912 г.) ? з фатаграф?ям? Эдварда Вайн?лов?ча , Рамана Ск?рмунта , Юзафа Свянц?цкага , Стан?слава Хржансто?скага , м?нскага губернскага маршалка Аляксандра Далгаво-Сабурава ? ?ншых члена? м?нскага земства

Па прычыне Студзеньскага па?стання 1863?1864 гадо? у М?нскай губерн? (як ? ? ?ншых губернях Заходняга края ) не был? ?ведзены земствы (земскае самак?раванне) у 1860-х гадах. Тольк? ? 1911 годзе был? ?ведзены земствы ? 6 губернях Заходняга края   (руск.)  ( бел. , у тым л?ку ? ? М?нскай губерн?.

У 1914?1915 гадах выдава?ся часоп?с ≪Вестник Минского губернского земства≫ .

Вядомыя асобы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зноск?

  1. ↑ ?ycie społeczno-kulturalne. O?wiata. W: Mi?dzy nadziej?…. S. 33.
  2. ↑ ?ycie społeczno-kulturalne. O?wiata. W: Mi?dzy nadziej?…. S. 46.

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Ф?латава А. М. М?нская губерня // Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 10: Малайз?я ? Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? ?нш. ? Мн.  : БелЭн , 2000. ? Т. 10. ? 544 с. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0035-8 . ? ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).
  • Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Минская губерния / сост. И. Зеленский. ? Санкт-Петербург : Воен. тип., 1864. ? Ч. 1. ? 672 с.
  • Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Минская губерния / сост. И. Зеленский. ? СПб. : Воен. тип., 1864. ? Ч. 2. ? 701 с.
  • Минская губерния: государственные, религиозные и общественные учреждения (1793?1917) / Сост. Т. Е. Леонтьева. ? Мн : Бел НИИДАД, 2006. ? 392 с.
  • Минские губернаторы, вице-губернаторы и губернские предводители дворянства, 1793?1917: биографический справочник / сост. Ю.Н. Снапковский; редкол.: В.И. Адамушко [и др.]. ? Минск : Беларусь, 2016. ? 396 с.
  • Раюк А.Р. Нефармальныя сувяз? пам?ж дваранствам М?нскай губерн? ? 1795?1863 гг. / А.Р. Раюк // Г?сторыя ? грамадазна?ства. ? 2020. ? №1. ? С. 58?63.
  • Раюк А.Р. Нефармальныя сувяз? пам?ж губернск?м дваранствам у Беларус? ? 1795?1863 гг. / А.Р. Раюк // Пытанн? мастацтвазна?ства, этнаграф?? ? фалькларыстык? / ?н-т мастацтвазна?ства, этнаграф?? ? фальклору ?мя К. Крап?вы Нац. акад. навук Беларус? ; навук. рэд. А.?. Лакотка. ? М?нск : Права ? эканом?ка, 2008. ? Вып. 4. ? С. 406?412.
  • Tarasiuk D. Mi?dzy nadziej? a niepokojem. Działalno?? społeczno-kulturalna i polityczna Polakow na wschodniej Białorusi w latach 1905?1918 / D. Tarasiuk. ? Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007. ? 211 s. ISBN 978-83-227-2629-7 .

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=М?нская_губерня&oldid=4507633 "