Марсель Янко
рум. : Marcel Iancu
Род дзейнасц?	арх?тэктар , мастак , паэт , музыкант , скульптар , ?люстратар , п?сьменн?к
Дата нараджэння	24 мая 1895 ( 1895-05-24 ) [1] [2] […]
Месца нараджэння	Бухарэст , Румын?я [3]
Дата смерц?	21 красав?ка 1984 ( 1984-04-21 ) [4] [2] […] (88 гадо?)
Месца смерц?	Ein Hod [d] , Hof HaCarmel Regional Council [d] , падраён Хадэра [d] , Хайфская акруга [d] , ?зра?ль
Грамадзянства	Румын?я   ?зра?ль [5]
Дзец?	Josine Ianco-Starrels [d]
Альма-матар	Gheorghe Laz?r National College [d] Швейцарская вышэйшая тэхн?чная школа Цюрыха
Узнагароды ? прэм??	Dizengoff Prize [d] Г?стадрут
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Марсель Янко ( 24 мая 1895 , Бухарэст , Румын?я ? 21 красав?ка 1984 , Эйн-Ход, ?зра?ль) ? ?зра?льск? ? румынск? мастак , арх?тэктар ? п?сьменн?к. Адз?н з заснавальн?ка? дада?зму . Заснавальн?к вёск? мастако? ? скульптара? у Эйн-Ход каля Хайфы.

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Марсель Янко нарадз??ся ? Бухарэсце 24 мая 1895 года ? я?рэйскай сям’?. Паралельна з навучаннем у сярэдняй школе ён бра? прыватныя ?рок? ?гры на фартэп?яна, а таксама ?рок? малявання ? румынскага мастака ?ос?фа ?сера .

У 1915 годзе пача? вывучаць арх?тэктуру ? Пол?тэхн?чнай школе Цюрыха. У гады вучобы ? Цюрыху Янко прыма? акты?ны ?дзел у мадэрн?сцк?м руху, цэнтрам дзейнасц? якога было ≪Кабарэ Вальтэр≫. Гэты рух закл?ка? дзеяча? культуры перагледзець свае паз?цы? ? сувяз? з кровапрал?тнай вайной, якая ?шла ? тыя гады. Разам з членам? гэтага руху Хуга Балем , Хансам Арпам , Рычардам Хюльзенбекам ? Трыстанам Тцара Янко заснава? у 1916 годзе новы напрамак у л?таратуры ? мастацтве ? дада?зм .

У 1921 годзе Янко адправ??ся ? Парыж , дзе спрабава? пераканаць сва?х французск?х калег у тым, што дада?зм ? ун?версальны к?рунак. Аднак яго довады был? адпрэчаны на той падставе, што ≪?сё гэта Кабала≫, гэта значыць я?рэйская м?стыка, несумяшчальная з яснасцю французскага розуму. У 1922 годзе вярну?ся ? Бухарэст .

У Румын?? Янко заснава? першы ? гэтай кра?не мадэрн?сцк? рух, як? выдава? у 1922?1932 гадах часоп?с ≪Кантэмпаранул≫. Разам з братам адчыняе арх?тэктурнае бюро ? займаецца праектаваннем дамо?. У свой друг? румынск? перыяд працягвае захоплена займацца жывап?сам ? ?жо ? 1922 годзе адкрываецца яго першая выстава ? Бухарэсце. Як у арх?тэктуры, так ? ? жывап?се яго творчасць знаходз?цца пад уплывам канструктыв?зму ? куб?зму . За першай выставай рушыл? ?след ?ншыя выставы як у Румын??, так ? ?ншых кра?нах. Цяпер у Нацыянальным музе? мастацтва? Румын?? выста?лены работы мастака.

Паводле кн?г? Дав?да Г?ладз?, рашэнне аб рэпатрыяцы? ? Эрэц-?сраэль Янко прыня? яшчэ ? 1936 годзе. У 1938-м годзе ён упершыню пабыва? у Палесц?не, а ? 1941 годзе, пасля першых пагрома? супраць я?рэя? у Румын??, перабра?ся з сям’ёй у Эрэц-?сраэль.

Пасял??ся ? Тэль-Ав?ве, дзе працава? арх?тэктарам у мэры? горада ? рыхтава? дэкарацы? для створанага ? 1944 годзе тэатра Камеры . Ён таксама планава? в?лы ? ?дзельн?ча? у план?ро?цы нацыянальных парка?. У 1942 годзе работы мастака был? прадста?лены на персанальнай выставе ? Тэль-Ав?ве. У наступныя гады ?дзельн?ча? у мясцовых выставах, а таксама ? выставах у сусветна вядомых музеях Венецы?, Парыжа, Нью-Йорка ? ?ншых гарадо?.

1. ↑ RKDartists Праверана 23 жн??ня 2017.
   <a href=" https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517 "></a>
2. ↑ ^{а б} Marcel Janco // Brockhaus Enzyklopadie Праверана 9 кастрычн?ка 2017.
   <a href=" https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227 "></a>
3. ↑ http://arch-pavouk.cz/index.php/architekti/1202-janco-marcel Праверана 7 мая 2023.
4. ↑ Marcel Janco
   <a href=" https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517 "></a>
5. ↑ Museum of Modern Art online collection Праверана 4 снежня 2019.
   <a href=" https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604 "></a>