Каз?м?р Нарбут

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Каз?м?р Нарбут
Daniel Kazimierz Narbutt
Казімір Нарбут
Каз?м?р Нарбут
Трубы
Трубы
Нараджэнне 3 студзеня 1738 ( 1738-01-03 )
Смерць 17 сакав?ка 1807 ( 1807-03-17 ) (69 гадо?)
Месца пахавання
Род Нарбуты
Бацька Каз?м?р Юзаф Нарбут [d]
Мац? Мар’яна з Нав?цк?х [d]
Веравызнанне Катал?цкая Царква
Член у
Адукацыя
Месца працы
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Каз?м?р (Дан?эль) Нарбут ( 3 студзеня 1738 , маёнтак Яшнец , Л?дск? павет , цяпер Л?дск? раён  ? 17 сакав?ка 1807 ) ? асветн?к , ф?лосаф ? наста?н?к , член ордэна П?яра? . Прафесар ф?ласоф?? Collegium Nobilium . Прадста?н?к эклектычнага к?рунку ? ф?ласоф?? эпох? Асветн?цтва ? Вял?к?м Княстве Л?то?ск?м .

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Паходз?ць з роду Нарбута? , брат г?сторыка Тэадора Нарбута . Вучы?ся ? п?ярскай школе ? Шчучыне , потым у Любяшо?ск?м нав?цыяце ? ? п?ярск?м калег?уме ? Дубров?цы , з 1759 у п?ярск?м калег?уме ? В?льн? , каля 4 гадо? ? у п?ярск?м вучыл?шчы ? Рыме . У 1764 вярну?ся на радз?му, прызначаны прафесарам ? прэфектам п?ярскага калег?ума ? Дубров?цы. Пасля жы? у В?льн? , чыта? лекцы? па ф?ласоф??, бы? прэфектам п?ярскай друкарн?.

У 1770 ? 1799 гадах працава? пробашчам у Радзым?не . Супольн?к уладальн?цы Радзым?на Элеаноры, княжны Чартарыйскай. Бы? дзеячам Народнай адукацыйнай кам?с??, адказным Аддзела спра? школы ? элементарных кн?г. Кавалер ордэна Святога Стан?слава .

З 1773 да 1775 года Каз?м?р Нарбут знаходз??ся ? Герман?? ? Францы? як выхавальн?к дзяцей падскарб?я вял?кага л?то?скага , пазней ? працава? у Адукацыйнай кам?с?? ? Варшаве . Пробашч л?дск? ? 1784 - 1786 г. Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспал?тай Нарбут жы? у вёсцы пад Л?дай.

Пахаваны ва ?н?яцкай царкве ? Радз?вон?шках (Л?дск? раён). Маг?ла не захавалася.

Навуковая дзейнасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1769 выда? у В?льн? падручн?к па лог?цы (≪Лог?ка, або Навука разважання ? меркавання пра прадметы навук?≫, на польскай мове ). А?тар курса ≪Эклектычнай ф?ласоф??≫ ? рукап?са? на лац?нскай мове . Перакла? з французскай мовы на польскую кн?гу ≪Ваенная навука прускага караля для яго генерала?≫ (1771). У прадмове да яе выказа? сваё захапленне грамадск?м? мерапрыемствам?, што ажыцця?лял?ся ? тагачаснай Беларус?, у прыватнасц? буда?н?цтвам П?нскага канала. Як член Адукацыйнай кам?с?? , займа?ся рэформай школьнага навучання ? Беларус? ? Л?тве. Член ≪Таварыства па складанн? элементарных кн?г≫, нап?са? 2 раздзелы для школы ≪Статута параф?яльных школ≫ ? наста?ленне ≪Аб ?нспектаванн? школ≫.

Выступа? за вызваленне ф?ласоф?? ад схаластык? ? багасло?я , за разв?ццё навук?. З'я?ля?ся прых?льн?кам дэ?зму . Асновай разумення л?чы? дакладнасць ? в?давочнасць ?дэй, слушнасць прынцпа? метада Рэнэ Дэкарта .

У пачатку 1770-х гадо? Каз?м?р Нарбут прапанава? ?дэю пра сацыяльную прыроду чалавека, якая была бл?зкай да ?дэй Грэцыя ? Лока . На думку Нарбута дзяржава ? арган?зацыя, створаная ? ?нтарэсах ус?х разам ? кожнага паасобку, пры гэтым натуральныя правы асобы мусяць быць незалежным? ад дзяржавы, а асновай дзяржа?нага ладу пав?нны быць законы ? дзейнасць, якая цалкам ?м адпавядае.

Крытыкава? с?стэму адукацы? ? акадэм?ях ? калег?умах ордэна езу?та? , выступа? за свецкую с?стэму адукацы?. Апроч гэтага займа?ся школьнай рэформай у Вял?к?м Княстве Л?то?ск?м . Паводле меркавання Нарбута адной з асно?ных адукацыйных дысцыпл?н з'я?ляецца свецкая этыка .

Творы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • На?рбут Каз?м?р // Беларусь: энцыклапедычны даведн?к / Рэдкал. Б. ?. Сачанка (гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Х?лькев?ч. ? Мн. : БелЭн , 1995. ? С. 516. ? 800 с. ? 5 000 экз.  ? ISBN 985-11-0026-9 .

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]