Файл:Codeine - Codeine.svg
Кадэ?н
Х?м?чнае злучэнне
?ЮПАК	(5α,6α)-7,8-дыдэг?дра-4,5-эпакс?-3-метакс?-17-метылмарф?нан-6-ол
Брута- формула	C 18 H 21 N O 3
CAS	76-57-3
PubChem	5284371
DrugBank	DB00318
Клас?ф?кацыя
АТХ	R05 DA04 Камб?нацы?: N02AA59 , N02AA79 , N02AJ08 , N02AJ06 , N02AJ07
Фармакак?нетыка
Б?ядаступнасць		Аральная: ~90%
Метабал?зм		Печань : CYP2D6 (у марф?н ), CYP3A4 (у норкадэ?н ), UGT2B7 (у 3- ? 6- глюкуран?ды кадэ?ну, норкадэ?ну, ? марф?ну) [1]
Перыяд па?вывядзення		2.5?3 гадз?ны
Лекавыя формы
?
Спосаб увядзення
аральна , рэктальна , падскурная ?н'екцыя , нутрацягл?цавая ?н'екцыя

1. ↑ Shen H, He MM, Liu H, Wrighton SA, Wang L, Guo B, Li C (August 2007). "Comparative metabolic capabilities and inhibitory profiles of CYP2D6.1, CYP2D6.10, and CYP2D6.17". Drug Metabolism and Disposition . 35 (8): 1292?1300. doi : 10.1124/dmd.107.015354 . PMID   17470523 . S2CID   2322678 .

Кадэ?н - гэта ап?о?д ? вытворнае марф?ну . У асно?ным выкарысто?ваецца для абязбольвання , лячэння кашлю ? дыярэ? . Таксама шырока распа?сюджаны ? якасц? рэкрэацыйнага наркотыку. У прыродзе ён змяшчаецца ? соку оп?умнага маку Papaver somniferum . ^[1] Як прав?ла, выкарысто?ваецца для зняцця болю лёгкай ? ?меранай ступен?. ^[1] Найбольш эфекты?ны пры спалучэнн? з парацэтамолам або несцеро?дным? супрацьзапаленчым? сродкам? (НСЗС), так?м? як асп?рын або ?бупрафен. ^[1] Дадзеныя аб яго выкарыстанн? для лячэння кашлю неадназначныя. У Е?ропе не рэкамендуецца прызначаць ад кашлю пацыентам ва ?зросце да 12 гадо?. ^[1] Як прав?ла, прымаецца унутр. ^[1] Звычайна эфект пачынаецца праз па?гадз?ны, дасягае макс?муму праз дзве гадз?ны. ^[1] Усяго эфект до?жыцца каля чатырох-шасц? гадз?н. Кадэ?н мае патэнцыял зло?жывання, падобны да ?ншых ап?о?дных прэпарата?, уключаючы рызыку прывыкання ? перадаз?ро?к?. ^[1]

Агульныя пабочныя эфекты ?ключаюць ван?ты , завалы, сверб , галавакружэнне ? дрымотнасць. ^[1] Сур'ёзныя пабочныя эфекты могуць ?ключаць цяжкасц? з дыханнем ? залежнасць. ^[1] Незразумела, накольк? бяспечна яго выкарыстанне падчас цяжарнасц? . ^[1] Варта ?жываць з асцярогай падчас кармлення грудзьм? , бо кадэ?н можа прывесц? да ап?ятнай такс?чнасц? ? дз?цяц?. ^[1] З 2016 года не рэкамендуецца для дзяцей. Кадэ?н дзейн?чае праз расшчапленне ? печан? да марф?ну; накольк? хутка гэта адбываецца, залежыць ад генетык? чалавека. ^[1]

Кадэ?н бы? адкрыты ? 1832 годзе П'ерам Жанам Раб?ке. ^[2] У 2013 годзе было выраблена каля 361 000 кг ? спажыта каля 249 000 кг кадэ?ну, што зраб?ла яго найбольш часта прымаемым ап?ятам. ^[3] Ён уваходз?ць у Сп?с Асно?ных Лека? Сусветнай Арган?зацы? Аховы Здаро?я. Кадэ?н сустракаецца ? прыродзе ? складае каля 2% оп?уму . ^[2]

Медыцынскае прымяненне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Боль [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кадэ?н выкарысто?ваецца для зняцця лёгкага ? ?меранага болю. ^[1] Звычайна ?м лечаць пасляаперацыйны зубны боль.

Ёсць абмежаваныя дадзеныя, што ён дапамагае пры анкалаг?чных болях, але можа мець мацнейшыя пабочныя эфекты, асабл?ва завал, у пара?нанн? з ?ншым? ап?о?дам?. Амерыканская Акадэм?я Педыятры? не рэкамендуе прымяняць кадэ?н у дзяцей з-за яго пабочных эфекта?. Адм?н?страцыя Па Харчовых Прадуктах ? Леках (FDA) называе ?зрост да 12 гадо? супрацьпаказаннем да выкарыстання. ^[4]

Кашаль [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кадэ?н выкарысто?ваецца для палягчэння кашлю . ^[1] Дадзеныя аб выкарыстанн? кадэ?ну для зняцця вострага кашлю ? дзяцей неадназначныя. У Е?ропе ён не рэкамендуецца ? якасц? сродку ад кашлю ? пацыента? ва ?зросце да 12 гадо?. ^[1] Некаторыя папярэдн?я дадзеныя паказваюць, што ён можа паменшыць хран?чны кашаль у дарослых.

Дыярэя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Ён выкарысто?ваецца для лячэння дыярэ? ? с?ндрому раздражнёнага к?шачн?ка з пераважнай дыярэяй, хоць лаперам?д (як? адпускаецца без рэцэпту пры больш лёгкай дыярэ?), дыфенакс?лат, парэгорык або нават ла?дан часцей выкарысто?ваюцца для лячэння цяжкай дыярэ?. ^[5]

Формы выпуску [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кадэ?н прадаецца як у якасц? самастойнага прэпарата, так ? ? камб?нацы? з парацэтамолам , асп?рынам , ?бупрафенам. Так?я камб?нацы? забяспечваюць большае абязбольванне, чым кожны прэпарат паасобку (лекавая с?нэрг?я).

Таксама часта прадаецца ? прэпаратах, як?я змяшчаюць кадэ?н з ?ншым? анальгетыкам? або м?ярэлаксатарам?, а таксама кадэ?н у камб?нацы? з фенацэц?нам (эмпраз?л з кадэ?нам № 1, 2, 3, 4 ? 5), напраксенам, ?ндаметацынам, дыклафенакам ? ?ншым?, а таксама больш складаныя сумес?, так?я як: асп?рын + парацэтамол + кадэ?н ± кафе?н ± анц?г?стам?нныя прэпараты ? ?ншыя сродк?.

Прэпараты, як?я змяшчаюць тольк? кадэ?н, можна атрымаць па рэцэпце ? выглядзе таблетак з запаволеным вызваленнем. Кадэ?н таксама прадаецца ? выглядзе с?ропа? ад кашлю.

?н'екцыйны кадэ?н даступны тольк? для падскурных або нутрацягл?цавых ?н'екцый; нутравенныя ?н'екцы? проц?паказаныя, бо могуць прывесц? да не?муннай дэгрануляцы? гладк?х клетак ? ? вын?ку анаф?лакто?днай рэакцы?. Таксама ? некаторых кра?нах прадаюцца кадэ?навыя супаз?торы?.

Фармакалог?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Фармакадынам?ка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кадэ?н ? нес?нтэтычны ап?о?д. З'я?ляецца селекты?ным аган?стам μ-ап?о?дных рэцэптара? (MOR). ^[8] Сам па сабе кадэ?н мае адносна слабую аф?ннасць да MOR. ^{[8] [9]} Замест таго, каб уздзейн?чаць непасрэдна на MOR, кадэ?н функцыянуе як пралекарства сва?х асно?ных акты?ных метабал?та? марф?ну ? кадэ?н-6-глюкуран?ду, як?я з'я?ляюцца значна мацнейшым? аган?стам? MOR. ^[8]

Кадэ?н бы? выя?лены ? якасц? эндагеннага злучэння, наро?н? з марф?нам, у мазгах нечалавекападобных прымата? з дэпалярызаваным? нейронам?, што сведчыць пра тое, што кадэ?н можа функцыянаваць як нейрамедыятар або нейрамадулятар у цэнтральнай нервовай с?стэме. ^[10] Як ? марф?н, кадэ?н выкл?кае с?гнал?зацыю TLR4, што, у сваю чаргу, выкл?кае аладын?ю ? г?пералгез?ю. Яго не трэба пера?твараць у марф?н, каб павял?чыць балевую адчувальнасць. ^[11]

Механ?зм дзеяння [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кадэ?н ? гэта ап?о?д ? аган?ст мю-ап?о?дных рэцэптара? (MOR). Ён дзейн?чае на цэнтральную нервовую с?стэму, аказваючы анальгетычны эфект. Ён метабал?зуецца ? печан? з утварэннем марф?ну, як? ? дзесяць разо? больш магутны адносна мю-рэцэптара?. Ап?о?дныя рэцэптары ? гэта рэцэптары, звязаныя з бялком G, як?я стано?ча ? адмо?на рэгулююць с?наптычную перадачу праз перадачу с?гнала? ун?з па плын?. Звязванне кадэ?ну або марф?ну з мю-ап?о?дным? рэцэптарам? прыводз?ць да г?перпалярызацы? нейрона, што прыводз?ць да ?нг?б?равання вызвалення нацыцэпты?ных нейрамедыятара?, выкл?каючы абязбольвальны эфект ? павышаючы талерантнасць да болю з-за зн?жэння нейранальнай узбудл?васц?. ^[12]

Фармакак?нэтыка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пера?тварэнне кадэ?ну ? марф?н адбываецца ? печан? ? катал?зуецца цытахромам Р450 ферментам CYP2D6 . ^[13] CYP3A4 прадукуе норкадэ?н, а UGT2B7 кан'югуе кадэ?н, норкадэ?н ? марф?н у 3- ? 6-глюкуран?ды адпаведна. Мяркуецца, што кадэ?н-6-глюкуран?д адказвае за вял?к? працэнт анальгез?? кадэ?на. Мног?я неспрыяльныя эфекты ?сё яшчэ будуць адчувацца ? пацыента? са слабым абменам рэчыва?. ? наадварот, ад 0,5% да 2% насельн?цтва маюць ≪хутк? абмен рэчыва?≫; некальк? коп?й гена 2D6 вырабляюць высок? ?зровень CYP2D6, што дае магчымасць метабал?заваць рэчыва гэтым шляхам хутчэй.

Некаторыя лек? з'я?ляюцца ?нг?б?тарам? CYP2D6 ? зн?жаюць або нават цалкам блакуюць ператварэнне кадэ?ну ? марф?н. Найбольш вядомыя з ?х ? селекты?ныя ?нг?б?тары зваротнага захопу сератан?на параксец?н ? флуаксец?н, а таксама анц?г?стам?нны прэпарат дымедрол ? антыдэпрэсант бупрап?ён. ?ншыя прэпараты, так?я як рыфамп?цын ? дэксаметазон, ?ндукуюць ?заферменты CYP450 ? так?м чынам павял?чваюць каэф?цыент канверс??.

CYP2D6 ператварае кадэ?н ? марф?н, як? затым падвяргаецца глюкуран?зацы?. Небяспечная для жыцця ?нтакс?кацыя, уключаючы прыгнёт дыхання, якая патрабуе ?нтубацы?, можа разв?цца на працягу некальк?х дзён у пацыента?, як?я маюць некальк? функцыянальных алеля? CYP2D6, што прыводз?ць да звышхуткага метабал?зму ап?о?да?, так?х як кадэ?н, у марф?н.

Даследаванн? абязбольвальнага эфекту кадэ?ну адпавядаюць ?дэ?, што метабал?зм CYP2D6 у марф?н важны, але некаторыя даследаванн? не паказваюць сур'ёзных адрознення? пам?ж абладальн?кам? хуткага ? павольнага абмену рэчыва?. Дадзеныя, як?я пацвярджаюць г?потэзу аб тым, што абладальн?к? звышхуткага метабал?зму могуць атрымаць большую анальгез?ю ад кадэ?ну з-за павел?чэння ?тварэння марф?ну, абмежаваныя справаздачам? аб выпадках.

З-за павышанага метабал?зму кадэ?ну ? марф?н, пацыенты, як?я валодаюць больш чым дзвюма функцыянальным? коп?ям? алеля? CYP2D6, падвяргаюцца павышанай рызыцы пабочных эфекта? прэпарата, звязаных з такс?чнасцю марф?ну. Кансорцыум Па Укараненн? Кл?н?чнай Фармакагеном?к? (CPIC) не рэкамендуе прызначаць кадэ?н так?м пацыентам, кал? гэтая генетычная ?нфармацыя даступная. CPIC таксама прапануе пазбягаць выкарыстання кадэ?ну ? людзей са слабым метабал?змам з-за яго недастатковай эфекты?насц? ? гэтай групе.

Кадэ?н ? яго сол? лёгка ?смоктваюцца ? стра?н?кава-к?шачным тракце, прыём фасфату кадэ?ну дае п?кавыя канцэнтрацы? ? плазме прыбл?зна праз гадз?ну. Перыяд па?вывядзення з плазмы складае 3-4 гадз?ны, а суаднос?ны эфекты?насц? абязбольвання пры ?жыванн? пераральна/нутрацягл?цава прыкладна ро?ныя 1:1,5 адпаведна.

Кадэ?н метабал?зуецца шляхам O - ? N- дэметылавання ? печан? да марф?ну ? норкадэ?ну. Таксама пры метабал?зме кадэ?ну ? арган?зме чалавека утвараецца г?дракадон. Кадэ?н ? яго метабал?ты ? асно?ным выводзяцца з арган?зма ныркам?, гало?ным чынам у выглядзе кан'югата? з глюкуронавай к?слатой. ^[14]

Акты?ныя метабал?ты кадэ?ну, у прыватнасц? марф?н, аказваюць свой эфект шляхам звязвання ? актывацы? μ-ап?ё?дных рэцэптара?. У людзей, як?я могуць ?нтэнс??на метабал?заваць кадэ?н, доза 30 мг можа быць экв?валентна 4 мг марф?ну. ^[15]

1. ↑ ^{а б в г д е ё ж з ? к л м н о} Codeine (нявызн.) . The American Society of Health-System Pharmacists. Арх?вавана з першакрын?цы 18 January 2016. Праверана 5 January 2016.
2. ↑ ^{а б} {{ cite book }} : Пустое цытаванне ( даведка )
3. ↑ {{ cite book }} : Пустое цытаванне ( даведка )
4. ↑ Office of the Commissioner . Press Announcements - FDA statement from Douglas Throckmorton, M.D., deputy center director for regulatory programs, Center for Drug Evaluation and Research, on new warnings about the use of codeine and tramadol in children & nursing mothers   (англ.) . www.fda.gov . Арх?вавана з першакрын?цы 20 April 2017. Праверана 21 April 2017.
5. ↑ {{ cite book }} : Пустое цытаванне ( даведка )
6. ↑ {{ cite book }} : Пустое цытаванне ( даведка )
7. ↑ {{ cite book }} : Пустое цытаванне ( даведка )
8. ↑ ^{а б в} Памылка ? зносках: Няслушны тэг <ref> ; для зносак Moore2012 няма тэксту
9. ↑ {{ cite journal }} : Пустое цытаванне ( даведка )
10. ↑ Neri C; Guama M; et al. Endogenous morphine and codeine in the brain of non human primate.
11. ↑ Памылка ? зносках: Няслушны тэг <ref> ; для зносак pmid25386959 няма тэксту
12. ↑ Памылка ? зносках: Няслушны тэг <ref> ; для зносак Codeine няма тэксту
13. ↑ {{ cite journal }} : Пустое цытаванне ( даведка )
14. ↑ Codeine Phosphate Tablets 30mg - Summary of Product Characteristics (SmPC) - (emc) (нявызн.) (недаступная спасылка) . www.medicines.org.uk . Арх?вавана з першакрын?цы 23 January 2022. Праверана 29 December 2019.
15. ↑ Spotlight on Codeine (нявызн.) .