Ен?се?й
(
эвенк.
Иоанеси
≪вял?кая рака≫) ?
рака
?
С?б?ры
, у
Краснаярск?м кра?
(вярхо?? ?
Рэспубл?цы Тыва
),
Рас?я
. Адна з самых вял?к?х рэк на зямным шары (7-е месца). Утвараецца пры зл?цц?
Вял?кага Ен?сея (Б?й-Хем)
?
Малога Ен?сея (Ка-Хем)
каля горада
Кызыл
.
Да?жыня 3487 км (ад вытока? Малога Ен?сея 4102 км).
Вадазбор
2580 тыс. км². Сярэднегадавы расход вады ?
вусц?
19,8 тыс. м³/сек. Упадае ?
Ен?сейск? зал??
Карскага мора
.
Цячэнне Ен?сея падзяляецца на 3 частк?: верхняе (ад зл?цця Б?й-Хема ? Ка-Хема да ?падзення рак?
Абакан
), сярэдняе (пам?ж рэкам? Абакан ?
Ангара
), н?жняе (ад рак? Ангара да вусця). У вярхо?? Ен?сей цячэ па ?згорыстым стэпе Тув?нскай катлав?ны пад назвай Верхн? Ен?сей (Улуг-Хем). Рэчышча падзелена на асобныя рукавы ? праток?, спакойныя плёсы чаргуюцца з перакатам?. Ад упадзення рак?
Хемчык
на працягу 280 км Ен?сей праразае хрыбты
Заходняга Саяна
. Дал?на тут вузкая, каньёнападобная, шырынёй да 100 метра?. У рэчышчы шмат камян?стых пераката? ? парога?. Пры выхадзе Ен?сея ?
М?нус?нскую катлав?ну
дал?на пашыраецца, шмат астраво?. Пам?ж гарадам?
М?нус?нск
?
Краснаярск
у адгор’ях
Усходняга Саяна
дал?на звужаецца, н?жэй
Краснаярска
дал?на пашыраецца пасля ?падзення рак?
Ангара
, левы бераг н?з?нны, правы ?звышаны. Пры перасячэнн? адгор’я?
Ен?сейскага кража
Ен?сей утварае Казачынск? ? Ас?на?ск? парог?. Н?жэй горада
Дудз?нка
цячэ па
Па?ночна-С?б?рскай н?з?не
. У н?зо?ях разб?ваецца на рукавы: шырыня рэчышча да 15?20 км, глыб?ня больш 15 м.
Жы?ленне снегавое, дажджавое ? грунтавое. Для большай частк? Ен?сея характэрна веснавое разводдзе ? ?стойл?вая асенне-з?мовая межань, частыя летн?я дажджавыя паводк?, у вярхо?ях ? вяснова-летняе разводдзе. Ледаста? у н?жн?м цячэнн? з канца кастрычн?ка да канца мая-пачатку чэрвеня; у сярэдн?м цячэнн? ? з пачатку л?стапада да канца красав?ка; у горнай частцы з канца л?стапада-снежня да канца красав?ка. Ен?сей ? самая мнагаводная рака Рас??. Сярэднегадавы расход вады каля горада
?гарка
18 100 м³/с, у вусц? ? 19 800 м³/с.
Асно?ныя прыток?:
Оя
,
Туба
,
Мана
,
Кан
,
Ангара
,
Падкаменная Тунгуска
,
Н?жняя Тунгуска
,
Курэйка
(справа),
Абакан
,
Сым
,
Турухан
(злева). Сярод прытока?:
Вял?к? П?т
,
Бахта
.
На Ен?се? знаходзяцца
Саяна-Шушанская ГЭС
,
Майнская ГЭС
?
Краснаярская ГЭС
з вадасхов?шчам?.
Суднаходства
на вадасхов?шчах ? ад горада
Краснаярск
да вусця. Для праводк? судна? з н?жняга
б’ефа
?
Краснаярскае вадасхов?шча
? назад пабудаваны
суднапад’ёмн?к
. Да горада
?гарка
(973 км ад вусця) падн?маюцца марск?я судны. Рыбныя промыслы (асетр, сцерлядзь, омуль, селядзец, нельма, бялуга). У басейне Ен?сея размешчаны
Саяна-Шушанск? запаведн?к
? Слупы. Гало?ныя гарады ? парты:
Кызыл
,
Саянагорск
,
М?нус?нск
,
Абакан
,
Дз??нагорск
,
Краснаярск
,
Ен?сейск
,
?гарка
,
Дудз?нка
.