Дзесяць запаведзя?
(Дэкалог або Закон Божы) (
??р.
:
???? ??????
, ≪асерэт-а-дз?брот≫ ? л?тар. Десять прамо?;
стар.-грэч.
:
δ?κα λ?γοι
, ≪Дэкалог≫ ? л?таральна ≪Дзесяц?сло?е≫) ? прадп?санн?, дзесяць асно?ных закона?, як?я, згодна з
Пяц?кн?жжам
, был? дадзены сам?м Богам
Майсею
, у прысутнасц?
сыно? ?зра?ля
, на
гары С?най
на пяц?дзесяты дзень пасля выхаду з
Ег?пта
.
Дзесяць запаведзя? утрымл?ваюцца ? Пяц?кн?жжы ? двух верс?ях, як?я амаль не адрозн?ваюцца друг ад друга (гл. Зых. 20:2-17; Др. Зак. 5:7-21). Згодна з я?рэйскай традыцыяй, варыянт, як? змяшчаецца ? 20-й главе кн?г? Зыход, бы? на першых, разб?тых скрыжалях, а варыянт Другога Закона ? на друг?х.
Б?блейскае апавяданне ап?свае Майсея, як? застава?ся ≪сорак дзён ? сорак начэй≫ (Зых.24: 18) на вяршын? гары С?най, якая таксама называецца гарой Хары?, ? там атрыма? адкрыццё ад Бога. Майсей перада? Божыя запаведз? для сыно? ?зра?левых на трэц? месяц пасля ?х зыходу з Ег?пта. ?зра?ль атрыма? запаведз? пасля трох дзён падрыхто?к? ля падножжа гары.
С?най стая? у агн?, ахутаны густым дымам, зямля дрыжала, грыме? гром, бл?скал? маланк?, ?, у шуме стых??, перапакрываючы яго, раздава?ся голас Божы, прамаляючы запаведз? (Зых. 19:1 ? далей). Потым сам Гасподзь нап?са? ≪Дзесяць слова?≫ на двух каменных скрыжалях, ≪Скрыжалях Сведчання≫ (Зых. 24:12; 31:18; 32:16) або ≪Скрыжалях Запавету≫ (Др. Зак. 9:9, 11:15), ? перада? ?х Майсею. Кал? Майсей, пасля саракадзённага знаходжання на гары, спусц??ся са скрыжалям? ? руках ? ?бачы?, што народ, забы?шыся пра Бога, скача вакол
Залатога цяля
, то прыйшо? у так? страшэнны гне?, што разб?? аб скалу скрыжал? з запаведзям? Бога. Пасля пакаяння ?сяго народа, Бог загада? Майсею зраб?ць дзве новыя каменныя скрыжал?, ? прынесц? Яму для па?торнага нап?сання Дзесяц? запаведзя? (Др. Зак.10 :1-5).
Перал?к? Дзесяц? запаведзя? у я?рэйскай ? хрысц?янскай традыцы? некальк? адрозн?ваюцца. Згодна з я?рэйскай традыцыяй, у Зых. 20:2 змяшчаецца першая запаведзь, а ? 20:3 ? другая. Паводле жа хрысц?янскай традыцы?, першая запаведзь змяшчаецца ? Зых. 20:3, а 20:2 разглядаецца як агульны ?ступ. Большасць
пратэстанцк?х
цэрква?, а таксама
Правасла?ная
?
Грэка-катал?цкая
цэрквы дзеляць другую па я?рэйскай традыцы? запаведзь (Зых. 20:3-6) на дзве, л?чачы першы верш першай запаведдзю, а астатн?я вершы ? другой.
Рымска-катал?цкая
? Лютэранская царквы дзеляць на дзве дзесяты па я?рэйскай традыцы? запаведзь.
Дзесяць запаведзя? паведле пратэстанскай ? правасла?най традыцы?
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
- Я Гасподзь, Бог твой, як? выве? цябе з зямл? Ег?пецкай, з дому рабства ? не будзе ? цябе ?ншых баго? перад тварам ма?м.
- Не стварай сабе кум?ра ? н?якай выявы таго, што на небе ?версе, што на зямл? ?н?зе, ? што ? вадзе н?жэй зямл?; не пакланяйся ?м ? не служы ?м, таму што я ? Гасподзь Бог твой, Бог-апякун, як? карае дзяцей за в?ну бацько? да трэцяга ? чацвёртага роду, ненав?дзячых мяне, ? даю м?ласць да тысячы рода? таму, хто люб?ць мяне, захо?вае запаведз? мае.
- Не выма?ляй ?мя Госпада, Бога твайго, дарэмна, бо Гасподзь не пак?не без пакарання таго, хто выма?ляе ?мя яго дарэмна.
- Помн? дзень суботн?, каб свята праводз?ць яго, шэсць дзён працуй ? раб? ?сяляк?я справы твае, а дзень сёмы ?
субота
? Госпаду, Богу твайму: не раб? ? гэты дзень н?якай справы н? ты, н? сын твой, н? дачка твая, н? раб твой, н? рабыня твая, н? жывёла твая, н? прыйшо?шы, таму што ? шэсць дзён ствары? Гасподзь неба ? зямлю, мора ? ?сё, што ? ?х, а ? дзень сёмы адпачы?; таму благаслав?? Гасподзь дзень суботн? ? асвяц?? яго.
- Паважай бацьку твайго ? мац? тваю, каб падо?жыл?ся дн? твае на зямл?.
- Не заб?вай.
- Не пралюбадзействуй.
- Не крадз?.
- Не выма?ляй непра?дз?вага сведчання на бл?жняга твайго.
- Не жадай хаты бл?жняга твайго, н? жонк? яго, н? раба яго, н? рабын? яго, н? вала яго, н? асла яго, н?чога, што ёсць у бл?жняга твайго.
Дзесяць запаведзя? паводле катал?цкай ? лютэранскай традыцы?
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
Я ? Пан Бог твой, як? выве? цябе з зямл? Ег?пецкай, з дому нявол?.
- Не май ?ншых баго?, апроч Мяне.
- Не ?жывай ?мя Пана Бога дарэмна.
- Памятай дзень святы святкаваць.
- Шануй бацьку свайго ? мац? сваю.
- Не заб?вай.
- Не чужалож.
- Не крадз?.
- Не сведчы фальшыва супраць бл?жняга твайго.
- Не пажадай жонк? бл?жняга твайго.
- Не пажадай н?чога, што належыць бл?жняму твайму.