Старонку трэба значна перапрацаваць. Магчыма, в?к?ф?каваць, дапо?н?ць або перап?саць. Тлумачэнне прычын ? абмеркаванне могуць быць на старонцы Размовы:Г?старыяграф?я г?сторы? Беларус? . Больш абмеркавання? ? на старонцы В?к?педыя:Артыкулы да паляпшэння . Старонку апошн? раз прав?? удзельн?к Artsiom91Bot ( размовы | уклад ) 10 месяца? таму. ( абнав?ць )

Г?старыяграф?я г?сторы? Беларус?  ? раздзел агульнай г?старыяграф?? , прадметам якога з'я?ляецца г?сторыя Беларус? .

Характэрнай праблемай раздзелу з'я?ляюцца суаднос?ны паняцця? ≪беларуская г?старыяграф?я≫ ? ≪г?старыяграф?я г?сторы? Беларус?≫, з як?х другое больш шырокае паводле свайго сэнсу. Г?старыяграф?я г?сторы? Беларус? вывучае арган?зацыю г?старычнай навук?, даследчыцкую праблематыку (паказвае разв?ццё навуковага пазнання г?старычнага м?нулага), тэарэтычную базу даследавання? (выя?ляе, як?м чынам тыя ц? ?ншыя тэарэтычныя канцэпцы? выкарысто?ваюцца ? працы даследчыка, уплываюць на фарм?раванне навуковых школа?, плыня?), паказывае ?плы? пал?тычнай с?туацы? на канцэптуальную паз?цыю даследчыка.

Гл. таксама : Г?старыяграф?я г?сторы? ВКЛ .

Прадмет г?старыяграф?? г?сторы? Беларус? ^[1] [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Прадметам г?старыяграф?? г?сторы? Беларус? з'я?ляецца г?сторыя вывучэння айчыннай г?сторы? ? г?старычнай навуцы Беларус?. Пакольк? прадмет даследавання цесна звязаны з паняццем ≪г?старычная навука≫ , г?старыяграф?я ?ключае ? сябе два к?рунк?:

1. арган?зацыя навук? (структура навуковых ? вучэбна-навуковых устано?, падрыхто?ка квал?ф?каваных кадра?, крын?цазна?чая база навук?, метадалаг?чная аснова даследавання?, перыядычныя выданн? ? выдавецкая база ? ?нш.);
2. дасягненн? г?старычнай навук? (абагульняльныя калекты?ныя працы, манаграф??, артыкулы, дакументальныя публ?кацы? ? ?нш.).

Эвалюцыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Г?старычная навука Беларус? прайшла складаны ? супярэчл?вы шлях разв?цця, асабл?ва ? савецк? час. Склалася с?стэма ?стано? г?старычнага проф?лю, падрыхтаваны квал?ф?каваныя кадры даследчыка?, назапашаны вял?к? аб'ём г?старычных веда?. Г?старычная навука не можа разв?вацца без анал?за набытых звестак, вызначэння ?кладу асобных вучоных ? калектыва? у вырашэнне навуковых праблем. Яна мае патрэбу ? ацэнцы выкарыстаных вучоным? крын?ц ? ?х ?нтэрпрэтацы?, вызначэння метадалог?? даследавання, дакладнасц? вын?ка?, новага ?кладу ? разв?ццё навук?. Усё гэта вызначае высокую ролю г?старыяграф?? г?сторы? Беларус? сярод ?ншых г?старычных дысцыпл?на?.

Навука [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

1920-я гг. [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Афармленне г?старыяграф?? г?сторы? Беларус? як навук? пачалося ? 1920-я гады, адначасна з арган?зацыяй першых навучальна-навуковых ? навуковых цэнтра? у Беларус? ? БДУ ? ?нбелкульта . Адным з заснавальн?ка? дысцыпл?ны л?чыцца акадэм?к У. ?. П?чэта з яго манаграф?яй ≪ Введение в русскую историю (источники и историография) ≫ (1922, разгляд пытання г?старыяграф?чнага вывучэння Беларус? ? 19?пач. 20 ст., анал?з стану крын?цавай базы айчыннай г?сторы?, пара?нанне канцэптуальных падыхода? рас?йск?х ? польск?х даследчыка? да г?сторы? Беларус?), артыкулам? ? зборн?ку ≪ 400-лецце беларускага друку, 1525?1925 ≫ (1924, г?старыяграф?чны агляд публ?кацый, прысвечаных дзейнасц? Скарыны), ≪ Новые работы по истории Белоруссии ≫ (1921, г?старыяграф?чны анал?з прац польск?х г?сторыка? С. Кутшэбы , Л. Калянко?скага ? ?нш.), ≪ Формы нацыянальнага ? апаз?цыйнага руху на Беларус? ≫ (1924, характарыстыка айчыннай г?старыяграф?? ? кантэксце разв?цця нацыянальна-рэвалюцыйнага руху), ≪ Распрацо?ка г?сторы? л?то?ска-беларускага права ХV ? XVI стст. у г?старыяграф?? ≫ (1926, г?старыяграф?я л?то?ска-беларускага права 15?16 ст.). Яго вучням? был? К. Кернажыцк? , А. Бурдзейка , Т. Забэла , Дз. Дудко? , А. Та?сталес .

?ншым? значным? постацям? перыяду л?чацца В. Д. Дружчыц (г?старыяграф?я беларускага феадальнага горада), У. М. ?гнато?ск? (г?старыяграф?я Кастрычн?цкай рэвалюцы?), А. ?. Цв?кев?ч (манаграф?я ≪ ?Заходнерус?зм“: нарысы з г?сторы? грамадскай мысл? на Беларус? ? Х?Х ? пачатку ХХ ст. ≫, 1929), М. ?. Каспяров?ч (≪ Краязна?ства (нарысы) ≫, 1929, анал?з трох плыня? краязна?чага вывучэння Беларус?: польскай, рускай ? беларускай).

1930-я гг. [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1930-х гадах вызначальнай г?старыяграф?чнай працай (не тольк? беларускай, але ? агульнасавецкай г?старыяграф??) стала манаграф?я В. К. Шчарбакова ≪Класавая барацьба ? г?старычная навука на Беларус?≫ (1934), дзе было сабрана шмат г?старычных даследавання? таго часу, але ? асно?ным, жорстка крытыкавал?ся публ?кацы? 1920-х гг. ? ранейшыя, а таксама падводз?лася ?дэалаг?чная база пад безальтэрнаты?ны курс разв?цця навук?. Праца стала водападзелам пам?ж адносным ?дэйным л?берал?змам 1920-х ? жорсткай ?дэйнай аднабаковасцю 1930-х гадо?.

Гл. таксама : рэпрэс?? ? БССР, 1929-1930 .

1940-я, 1950-я, 1960-я гг. [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1942 У. ?. П?чэта прапанава? першы абагульняльны г?старыяграф?чны агляд прац па г?сторы? Беларус? (кн?га ≪ 25 лет исторической науке в СССР ≫). Таксама ён спрабава? стварыць с?нтэтычную ≪ Г?сторыю БССР ≫ са старажытных часо? да адмены прыгоннага права (рукап?с захо?ваецца ? Нацыянальным арх?ве Рэспубл?к? Беларусь, 50 старонак займае г?старыяграф?чны агляд).

Далейшы агляд разв?цця беларускай савецкай г?старыяграф?? бы? прадста?лены А. П. П'янковым у зборн?ку ≪ Наука в БССР за 30 лет ≫ (1949), а ? артыкуле ≪ Основные этапы в развитии белорусской историографии ≫ П'янко? упершыню ? беларускай г?старычнай навуцы ?зня? праблему перыядызацы? беларускай савецкай г?старыяграф??.

У 1950-я?1970-я гады выходз?л? пераважна г?старыяграф?чныя агляды, як?я мел? схематычны, сц?слы характар ? калекты?ны артыкул У. М. Перцава , ?. С. Кра?чанк? ? З. Ю. Капыскага ? зборн?ку ≪ Навука ? Беларускай ССР за 40 год ≫ (1958), асобны раздзел у брашуры А. П. ?гнаценк? ≪ Введение в историю БССР ≫ (1965; адно з першых, у пасляваенны час, звяртання? да дасавецкага перыяду ? вывучэнн? г?сторы? Беларус?), калекты?ны артыкул З. Ю. Капыскага, Я. М. Карпачова , ?. С. Кра?чанк?, ?. Я. Марчанк? , А. Р. М?трафанава ? зборн?ку ≪ Навука БССР за 50 год ≫ (1968), два юб?лейныя г?старыяграф?чныя зборн?к?, у 1970 ? ≪ Достижения исторической науки в БССР за 50 лет (1919?1969 гг.) ≫ (пад рэдакцыяй ?. С. Кра?чанк? ? З. Ю. Капыскага), у 1979 ? ≪ Достижения исторической науки в БССР за 60 лет ≫ (1979, новы а?тарск? калекты?: З. Ю. Капыск? , П. Ц. Петрыка? , Л. Д. Побаль , М. В. Б?ч , П. А. Сел?вана? , В. А. Палуян , Э. Ф. Языков?ч , А. П. Купрэева ? ?нш.).

1970-я ? 1980-я гг. [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У красав?ку 1974 г. шмат папрока? у адрас Акадэм?? навук выказа? на Пленуме ЦК КПБ 1-ы сакратар парты? П. М. Машэра? . У выступленн? прагучал? абв?навачванн? ? слабым к?ра?н?цтве працэсам даследавання?, пал?тычнай няспеласц?, патрабаванн? партыйнай адказнасц? вучонага, дакладнасц? класава-пал?тычных паз?цый. У выступленн? па сутнасц? захо?ваецца разуменне к?ра?н?цтва навукай як прамога ?мешвання парты? ? даследчы працэс.

Аб гэтым прыходз?цца нагадваць у сувяз? з тым, што ? некаторых публ?кацыях, у т.л. аб народных паэмах ≪Эне?да навыварат≫, ≪Тарас на Парнасе≫, у працах аб Ефрас?нн? Полацкай, Сматрыцк?м, З?зан?? выяв?л?ся адгалоск? пазакласавага аб'ектыв?зму, ?дэал?зацы? асобных багаслова? як выдатных асветн?ка?

^[2]

У 1970-я гг. пачалася падрыхто?ка спецыял?ста? вышэйшай квал?ф?кацы? па спецыяльнасц? ≪ Г?старыяграф?я ? крын?цазна?ства ≫. Была абаронена дысертацыя на су?сканне вучонай ступен? кандыдата г?старычных навук ( Э. Р. ?офэ , 1974).

Абагульненнем даваеннага перыяду разв?цця беларускай савецкай г?старыяграф?? стала манаграф?я У. М. М?хнюка ≪ Становление и развитие исторической науки Советской Белоруссии (1919?1941 гг.) ≫ (1985). Вын?к? навуковага вывучэння г?сторы? БССР ? г?сторы? Камун?стычнай парты? Беларус? был? падведзеныя ? абагульняльнай працы У. М. М?хнюка ? П. Ц. Петрыкава ≪ Историческая наука БССР, 80-е годы ≫ (1987).

У 1970-я ? 1-й пал. 1980-х гг. пачалася г?старыяграф?чная распрацо?ка раду к?рунка? ? тэма? беларускай г?старычнай навук?. Праблемы беларускага крын?цазна?ства даследава? М. М. Улашчык : манаграф?? ≪ Очерки по археографии и источниковедению истории Беларуси феодального периода ≫ (1975) ? ≪ Введение в изучение белорусско-литовского летописания ≫ (1985). Адным з першых ? дасюль актуальных даследчыка? г?старычнай думк? на Беларус? ? 16?19 ст. ста? Г. А. Кахано?ск? з працай ≪ Археалог?я ? г?старычнае краязна?ства Беларус? ? XVI ? ХIХ стст. ≫ (1984).

Асно?ная ?вага к?равалася на г?старыяграф?чныя праблемы г?сторы? савецкага часу: г?старыяграф?я беларускага савецкага сялянства ( У. М. М?хнюк ), г?старыяграф?я КПЗБ ? Заходняй Беларус? ( ?. П. Ха?ратов?ч )ам, г?старыяграф?я Кастрычн?цкай рэвалюцы? ( Н. ?. Стужынская ) ? ?нш. Выходз?л? працы, як?я адлюстро?вал? тагачаснае сусветнае ?дэалаг?чнае проц?стаянне: манаграф?? М. Г. Жаркова ≪ Против буржуазной фальсификации истории Октября ≫ (1975), В. Ф. Рамано?скага ≪ Против фальсификации истории Белоруссии периода Великой Отечественной войны ≫ (1975), ?. А. Брадко ≪ Критика буржуазных фальсификаций истории образования БССР ≫ (1987). Так?я працы выходз?л? ва ?мовах ?дэйнага аднадумства ? метадалаг?чнага манапал?зму, але з ?ншага боку, давал? шырокаму колу айчынных даследчыка? магчымасць азнаём?цца з г?старычным? даследаванням? ? канцэптуальным? палажэнням? замежнай г?старыяграф??.

1980-я ? 1990-я гады [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Пасля пачатку працэса? ≪ перабудовы ≫ набыла актуальнасць праблема вывучэння разв?цця г?старычнай навук? БССР у пасляваенны перыяд. Яна была развязана ? кандыдацк?х дысертацыях В. Ц. Леана?ца ≪ Организация и развитие исторической науки в БССР (1961?1970 гг.) ≫ (1987), Л. П. Храпко ≪ Развитие исторической науки в БССР (1945 ? конец 1950-х годов) ≫ (1989), ?. ?. Ша?чука ≪ Развитие исторических наук в БССР (70-е годы) ≫ (1989). У калекты?най працы ≪ Очерки истории науки и культуры Беларуси IX ? начала XX вв. ≫ (пад рэдакцыяй П. Ц. Петрыкава , 1996) навуко?цы Беларус? ? Укра?ны ?першыню вывучыл? асно?ныя тэндэнцы? ? этапы разв?цця гуман?тарных ? прыродазна?чых навук у Беларус?. Сярод вучэбных дапаможн?ка? гэтага перыяду па г?старыяграф?? г?сторы? Беларус? называецца праца З. Ю. Капыскага ? В. У. Чапко ≪ Историография БССР (эпоха феодализма): Учеб. пособие ≫ (1986), у якой ап?сваецца вывучэнне феадальнага перыяду г?сторы? Беларус? ад летап?сання па савецк? час, прычым крытыка к?руецца тольк? ? бок г?старыяграф?? 19 ? пач. 20 ст.

1990-я ? 2000-я гады [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

З пачатку 1990-х гг. у Беларус? пачалася падрыхто?ка спецыял?ста? вышэйшай квал?ф?кацы? па спецыяльнасц? 07.00.09 ≪Г?старыяграф?я, крын?цазна?ства ? метады г?старычнага даследавання≫. За 1991?2003 гг. был? абаронены 5 доктарск?х ? 25 кандыдацк?х дысертацыя?.

Новае бачанне вытока? ? этапа? разв?цця беларускай г?старычнай думк? было прапанавана Д. У. Каравым у працы ≪ Белорусская историография в конце XVIII ? начале ХХ вв. ≫ (1996). З сучасных прац замежных даследчыка? па г?старыяграф?? г?сторы? Беларус? вызначаецца кн?га нямецкага г?сторыка Р. Л?нднера ≪ Г?сторык? ? ?лада: нацыятворчы працэс ? г?старычная пал?тыка ? Беларус? Х?Х ? ХХ ст. ≫ (2003), дзе прасочаны працэс стана?лення беларускай нацы? ? нацыянальнай г?сторы? ? апошн? перыяд Рас?йскай ?мперы?, у 1921?1944 гг., у перыяд пам?ж Другой сусветнай вайной ? ≪адл?гай≫, у ≪позне- ? постсавецкую эпоху≫.

?ншыя значныя падзе?: першыя навуковыя канферэнцы? па пытаннях г?старычнага краязна?ства ? генеалог?? Беларус? (1988, 1990; Гл. таксама : ≪ Наш радавод ≫), пачатак распрацо?к? асобных аспекта? дасавецкай г?старыяграф?? Беларус?: г?старыяграф?я шляхты ВКЛ ( Н. У. Казло?ская ), г?старыяграф?я заходнерус?зма ( А. У. Л?тв?нск? ).

Перыядызацыя навук? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У канцы 1940-х гадо? да праблемы перыядызацы? г?сторы? г?старычнай навук? Беларус? адным з першых м?ж беларуск?х вучоных звярну?ся А. П. П'янко? (зборн?к руск. : ≪Наука в БССР за 30 лет≫ , 1949?), вызначаючы наступныя 3 перыяды:

• 1921?1934, ад адкрыцця БДУ да выхада пастановы ЦК ВКП(б) ? СНК СССР аб выкладанн? грамадзянскай г?сторы? ? ма? 1934;
• 1934?1941, да пачатку Вял?кай Айчыннай вайны;
• 1941?1949, ад пачатку Вял?кай Айчыннай вайны да сучаснага зборн?ку часу.

Падобную перыядызацыю прапано?ва? ? А. П. ?гнаценка ( брашура руск. : ≪Введение в историю БССР≫ ), але абмежава?ся выдзяленнем 2 перыяда?: 1921?1941 ? пасляваеннага.

У 1990 пераасэнсаваны анал?з праблемы перыядызацы? бы? прапанаваны П. Ц. Петрыкавым , з вызначэннем 4 перыяда?:

• 1917?1920-я гады: стана?ленне навуковай маркс?сцка-лен?нскай канцэпцы? г?сторы? Беларус?, барацьба з я?рэйск?м? г?сторыкам?-маркс?стам? ? беларуск?м? нацыянальным? г?сторыкам?;
• 1930-я ? 1-я пал. 1950-х: по?нае панаванне маркс?сцка-лен?нскай канцэпцы? г?сторы? Беларус?, глыбокае вывучэнне даследчыкам? прац К.Маркса, Ф.Энгельса ? У. ?. Лен?на. Адначасова, падначаленне г?старычнай навук? ≪мног?м ненавуковым ? валюнтарысцк?м пастулатам≫;
• сяр. 1950-х ? 1-я пал. 1980-х: ≪ачышчэнне г?старычных веда? ад дагматычных установак стал?н?зму≫, выданне калекты?ных ? манаграф?чных прац, але ≪культ асобы аднаго чалавека бы? трансфарм?раваны ? культ КПСС≫;
• з 1986 (ХХVI з'езд КПСС): адма?ленне ад догма? ? стэрэатыпа?, памылковых канцэпцыя? у г?старычнай навуцы.

Пасля абвяшчэння незалежнасц? Беларус? пачалося фарм?раванне нацыянальнай канцэпцы? г?сторы? ? нанова па?стала праблема ?н?версальнай перыядызацы? г?сторы? г?старычнай навук?.

Такая перыядызацыя не была прапанаваная ? цэлым выглядзе а?тарам? артыкула ≪Г?старыяграф?я г?сторы? Беларус?≫ у 3-м томе Энцыклапеды? г?сторы? Беларус? (1996; Г. В. Штыха? , Д. У. Кара? , З. Ю. Капыск? , М. В. Б?ч , М. П. Касцюк , Г. Г. Сяргеева ). А?тары вылучыл? летап?сны перыяд, 16 ст. ? пач. 20 ст. ? савецк? перыяд.

Таксама ? навейшы час свае варыянты перыядызацы? прапано?вал?:

• В. Галубов?ч : 4 перыяды, у кожным з як?х дадаткова вылучаецца рад ≪г?старыяграф?чных сюжэта?≫ ? г?старыяграф?я г?сторы? Беларус? 9?13 ст., г?старыяграф?я г?сторы? ВКЛ , г?старыяграф?я г?сторы? Беларус? 19?пач. 20 ст., г?старыяграф?я г?сторы? Беларус? 20 ст.
• В. Астрога (2002): 7 перыяда?, пачынаючы з 1918, з прац А. ?. Цв?кев?ча ? М. В. До?нар-Запольскага . Кожны перыяд падзяляецца на мноства дробных этапа?. Гэтая перыядызацыя прыбл?зна адпавядае асно?ным перыядам грамадска-пал?тычнага разв?цця БССР. Другая палова 1990-х гадо? вызначаецца ? ёй як ≪перыяд абыякавасц? дзяржавы да сваёй г?старычнай спадчыны≫.
• П. Ц. Петрыка? (2003): 4 перыяды ? легендарна-ап?сальны (12?канец 18 ст.), ап?сальна-навуковы (канец 18?19 ст.), навукова-дыялектычны (1910?1980-я гады), плюрал?стычны (з 1990-х гадо?). У аснове перыядызацы? ? пануючы метад даследавання м?нулага, а апошн? перыяд больш звязаны са зменам? ? грамадска-пал?тычным жыцц? Беларус?. А?тар скептычна став?цца да метадалаг?чнай канцэпцы? М. П. Касцюка ? М. В. Б?ча .

Г?старычныя звестк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Храналог?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Да 12 ст. : накапленне г?старычных звестак аб Беларус?.

Першыя звестк? аб насельн?цтве сучасных беларуск?х земля? ( не?ры , андрафаг? , бастарны ) сустракаюцца ? антычных г?сторыка? ? географа?, найперш старажытнагрэчаск?х: Герадот , Пампон?й Мела , Гай Пл?н?й Секунд , Страбон , Марц?н Капела . Гл. таксама : Эл?нская калан?зацыя .

У першыя стагоддз? новай эры, г?сторык? ( Публ?й Карнел?й Тацыт , ?ардан , Пракоп?й Кесарыйск? ) пачынаюць ап?сваць старажытных славян ( венеды , склавены , анты ). З 6 ст. славян рэгулярна ап?сваюць в?зантыйск?я а?тары: Псе?да-Ма?рык?й (≪Стратэг?кон≫), Феаф?лакт С?маката (≪Г?сторыя≫), дзяк ?гнац?й (≪Жыц?е Георг?я Амастрыдскага≫), Канстанц?н Багранародны (≪Б?яграф?я Вас?ля ? Македанян?на≫).

Пэ?ны аб'ём звестак аб усходн?х славянах у часы перад 11 ст. ?снуе ? арабск?х крын?цах, як?я атрымл?вал? ?нфармацыю пра славянск? свет дваяка, праз В?зантыю ? праз Сярэднюю Аз?ю ? Хазарыю. ?нтэрпрэтаваныя арабск?м? крын?цам? звестк? з В?занты? маюць меншую надзейнасць, таму што адносяцца да славянскага свету ? цэлым. Больш верагодным? з'я?ляюцца звестк?, атрыманыя праз Хазарск? каганат, бо яны непасрэдна тычыл?ся ?сходн?х славян. В?даць, творы арабск?х а?тара? ( Аль-Балх? , Аль-?стахры , ?бн-Ха?каль , перс?дск? анан?м ≪Кн?га межа? свету ад усходу да захаду≫) карыстал?ся нейкай адной арыг?нальнай крын?цай 8?9 ст., якая не захавалася, ? ап?сал? тры пал?тычна-гандлёвыя цэнтры руса? ( Куяб?я , Слав?я , Артан?я ).

12 ? 1-я пал. 16 ст. : накапленне г?старычных звестак аб Беларус? ? летап?сах, хрон?ках ? ?ншых сярэднявечных творах.

Асно?ным? крын?цам? г?старычных звестак пра падзе? на тэрыторы? Беларус? гэтага перыяду з'я?ляюцца старажытнаруск?я летап?сы (найперш, ≪ Аповесць м?нулых часо? ≫ розных сп?са?), л?вонск?я хрон?к? (≪ Хрон?ка Л?вон?? ≫ Генрыха Латв?йскага, Старэйшая ? Малодшая рыфмаваныя хрон?к?, ≪ Хрон?ка Л?вон?? ≫ Вартберга, ≪Хрон?ка≫ В?ганда ) ? скандына?ск?я саг? (≪ Эймундава сага ≫, ≪ Сага пра Торвальда Вандро?н?ка ≫).

2-я пал. 16 ? канец 19 ст. : фарм?раванне вытока? беларускай г?старыяграф?? ? межах польскай г?старычнай думк?.

• • 2-я пал. 16 ст.: далучэнне культурна-г?старычных працэса? у ВКЛ да заходнее?рапейскай культурнай традыцы? ( М. Стрыйко?ск? );
  • 17 ? 1-я пал. 18 ст.:манапол?я ордэна езу?та? на г?старычнае выхаванне моладз?, тэалаг?чная г?старыяграф?я ( А. В?юк-Каялов?ч );
  • 2-я пал. 18 ст.: вылучэнне г?сторы? ? асобную навучальную дысцыпл?ну, фарм?раванне ≪манарх?чнай≫ школы А. Нарушэв?ча .
• канец 18 ? пач. 1860-х гадо?: з'я?ленне беларускага крын?цазна?ства , фарм?раванне ≪рамантычнай≫ школы ?. Лялевеля , зварот да г?сторы? Беларус? рас?йскай дваранскай г?старыяграф??, фарм?раванне плеяды ≪краёвых≫ (≪мясцовых≫) даследчыка? ≪г?сторы? Л?твы≫ (браты Тышкев?чы, Т. Нарбут , А. К?ркор ? ?нш.).
• пачатак 1860-х гг. ? пач. 20 ст.: вывучэнне г?сторы? Беларус? даследчыкам? заходнерускага ( М. В. Каялов?ч ? ?нш.) ? л?беральнага ( М. К. Люба?ск? ? ?нш.) к?рунка?, афармленне беларускай нацыянальнай г?старыяграф?чнай канцэпцы? ( М. В. До?нар-Запольск? , В. Ю. Ласто?ск? ).
• 1919 ? 1980-я гг.: беларуская савецкая г?старыяграф?я;
  • 1919 ? 1920-я гг.: пераходны этап ад абмежаванага канцэптуальнага плюрал?зму да ?стана?лення маркс?сцкай метадалог??, актуал?зацыя г?сторыка-рэвалюцыйнай тэматык?;
  • 1930-я ? сяр. 1950-х гг.: манапол?я маркс?сцка-лен?нскай метадалог??, прыярытэт г?сторы? сацыяльна-эканам?чных аднос?н ? рэвалюцыйнага руху;
  • 2-я пал. 1950-х ? 1980-я гг.: адносны плюрал?зм у метадалог?? г?старычнай навук?, пашырэнне яе дакументальнай ? крын?цазна?чай асновы, з'я?ленне калекты?ных абагульняльных прац па г?сторы? Беларус?, актуал?зацыя г?сторы? партызанскага ? падпольнага руху на тэрыторы? Беларус? перыяду Вял?кай Айчыннай вайны, г?сторы? сельскай гаспадарк? ? сялянства, г?сторы? прамысловасц?, гарадо? ? рабочага класа ? ?ншых к?рунка?.
• 1990-я гг. ? пач. 21 ст.: пераход да нацыянальнай г?старыяграф?чнай канцэпцы?, плюрал?зм у метадалаг?чных падыходах.

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Валерый Мянжынск?

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Белазаров?ч В. А.  Г?старыяграф?я г?сторы? Беларус?: вучэб. дапаможн?к; Установа Адукацы? ≪Гродзенск? Дзярж. Ун-т ?мя Я. Купалы≫. ? Гродна : ГрДУ , 2006. ? 345 с. ? ISBN 985-417-858-7 .