Прэфектура Хакайда на карце Япон?? Карта прэфектуры Хакайда
Размяшчэнне
Кра?на	Япон?я
Востра?	Хакайда
Каардынаты	43°04′ пн. ш. 141°54′ у. д. H G Я O
?нфармацыя
Адм?н?страцыйны цэнтр	Сапара
ISO 3166-2:JP	JP-01
Статыстыка
Плошча	83 456,64 км² ( 1-я )
% вады	6,4 %
Насельн?цтва	(на 31 сакав?ка 2010 )
Усяго	5 520 883 чал. ( 7-я )
Шчыльнасць	66,2 чал./км²
Павета?	68
Мун?цыпал?тэта?	180
С?мвол?ка
Сцяг прэфектуры
Эмблема прэфектуры
Дрэва	Аянская елка
Кветка	Ружа маршчын?стая ( Rosa rugosa )
Птушка	Японск? журавель
Адм?н?страцыя
Губернатар	Харум? Такахас?
Аф?цыйны сайт (яп.)

Хакайда ^[1] ( яп. : 北海道 Хокайдо , ≪губернатарства па?ночнага мора≫)  ? прэфектура Япон?? , размешчаная на аднайменным востраве Хакайда , друг?м па вел?чын? востраве Япон??, ? бл?жэйшых малых астравах. Самая па?ночная з 47 прэфектур. Прал?? Цугару аддзяляе Хакайда ад Хонсю , хоць гэтыя два вострава звязаны чыгуначным тунэлем Сэйкан . Адм?н?страцыйны цэнтр прэфектуры ? горад Сапара .

Каротк?я звестк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Хакайда ? найбуйнейшая ? самая па?ночная прэфектура Япон??. Плошча гэтай адм?н?страцыйнай адз?нк? займае 22 % ад плошчы кра?ны. Гэта адз?ная адм?н?страцыйная адз?нка Япон?? найвышэйшага ?зро?ню, якая мае выхад да Ахоцкага мора . Яна размешчана ? стратэг?чна важным рэг?ёне. Праз Хакайда пралягае карацейшы шлях з Япон?? ? Рас?ю ? ЗША . У адрозненне ад астатняй частк? Японскага арх?пелага , кл?мат прэфектуры ?мерана халодны, падобны на кл?мат Цэнтральнай ? Усходняй Е?ропы . Кл?матычныя асабл?васц? Хакайда абумов?л? адрозненн? яе фа?ны ? флоры ад астатняй кра?ны. Дзякуючы таму, што працэс асваення тэрыторы? прэфектуры пача?ся адносна позна, яна захавала першародныя ландшафты. Некаторыя з ?х, так?я як С?рэтока , адносяцца да Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА . У пара?нанн? з ?ншым? рэг?ёнам? Япон?? Хакайда слаба заселены. Каля 33 % усяго насельн?цтва прэфектуры прыпадае на прэфектурны цэнтр Сапара .

Хакайда ? радз?ма народа айна? . З часо? палеал?ту яны вял? традыцыйны паля?н?ча-зб?ральн?цк? лад жыцця. Японцы з’яв?л?ся на востраве ? Сярэднявеччы . Яны звал? гэты туземны народ ≪ эдзо ≫, а ?х кра?ну ? ≪Зямлёй эдзо≫ ( яп. : 蝦夷地, えぞち ) . На працягу перыяду Эда ( 1603 ? 1868 ) японск?я перасяленцы пражывал? тольк? на по?дн? Хакайда ? наведвал? па?ночныя раёны пераважна для гандлю з айнам?. Пасел?шча калан?ста? кантралявала а?таномнае княства Мацумаэ . З пачатку 19 стагоддзя востра? перайшо? пад прамую ?ладу цэнтральнага японскага ?рада з-за небяспек? калан?зацы? рэг?ёна руск?м? . Урад арган?зава? мноства экспедыцый для вывучэння Хакайда ? прылеглых тэрыторый. У 1869 годзе, па прапанове Мацууры Такэс?ра, востра? Мацумаэ пераназвал? ? ≪Шлях у па?ночныя моры≫ ? Хакайда ^[2] . З другой паловы 19 стагоддзя пачалося акты?нае асваенне по?начы, ? японскае насельн?цтва перавыс?ла туземнае айнскае. На востраве было створана Ведамства асваення , якое пасля пераназвал? ? губернатарства.

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Г?сторыя прэфектуры Хакайда адрозн?ваецца ад г?сторы? астатняй Япон?? , гэтак жа як г?сторыя прэфектуры Ак?навы . У адрозненне ад Хонсю , С?коку ? Кюсю , на Хакайда ? прылеглых астравах на працягу 6 тысячагоддзя да н.э. ? 13 стагоддзя ?снавала пераемнасць культур. А?тахтонная культура дзёмон знайшла сваё разв?ццё ? пост-дзёмонскай культуры. Напачатку нашай эры яна трансфармавалася ? культуру Сацумон , носьб?там? якой был? прота-айны. У 13 стагоддз? на аснове гэтай культуры ?зн?кла культура айна?.

Першыя японцы з’яв?л?ся на Хакайда ? 12 стагоддз?. Яны прыбыл? з па?днёвага вострава Хонсю. Падчас канфрантацы? з айнам? японцы ?сталявал? ?ладу на по?дн? вострава. У 17 стагоддз? яны аформ?л? свае ?ладанн? ? а?таномнае княства Мацумаэ , якое залежала ад цэнтральнага японскага ?рада ? сёгуната Такугава . Гэты хан вё? гандаль з айнам?.

Пасля рэста?рацы? Мэйдз? 1869 года ?ся тэрыторыя Хакайда ? прылеглыя астравы стал? аб’ектам? калан?зацы? японца?. Раёны, размешчаныя бл?жэй да асно?ных японск?х астраво?, асвойвал?ся сялянам?, рамесн?кам? ? збяднелым? самураям?. Аддаленыя земл? служыл? месцам ссылк? на ?зор рас?йскай С?б?ры ц? брытанскай А?страл?? . Япан?зацыя Хакайда была завершана ? сярэдз?не 20 стагоддзя.

Геаграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Востра? Хакайда размешчаны ? па?ночнай частцы Япон??, побач з Рас?яй , абмываецца водам? Японскага мора , Ахоцкага мора ? Ц?х?м ак?янам . У цэнтры вострава шмат гор ? вулкан?чных плато , з ус?х бако? вострава маюцца прыбярэжныя ра?н?ны.

Урадавая юрысдыкцыя Хакайда складаецца з некальк? меншых астраво?, у тым л?ку Рыс?ры , Акус?ры ? Рэбун .

Сейсм?чная акты?насць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Як ? астатняя частка Япон??, Хакайда з’я?ляецца сейсм?чна акты?ным. Акрамя шматл?к?х землетрасення?, наступныя вулканы ?сё яшчэ л?чаць акты?ным? (прынамс? адно вывяржэнне з 1850 года):

• Вулкан Кома
• Вулкан Усу ? Севас?ндзан
• Вулкан Тарумаэ
• Вулкан Токаты
• Вулкан Мэакан

Нацыянальныя парк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

На востраве Хакайда захавалася яшчэ шмат некранутых лясо?, у тым л?ку:

Акруга [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Прэфектура Хакайда падзелена на 14 акруг:

Буйныя гарады [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Самы вял?к? горад Хакайда ? стал?ца, Сапара . Буйныя гарады Хакадатэ на по?дн? ? Асах?кава ? цэнтральным рэг?ёне. ?ншыя буйныя населеныя пункты ?ключаюць Кус?ра , Аб?х?ра , ?вам?дзава , К?там? , Абас?ры ? Немура .

Насельн?цтва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Даныя перап?са? насельн?цтва Япон?? на працягу 1920?2005 гг ^[3] .

Транспарт [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Адз?ная сувязь Хакайда з астатняй часткай Япон?? ? тунэль Сэйкан . Большасць падарожн?ка? на востра? прыбывае паветраным транспартам: гало?ны аэрапорт ? Новы Тытасэ ? Тытасэ , на по?дн? ад Сапара. Да Хакайда можна дабрацца таксама ? на пароме з Сэндая , Н??гаты ? некаторых ?ншых гарадо?, паромы з Ток?а перавозяць тольк? грузы.

У Хакайда давол? разв?тая чыгуначная сетка (гл. Hokkaido Railway Company ), але да шматл?к?х гарадо? можна дабрацца тольк? па а?тадарозе.

Адукацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У Хакайда маецца 37 ун?верс?тэта? (7 нацыянальных, 5 мясцовых ? 25 прыватных), 34 каледжа ? 5 тэхналаг?чных каледжа? (4 нацыянальных ? 1 мясцовы).

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• С?рэтока  ? адз?ны помн?к Сусветнай спадчыны на Хакайда

Зноск?

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Хакайда
• Аф?цыйны сайт
• Прадста?н?цтва губернатарства Хакайда на Сахал?не
• ХОККАЙДО // Япония от А до Я. Популярная иллюстрированная энциклопедия. (CD-ROM). ? М .: Directmedia Publishing, ≪Япония сегодня≫, 2008. ? ISBN 978-5-94865-190-3 .