Кандэнсацыя пару ? звышгукавых абласцях з пан?жанай тэмпературай пры калягукавам
палёце
. У задняй частцы
аблок?
(на фатаграф?? не бачнае) утвараюцца
ударныя хвал?
, у як?х паток тармоз?цца
Газадынам?ка
(або
газавая дынам?ка
) - раздзел
механ?к?
, як? вывучае законы руху газападобнай асяроддзя ? яе ?заемадзеяння з як?я рухаюцца ? ёй цвёрдым? целам?. Часцей за сустракаецца пад назвай
аэрадынам?ка
(ад
стар.-грэч.
:
?ηρ
-
паветра
?
δ?ναμι?
-
с?ла
), але ?ключае ? сябе не тольк? аэрадынам?ку, але ? ?ласна газавую дынам?ку. Апошняя г?старычна ?зн?кла як далейшае разв?ццё ? абагульненне аэрадынам?к?, ? менав?та таму часта кажуць пра адз?ную навуку -
аэрагазадынам?ку
. Як частка ф?з?к?, аэрагазадынам?ка цесна звязана з
тэрмадынам?кай
?
акустыкай
.
Раздзел г?драаэрамехан?к?, у як?м вывучаюцца законы руху паветра ? с?лы, як?я ?зн?каюць на паверхн? тэл, адносна як?х адбываецца яго рух. У аэрадынам?цы разглядаюць рух з дагукавым? хуткасцям?, г. зн. у нармальных умовах да 340 м/с (1200 км/г).
Прыкладныя задачы аэрадынам?к?:
- размеркаванне ц?ску на паверхн? цела;
- вызначэнне с?л ? моманта?, як?я дзейн?чаюць на абцякальныя газам цела;
- размеркаванне хуткасцей у паветраным струмен?, як? абцякае цела;
- разл?к вентыляцы?;
- разл?к пне?матранспарту.
Спецыяльны раздзел аэрадынам?к? - аэрадынам?ка
самалёта
- займаецца распрацо?кай метада? аэрадынам?чнага разл?ку ? вызначэннем аэрадынам?чных с?л ? моманта?, як?я дзейн?чаюць на самалёт у цэлым ? на яго частк? - крыло, фюзеляж, апярэнне ? г. д. Да аэрадынам?цы самалёта адносяць: разл?к устойл?васц?, балансавання самалёта, тэорыю паветраных в?нто?, тэорыю крыла. Пытанн?, звязаныя з зменл?вым нестацыянарным рэжымам руху лятальных апарата?, разглядаюцца ? спецыяльным раздзеле -
дынам?цы палёту
.
Вын?к? аэрадынам?к? знаходзяць разнастайныя прымянення ?
самалётабудаванн?
,
ав?ябудаванн?
,
а?тамаб?лебудаванн?
? ?
розных лятальных апаратах
.
Заснавальн?к аэраг?драдынам?к?
М?калай Жуко?ск?
на
паштовай марцы
. 1963
Газавая дынам?ка ?зн?кла як далейшае разв?ццё аэрадынам?к? ? мае справу з с?туацыям?, у як?х умовы ?стотна адрозн?ваюцца ад нармальных.
У адрозненне ад клас?чнай аэрадынам?к?, газавая дынам?ка мае справу з так?м? задачам?, у як?х
сц?скальнасць
газу станов?цца ?стотным фактарам, як?я ?плываюць на яго паводз?ны. У першую чаргу, гэта ? задачы аб руху газавых патока? са хуткасцям?, бл?зк?м? або перавышаюць
хуткасць гуку
? газе, што прыводз?ць да з’я?лення значных перапада? ц?ску ? ?дарных хваль. ?ншым прыкладам служаць тыя працэсы ? газавых асяроддзях, як?я суправаджаюцца экзатэрм?чным? (
гарэнне
,
выбух
) або эндатэрм?чныя (
дысацыяцыя
) х?м?чным? рэакцыям?: у гэтых выпадках з-за змены сярэдняй малекулярнай масы газу ? працэса? энергавыдзялення мадэль
?дэальнага газу
недастасо?ная.
Узн?кненне газавай дынам?к? став?цца да сярэдз?ны ? другой палове XIX стагоддзя ? звязана з асноватворным? працам?
К. Доплера
, Г. Рыма,
Э. Маха
,
У. Дж. Ранк?на
? П.-А. Гюгон?ё
[1]
. Бурнае разв?ццё гэты раздзел механ?к? перажывае ? XX стагоддз?; сярод мног?х ?мёна?
вучоных
, як?я ?несл? значны ?клад у разв?ццё газавай дынам?к?, варта назваць
С. А. Чаплыг?на
, Дж. Тэйлара,
Л. ?. Сядова
,
Я. Б. Зяльдов?ча
.
Зноск?
- ↑
Тюлина И. А.
История и методология механики. ?
М
.: Изд-во Моск. ун-та, 1979. ? 282 с.
? С. 235.
- Годунов С. К., Забродин А. В., Иванов М. Я., Крайко А. Н., Прокопов Г. П.
Численное решение многомерных задач газовой динамики. ?
М
.: Наука, 1976. ? 400 с.
- Дейч М. Е.
Техническая газодинамика. ?
М
.: Энергия, 1974.
- Дейч М. Е., Филиппов Г. А.
Газодинамика двухфазных сред. ?
М
.: Энергоатомиздат, 1981.
- Дейч М. Е., Зарянкин А. Е.
Гидрогазодинамика. ?
М
.: Энергоатомиздат, 1984.
- Киреев В. И., Войновский А. С.
Численное моделирование газодинамических течений. ?
М
.: Изд-во МАИ, 1991. ? 254 с. ?
ISBN 5-7035-0148-2
.
- Крайко А. Н.
Вариационные задачи газовой динамики. ?
М
.: Наука, 1979. ? 447 с.
- Мизес Р.
Математическая теория течений сжимаемой жидкости. ?
М
.: ИИЛ, 1961. ? 588 с.
- Соу С.
Гидродинамика многофазных сред. ?
М
.: Мир, 1971.
- Falkovich, G. (2011).
Fluid Mechanics, a short course for physicists
. Cambridge University Press.
ISBN
978-1-107-00575-4
.