Фэндом
(
англ.
:
Fandom
) ? бясплатны сэрв?с хостынгу, як? прадста?ляе магчымасць любому жадаючаму стварыць свой уласны тэматычны
в?к?-праект
або прыняць удзел у калекты?най працы над ?жо ?снуючым? праектам?.
Сэрв?с В?к?я падтрымл?ваецца камерцыйнай кампан?яй Wikia, Inc. (ЗША), заснаванай
Анджэлай Б?зл?
(
англ.
:
Angela Beesley
) ?
Джым? Вэйлсам
(
англ.
:
Jimmy Wales
) у кастрычн?ку 2004. Першапачаткова праект атрыма? назву ≪Wikicities≫ (В?к?гарады).
27 сакав?ка
2006
Wikia, Inc. паведам?ла аб тым, што кампан?яй атрыманы венчурныя
?нвестыцы?
? памеры 4 млн долара? ЗША. Тады ж праект бы? перайменаваны ? ≪Wikia≫ (В?к?я), так як яго стваральн?к? асцерагал?ся, што людз? будуць л?чыць яго даведн?кам па гарадах, а не сэрв?сам для стварэння энцыклапедый на любую тэму. Дзевяць месяца? праз
Amazon.com
?нвеставала ? Wikia, Inc. 10 млн долара? ЗША, а Джэф Блэкбарн (
англ.
:
Jeff Blackburn
), старэйшы в?цэ-прэз?дэнт па разв?цц? б?знесу, увайшо? у савет дырэктара? Wikia, Inc.
У л?стападзе
2006 года
, Wikia, Inc. сцвярджала, што выдаткавала 5,74 млн долара? ЗША на
маркетынг
пры 40-50 млн наведвання? старонак.
3 лютага
2005 года
Wikia, Inc. абвясц?ла аб стварэнн? сотай Викии, а ? л?пен?
2007 года
?х было ?жо больш за 3000 на больш чым 50 мовах. Пашырэнн? праекта адбывалася не тольк? за кошт стварэння новых энцыклапедый, але ? шляхам далучэння да Wikia, Inc. незалежных В?к?-энцыклапедый.
7 красав?ка
2010
колькасць в?к? перавал?ла за 100.000. Колькасць удзельн?ка? пры гэтым перавыс?ла л?чбу ? 2.000.000. Стварыць сваю ?ласную В?к?я можна на больш чым 250 мовах свету.
В?к?праекты на В?к?? ахопл?ваюць вельм? шырок? круг пытання?; фактычна дазваляецца п?саць на любую тэму, кал? яна не тычыцца паклёпу, абраза?, парнаграф?? або парушэння а?тарск?х право?. Забараняецца таксама дубляванне ?ншых праекта?, як?я адносяцца да
В?к?медыя
. Мног?я википроекты кап?ююць стыль В?к?педы?, але большасць маюць артыкулы, як?я н?кол? б не был? размешчаны на В?к?педы?. Напрыклад, артыкул пра персанажа, як? тольк? згадваецца ? ≪
Зорных войнах
≫. Таксама на В?к?я дапускаецца п?саць артыкулы са сваёй пункту гледжання, а не тольк? з нейтральнай, як на В?к?педы?.
Wikia, Inc. некальк? гадо? змагалася, каб адкрыць уласныя сайты ≪пытання? ? адказа?≫, аналаг?чныя, напрыклад, Google Answers. У студзен?
2009 года
кампан?я запусц?ла гэты праект пад назвай ≪Wikianswers≫, што выкл?кала сур’ёзную крытыку з боку Answers.com, у рамках якога ?жо ?снава? сайт пад назвай ≪WikiAnswers≫. Генеральны дырэктар Answers.com, Боб Росэншэйн (
англ.
:
Bob Rosenschein
) заяв??, што, зраб??шы гэты крок, В?к?я стварае блытан?ну на рынку.
Нягледзячы на розныя трэння, у сакав?ку
2010 года
Wikia, Inc. зно? дазвол?ла ствараць В?к?? ≪пытання? ? адказа?≫ пад назвай ≪Answers from Wikia≫. Дадзеныя сайты атрымл?ваюць дамены з прэф?ксам answers, а ?дзельн?к? могуць, аналаг?чна звычайным в?к?-праектам, ствараць сайты ≪пытання? ? адказа?≫ на любую тэму.
OpenServing ? гэта праект па стварэнн? вэб-сайта? са свабодным змесц?вам ? рамках В?к?я, але кожны з стваральн?ка? так?х сайта? зможа атрымл?ваць прыбытак ад размяшчэння рэкламы на ?м. Праект бы? запушчаны
12 снежня
2006 года
?, нягледзячы на адносна высокую папулярнасць, бы? зачынены ? студзен?
2008 года
. Па словах Джым? Вэйлза, Wikia, Inc. атрымала некальк? тысяч заявак на стварэнне сва?х вэб-сайта?, але сам праект н?кол? не бы? досыць папулярны ? паспяховы. Усе с?лы Wikia, Inc. был? к?нутыя на звычайныя в?к?-праекты, а ?се сайты, створаныя ? рамках OpenServing, был? перанак?раваны на В?к?я.
В?к?я працуе на
MediaWiki
, аналаг?чным таму, што выкарысто?вае В?к?педыя. Аднак у В?к?? дададзеныя некаторыя новыя магчымасц?, частку з як?х можа адключаць лакальны адм?н?стратар в?к?. Напрыклад,
чат
, форум, с?стэма дасягнення?, галерэ?.
(ад тэхналог??
wiki
?
яп.
:
漁り
漁り
асар
? п?льны пошук) ? праект кампан?? Wikia, Inc. па стварэнн? пошукавай с?стэмы, заснаванай на тэхналог??
wiki
.
Насуперак паведамленнях ?нфармацыйных агенцтва? ? розных выдання?, стваральн?к? Wikiasari сцвярджаюць, што гэта кодавае назва не будзе ? далейшым з’я?ляцца аф?цыйным назвай новага пошукавага праекта. Па словах стваральн?ка?, праект, як? ажыцця?ляецца ? рамках супольнасц? Wikia Search, не звязаны з праектам? Wikipedia ? Amazon A9, хоць
Amazon.com
? аказвае спонсарскую дапамогу кампан?? Wikia, Inc. ? цэлым. Дакладна так жа праект не звязаны з пошукав?кам Wikia Search.
Сцвярджалася, што першая верс?я пошукав?ка пав?нна з’яв?цца вясной
2007 года
.
На В?к??, першапачаткова, была ?дэя стварыць ?ласную пошукавую с?стэму. Яна пав?нна была называцца ≪Wikiasari≫. Аднак у пачатку
2005 года
ад гэтага адмов?л?ся.
Публ?чная альфа-верс?я пошукавай с?стэмы Wikia Search была запушчана
7 студзеня
2008 года
. Яна выкл?кала рэзкую крытыку з боку вядучых ?нфармацыйных агенцтва?. У сакав?ку
2009 года
праект бы? зачынены.
У канцы
2009 года
на В?к?? была запушчана новая
пошукавая с?стэма
, якая адлюстро?вае вын?к? пошуку з ус?х сайта?, як?я ?ваходзяць у Wikia, Inc.
Wikia, Inc. грунтуецца ?
Сан-Францыска
, штат
Кал?форн?я
,
ЗША
. Першапачаткова кампан?я была зарэг?страваная ва
Фларыдзе
?
2004 годзе
, а
10 студзеня
2006 года
была перарэг?страваная ? штаце
Дэлавэр
.
В?к?я мае некальк?х тэхн?чных супрацо?н?ка? у ЗША, а таксама прадста?н?цтва ? горадзе
Познань
,
Польшча
.
Б?знес-мадэль кампан?? заключаецца ? атрыманн? прыбытку за кошт
рэкламы
, сам сэрв?с в?к?-хостынгу з’я?ляецца бясплатным. Першапачаткова кампан?я выкарысто?вала сэрв?с
Google AdSense
, але затым перайшла на Federated Media.
Увесь
кантэнт
, як? ствараецца ? праектах В?к?я, даступны на ?мовах
л?цэнз?? Creative Commons Attribution-Share Alike License 3.0
або
GNU FDL
(больш старыя в?к?-праекты), ?, адпаведна, прававы статус тэксту цалкам сумяшчальны з праектам? некамерцыйнага
Фонду В?к?медыя
.
?нвестыцы?
? прыбытак выкарысто?ваюцца для разв?цця сэрв?су В?к?я, а таксама ?дасканалення рухав?ка
MediaWiki
? пашырэння? для яго. Як ? некамерцыйныя праекты Фонду В?к?медыя, сэрв?с В?к?я дае магчымасць загрузк?
дамп
баз дадзеных
, што роб?ць сэрв?сы В?к?я больш пераважным? для ?дзельн?ка?, як?я асьцерагаюцца за страту свайго ?кладу калекты?най пра?к? ? праектах, адм?н?страванне як?х недастаткова празрыста ? адкрыта.
Рэклама ? выкарыстанне бясплатнага кантэнту
[
прав?ць
|
прав?ць зыходн?к
]
В?к?я часам пашырае сваю прастору за кошт ужо ?снуючых незалежных энцыклапедый, заснаваных на в?к?-рухав?ку. Пры гэтым удзельн?кам дадзеных праекта? плац?л? грошы або прадавал? акцы? кампан??, а арыг?нальны сайт закрыва?ся, з перамяшчэннем ?сяго кантэнту на дамен В?к?я.
Паступал? скарг? на В?к?я ? сувяз? з рэкламай неналежнага характару на старонках энцыклапедый.
Кал? супольнасць канкрэтнага в?к?-праекта захоча сысц? з В?к?я ? стварыць свой уласны сайт, кампан?я не дазваляе выдаляць кантэнт в?к?-праекта, працягваючы штучна падтрымл?ваць яго ? працо?ным стане або наб?раючы новых удзельн?ка? для дадзенага в?к?-праекта. Гэта адмо?на адб?ваецца на тых, хто сышо? з В?к?я, так як новы праект прыходз?цца зно?ку прасо?ваць у пошукавых с?стэмах, што ?складняе пошук рэкламада?ца?.
Узровень распрацо?к? ?трымання ? праектах В?к?я розны. Праекты-пустышк? адразу не выдаляюцца (кал? до?г? час у в?к? не наз?раецца акты?насц?, то замарожваецца база дадзеных, а кал? н?хто не зац?кав?цца далейшай лёсам в?к?, в?к? выдаляецца з захаваннем г?сторы? правак у арх?ве, кал? так?я был?), таму на адз?н дзеючы ? абна?ляецца праект прыпадаюць некальк? зак?нутых.
З-за таго, што В?к?я атрымл?вае даход з рэкламы на сва?х сайтах, у яе часам узн?каюць канфл?кты з
Фондам В?к?медыя
, хоць В?к?я першапачаткова была зая?лена як камерцыйны аналаг некамерцыйнай В?к?педы?.
Частка энцыклапедый, як?я далучыл?ся да В?к?я, мел? свае ?ласныя даменныя ?мёны. Аднак В?к?я, у рэшце рэшт, пайшо?шы супраць вол? стваральн?ка? гэтых праекта?, пераклала гэтыя в?к?праекты на ?ласны паддамен, спасылаючыся на тое, што так лягчэй павыс?ць ?х прывабнасць для рэкламада?ца?. У цяперашн? час ?ласныя даменныя ?мёны маюць адз?нкавыя праекты, як?я належаць В?к?я.
Самы першы ск?н ?
Quartz
, як? выкарысто?ва?ся з
2004
па
2008 год
. Quartz выгляда? вельм? спрошчаным чынам, не было н? выразнага меню нав?гацы?, н? верхн?х панэля?. Зверху знаходз?л?ся блок В?к?я, пошук ? меню в?к?. Крыху н?жэй был? кнопк? ≪Рэдагаваць≫, ≪Г?сторыя≫ ? ?нш Уся астатняя частка была запо?неная асно?най прасторай, а таксама рэкламай.
У чэрвен?
2008 года
В?к?я перайшла на новае афармленне,
Monaco
. Прычым яно пав?нна было абавязкова выкарысто?вацца па зма?чанн? на ?с?х в?к?-праектах. Зарэг?страваным удзельн?кам дазвол?л? выб?раць пам?ж гэтым афармленнем ?
Monobook
, а некаторым Викиям дазвол?л? захаваць гэты ск?н па зма?чанн?. Новае афармленне приживалось з цяжкасцю, так як патрабавала змены афармлення ?жо ?снуючага кантэнту на в?к?-праектах.
У жн??н?
2010 года
зно? было абвешчана аб по?най змене афармлення. Новы ск?н назвал?
New Wikia look
(таксама вядомы як
Oasis
або
Wikia
), ? ён у коран? адрозн?ва?ся ? ад
Вароны
, ? ад
Monobook
. Гало?най прычынай пераходу на гэта афармленне стала, па словах кампан??, жаданне адрозн?вацца ад ?ншых в?к?-праекта?, у першую чаргу, В?к?педы?; новае афармленне пав?нна было стварыць В?к?я сваё, непа?торнае твар.
23 верасня
2010 года
новае афармленне было прадста?лена аф?цыйна, а ?жо
3 л?стапада
таго ж года стала афармленнем па зма?чанн? на ?с?х без выключэння в?к?-праектах. Было забаронена выкарысто?ваць ?ншыя ск?ны ? якасц? афармлення па зма?чанн?, а
Monaco
было выдаленае зус?м. Новае афармленне было закл?кана стаць больш ≪прыязным≫ да пачатко?цам на в?к?-праектах, але падвергнулася жорсткай крытыцы з боку вопытных удзельн?ка? В?к?я. У вын?ку некальк? буйных в?к?-праекта? стварыл? ≪анты-В?к?я альянс≫, а не дамогшыся звароту
Monaco
, пак?нул? В?к?я, перайшо?шы на ?ласныя незалежныя сайты.
- англ?йская
- нямецк?
- французская
- ?спанск?
- ?тальянск?
| |
|---|
| Фота, в?дэа ? а?дыё
| |
|---|
| Тэматычныя сайты
| |
|---|