Вял?кае Княства Л?то?скае
(
План Аг?нскага 1811 года
) ? праект дзяржавы, згодна з
планам
М?хала Клеафаса Аг?нскага
1811 года, на тэрыторы? васьм? губерня? Рас?йскай ?мперы?: В?ленскай, Валынскай, Гродзенскай, В?цебскай, Маг?лё?скай, М?нскай, К?е?скай, Падольскай губерня?, а таксама Беластоцкай вобласц? ? Тарнопальскай акруг?. Дзяржава стваралася ? проц?вагу герцагству Варша?скаму.
?дэя стварэння з заходн?х губерня? Рас?? асабл?вай прав?нцы? была выказана сенатарам М. К. Аг?нск?м у красав?ку 1811 года. Па прапанове ?мператара групай магната? (князь
М?хал Клеафас Аг?нск?
(1765?1833), князь
Франц?шак Ксаверый Друцк?-Любецк?
(1778?1846), граф
Людв?к Плятэр
(1775?1846) ? ?нш.) был? распрацаваны асно?ныя палажэнн? праекта. Згодна з планам меркавалася стварыць з В?ленскай, В?цебскай, Валынскай, Гродзенскай, К?е?скай, М?нскай, Маг?лё?скай, Падольскай губерня?, Беластоцкай ? Тарнопольской абласцей асабл?вую прав?нцыю пад назвай Вял?кае Княства Л?то?скае з цэнтрам у В?льн? ? на чале з намесн?кам рас?йскага ?мператара. Прадугледжвалася стварэнне асабл?вых органа? к?равання (Л?то?скай канцыляры? ? Пецярбургу, Адм?н?страцыйнага савета ? Вярхо?нага трыбунала ? В?льн?). Заканада?чым кодэксам пав?нен бы? стаць Статут Вял?кага княства Л?то?скага 1588 года, а польская мова ? мовай справаводства. Усе дзяржа?ныя пасады планавалася замяшчаць тольк? выхадцам? Княства. Прапано?валася вылучыць сродк? на адукацыю ? ВКЛ на асобны рахунак дзяржа?нага бюджэту.
[1]
Мэтай рас?йскага ?мператара Аляксандра I была нейтрал?зацыя прафранцузскага ?плыву ? ≪польск?х губернях≫, ? ?мацаванне сва?х паз?цый. Аднак не менш важным, кал? не гало?ным, было жаданне Аляксандра I макс?мальна выкарысто?ваць людск?я ? матэрыяльныя (харчовыя) рэсурсы Беларус?.
У цыдулках ад 15 (27) кастрычн?ка ? 1 снежн? 1811 Аг?нск? ра?? ?мператару не абмяжо?вацца стварэннем Вял?кага княства Л?то?скага, а прапанава? аднав?ць Польскае карале?ства. На яго думку, падобны крок выб?? бы ?н?цыятыву з рук Напалеона, прымус?? паляка? бачыць у Аляксандры I абаронцы ?х Радз?мы. У выпадку ж вайны з Францыяй, Польшча выступ?ць на баку Рас??, ? тады ?мператар пав?нен прыняць польскую карону. Прапанова не знайшла падтрымк? ? Аляксандра I.
Праект стварэння а?таномнага ВКЛ бы? тольк? складовай часткай, ≪тэхн?чным≫ бокам абарончага стратэг?чнага плана вайны, а таму ? не мог ?стотна па?плываць на выпрацо?ку самога плана.
[1]
Зноск?
- ↑
а
б
Лукашевич А. М.
Проекты восстановления Речи Посполитой…