Вальтэр Скот
|
---|
Walter Scott
|
Сэр Вальтэр Скот.
Партрэт працы
Генры Рэбурна
,
1822
г.
|
Асаб?стыя звестк?
|
Псе?дан?мы
|
Jedediah Cleishbotham
[1]
,
Laurence Templeton
[1]
,
Somnambulus
,
Malachi Malagrowther
[1]
,
Clutterbuck
?
Lawrence Templeton
[1]
|
Дата нараджэння
|
15 жн??ня
1771
(
1771-08-15
)
[2]
[3]
[…]
|
Месца нараджэння
|
|
Дата смерц?
|
21 верасня
1832
(
1832-09-21
)
[2]
[3]
[…]
(61 год)
|
Месца смерц?
|
|
Пахаванне
|
|
Грамадзянства
|
Вял?кабрытан?я
|
Бацька
|
Walter Scott
[d]
[7]
[8]
|
Мац?
|
Anne Rutherford
[d]
[7]
[8]
|
Жонка
|
Charlotte Genevieve Charpentier
[d]
|
Дзец?
|
Charlotte Sophia Lockhart
[d]
,
Anne Scott
[d]
,
Charles Scott
[d]
?
Sir Walter Scott, 2nd Baronet
[d]
|
Альма-матар
|
|
Прафес?йная дзейнасць
|
Род дзейнасц?
|
паэт
,
драматург
,
мовазнавец
,
перакладчык
,
раман?ст
,
музыказнавец
,
б?ёграф
,
п?сьменн?к
,
суддзя
,
паэт-адвакат
,
адвакат
,
г?сторык
,
л?таратурны крытык
|
Гады творчасц?
|
1814
?
1832
[9]
|
К?рунак
|
рамантызм
|
Жанр
|
г?старычны раман
|
Мова твора?
|
англ?йская
|
Грамадская дзейнасць
|
Член у
|
|
Узнагароды
|
|
Подп?с
|
|
Творы на сайце Lib.ru
|
Творы
?
В?к?крын?цах
|
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы
|
Цытаты ? В?к?цытатн?ку
|
Сэр
Вальтэр Скот
(
англ.
:
Walter Scott
;
15 верасня
1771
,
Эдынбург
,
Шатландыя
?
21 верасня
1832
) ? шатландск? праза?к ?
паэт
.
Сусветна вядомы сва?м? г?старычным? раманам? ? ≪Айвенга≫, ≪Квентын Дорвард≫ ? ?ншым?. Першы англамо?ны п?сьменн?к, як? набы? папулярнасць за мяжой ? шырока чыта?ся ? пераклада?ся ?жо пры жыцц?, клас?к англ?йскага ? шатландскага
рамантызму
. Валода? фенаменальнай памяццю.
Нарадз??ся Вальтэр Скот
15 жн??ня
1771
г. у
Эдынбургу
? сям’? заможнага шатландскага
юрыста
, нашчадка старада?няга дваранскага роду
[10]
Вальтэра Скота ? Ганны Рэзерфорд, дачк? прафесара медыцыны
Эдынбургскага ?н?верс?тэта
. З адз?наццац? яго брато? ? сёстра? засталося ? жывых тольк? пяцёра, не л?чачы будучага п?сьменн?ка. Перахварэ? на дз?цячы
паралюш
, што стала прычынай пажыццёвага кульгання на правую нагу.
Ужо ? ранн?м узросце будучы п?сьменн?к вылуча?ся жывым розумам ? фенаменальнай памяццю. У гэты час Вальтэр жы? у Сэндз?на?, на ферме дзеда, дзе пран?кся духам
шатландскай г?сторы?
, паэз?яй народных
балад
?
легенд
[10]
.
У
1778
годзе вяртаецца ?
Эдынбург
. З
1779
года вучыцца ? эдынбургскай школе, у
1785
годзе паступае ?
Эдынбургск? каледж
. У каледжы захап??ся
альп?н?змам
, адужэ? ф?з?чна, ? набы? папулярнасць сярод аднагодка? як выдатны апавядальн?к. Шмат чыта?, у тым л?ку антычных а?тара?, захапля?ся раманам? ? паэз?яй, асоба вылуча? традыцыйныя балады ? паданн?
Шатланды?
. Разам са сва?м? сябрам? заснава? у каледжы ≪Паэтычную суполку≫, вывуча?
нямецкую мову
? чыта? нямецк?х рамантыка?
[10]
.
Зда?шы ?
1792
г. у ?спыты на званне
адваката
, В. Скот станов?цца
юрыстам
. Аднак юрыдычная кар’ера яго мала ц?кав?ла. Малады чалавек у гэты час захапляецца
л?таратурай
? шатландск?м
фальклорам
. У канцы
1790-х
гг. ён публ?куе зробленыя ?м пераклады паэмы
Бюргера
≪
Ленора
≫, г?старычнай драмы
Гётэ
≪
Гец фон Берл?х?нген
≫. Першы арыг?нальны твор Скота ≪
?ванава ноч
≫ апубл?каваны ?
1797
г. Шатландск?я песн? ? балады, сабраныя п?сьменн?кам, выдадзены ? зборн?ку ≪
Песн? Шатландскай мяжы
≫ (
1802
?
1803
)
[10]
.
У перыяд
1805
?
1813
гг. выходзяць рамантычныя паэмы Скота ≪
Песня апошняга менестрэля
≫ (1805), ≪
Марм?ён
≫ (1808), ≪
Дзева возера
≫ (1810), ≪
Рокб?
≫ (1813), ≪
Уладар астраво?
≫ (1815) ? ?ншыя. Гэтыя творы прынесл? яму славу знакам?тага паэта
[10]
.
У
1814
г. В. Скот выпадкова натрап?? на ?ры?к?
рукап?су
, пачатага ?м яшчэ ?
1805
г. Гэта была першая спроба праза?чнага твора. П?сьменн?к вярну?ся да рукап?су ? на працягу трох тыдня? скончы? свой першы г?старычны
раман
? ≪
Уэверл?
≫. Кн?гу ён выда? анан?мна, часткова ? баючыся сапсаваць сваю трывалую рэпутацыю вядомага паэта, часткова ? ?мкнучыся выкл?каць да рамана павышаную ц?кавасць.
≪Уэверл?≫ пакла? пачатак до?гай чарадзе г?старычных рамана?, як?я выходз?л? не менш як адз?н на год. Усяго з
1814
па
1832
г. Вальтэрам Скотам нап?сана звыш дваццац? пяц? г?старычных рамана? з
м?нулага Англ??
,
Шатланды?
,
Францы?
? ?ншых кра?н: ≪
Гай Мэнерынг, або Астролаг
≫ (1815), ≪
Антыквар
≫ (1816), ≪
Пурытане
≫ (1816), ≪
Роб Рой
≫ (1817), ≪
Эдынбургская турма
≫ (1818), ≪
Манастыр
≫ (1820), ≪
Кен?лварт
≫ (1821), ≪
П?рат
≫ (1821), ≪
Певерыл П?к
≫ (1823), ≪
Квенц?н Дорвард
≫ (1823), ≪
Вудстак
≫ (1826), ≪
Ганна Геерштэйн
≫ (1829) ? ?нш.
Слава Скота расла з кожным годам, ён станав??ся прызнаным нацыянальным п?сьменн?кам.
Памярко?ныя
пал?тычныя погляды, а таксама сувяз? з бл?зк?м? да карале?скага двара кругам? спрыял? добразычл?вай увазе да яго карале?скай сям’?. Жадаючы падкрэсл?ць яго выдатныя л?таратурныя заслуг?, прынц-рэгент дамогся для яго тытула
баранета
.
У
1827
г. выйшла 9 тамо? нап?санай Вальтэрам Скотам б?яграф??
Напалеона Банапарта
. У сувяз? з працай над гэтым творам п?сьменн?к здзейсн?? паездку ?
Англ?ю
?
Францыю
, дзе яго прымал? з вял?к?м? ?шанаванням?. Вярну?шыся на радз?му, ён выдае кн?гу ≪
Дзядулевы казк?
≫, займаецца выданнем збору сва?х сачынення? (да
1929
г. выйшла 8 тамо?).
У пачатку
1830
г. здаро?е п?сьменн?ка рэзка пагоршылася. Пак?ну?шы службу ? судзе ? перайшо?шы на
пенс?ю
, ён атрыма? магчымасць увесь год праводз?ць у сва?м маёнтку ?
Эбатсфардзе
. У
1831
г., прыслуха?шыся да парады лекара?, В. Скот ажыццяв?? вял?кае марское вандраванне. На зваротным шляху, у
Лондане
, яго хап?? моцны ?дар. У безнадзейным стане яго пераправ?л? ? Эбатсфард, дзе ён памёр
21 верасня
1832
г. Пахаваны п?сьменн?к у ру?нах
Драйбургскага абацтва
.
Сярод яго рамана? мног?я творы прысвечаны няда?няму шатландскаму м?нуламу, перыяду грамадзянскай вайны ? ад пурытанскай рэвалюцы? XVI ст. да разгрому горных клана? у сярэдз?не XVIII ст. ? крыху больш позняму часу: ≪Уэверл?≫ (
Waverley, or Sixty years since
, 1814), ≪Гай Манерынг≫ (
Gay Mannering
, 1815), ≪Сэрца М?длотыяна≫ (
The Heart of Midlothian
, 1818), ≪Шатландск?я пурытане≫ (
Old mortality
, 1816), ≪Ламермурская нявеста≫ (
The bride of Lammermoor
, 1819), ≪Роб Рой≫ (
Rob Roy
, 1817), ≪Кляштар≫ (
The Monastery
, 1820), ≪Абат≫ (
The Abbot
, 1820), ≪Сэнт-Ронанская крын?ца≫ (
St. Ronan’s Well
, 1823), ≪Антыквар≫ (
The Antiquary
, 1816). У гэтых раманах Вальтэр Скот ап?свае шатландскае жыццё, мног?я яго геро? гавораць на народнай мове. Хаця п?сьменн?к па-свойму роб?ць крок да стварэння больш жывых вобраза?, чым тыя, як?м? по?н?л?ся тагачасныя сентыментальныя раманы: мног?я геро? Скота ? умо?на ?дэал?заваныя персанажы, пазба?леныя жыццёвасц?.
Другая група твора? прысвечана г?сторы? Англ?? ? кантынетальных кра?на? (пераважна Сярэднявеччу ? XVI ст.). Сюды ?ваходзяць так?я творы, як ≪
Айвенга
≫ (
Ivanhoe
, 1819), ≪
Квентын Дорвард
≫ (
Quentin Durward
, 1823), ≪Кен?лворт≫ (
Kenilworth
, 1821), ≪Анна Геерштэйнская≫ (
Anne of Geierstein
, 1829) ? г.д. Гэтыя творы здз??лял? сучасн?ка? вонкавым г?старызмам, веданнем дэталя? ? духу эпох?. Аднак раманы п?сьменн?ка пабудаваныя не тольк? на гэтым вонкавым г?старызме, але ? на пэ?най г?старычнай канцэпцы?; мног?я ?дэ? Вальтэра Скота пасля па?плывал? на наступных г?сторыка? (напрыклад, на Агюста Т’еры) ? фактычна, ён бы? папярэдн?кам значных навуковых адкрыцця?, а таму намаляваная ?м карц?на м?нулых часо? не магла не ?раз?ць яго чытачо?.
В. Скот ? а?тар шэрагу паэтычных твора?, у тым л?ку гатычных ? рамантычных балад. Мног?я з ?х, напрыклад, балада ≪Шэры манах≫, была заснаваная на шатландск?м паданн? (засталася няскончанай).
Партрэт Вальтэра Скота змяшча?ся на мног?х шатландск?х банкнотах, у тым л?ку тых, што был? выпушчаныя ? 2007 годзе Шатландск?м банкам.
Зноск?
Вальтэр Скот ? продк?
|
---|
|
| |
---|
Сло?н?к? ? энцыклапеды?
| |
---|
Генеалог?я ? некрапал?стыка
| |
---|
|