Вагоны ? складзе
цягн?ка
Чыгу?начны ваго?н
(
фр.
:
wagon
, ад
англ.
:
waggon
- воз). Прататып - невял?к?
воз
, уя?ля? сабой
скрыню
, якая перасо?ва?ся па дра?ляных
рэйках
на горных прадпрыемствах.
Вагон з'я?ляецца адз?нкай рухомага састава
чыгунак
. Вагон прызначаны для перавозк? груза? ц? пасажыра? ? абсталяваны, адпаведна, ус?м? неабходным? прыладам? для ?х перавозк? ? для ?ключэння вагона ? склад
цягн?ка
[1]
.
У
Рас??
правобразы вагона - ваганетк? - з'яв?л?ся на рудн?ковых ? ?нутрызаводск?х рэйкавых дарогах у
1764
годзе на Калыванава-Васкрасенск?м заводзе на
Алта?
, а затым у
1788
годзе на Аляксандра?ск?м заводзе ?
Петразаводску
, у
1810
на Змя?нагорскай рудн?, а з паравой цягай - на
Н?жнетаг?льскай чыгунцы
, пабудаванай у
1834
годзе.
Для
Царскасельскай чыгунк?
рухомы саста?, у тым л?ку ? вагоны, был? закуплены ?
Англ??
. Вытворчасць першых вагона? для чыгунк? пам?ж
Масквой
? Санкт-Пецярбургам было наладжана на Аляксандра?ск?м
заводзе
(
Санкт-Пецярбург
) у
1846
годзе.
Вагоны адрозн?ваюцца па л?ку
колавых пар
(воснасц?) ? выпускаюцца 2, 3, 4, 6, 8-восныя; па будове хадавых частак ? каляскавыя ? некаляскавыя. Асно?ныя параметры, як?я характарызуюць вагон:
грузападымальнасць
, уласная
маса
вагона (тара),
восевая нагрузка
, нагрузка на 1 м шляху (пагонная нагрузка).
У наш час чыгунк? Рас?? валодаюць паркам пасажырск?х ? грузавых вагона?: суцэльнаметал?чны
пасажырск?
(
СВ
,
купэйны
,
плацкартавы
,
м?жабласны
), суцэльнаметал?чны багажны (паштова-багажны),
платформа
,
крыты вагон
,
па?вагон
,
цыстэрна
,
хопер
,
рэфрыжэратарныя вагоны
(ц? вагоны-
тэрмасы
) ? рэфрыжэратарныя секцы?,
спецыял?заваныя вагоны
(для перавозк?
кантэйнера?
(
ф?тынгавыя платформы
), для перавозк?
а?тамаб?ля?
, для перавозк?
дра?н?ны
,
б?тумавозы
,
транспарцёры
,
зборна-раздаткавыя вагоны
,
вагоны для перавозк? быдла
, вагоны для перавозк? паперы ? г.д.).
Для паездак па чыгунках высокапаста?леных дзяржа?ных службовых асоб ? для к?ра?н?цтва чыгунак выпускаюцца новыя, ц? пераабсталё?ваюцца са звычайных пасажырск?х, вагоны-салоны. Вагоны-салоны могуць мець
браняванне
падваконнага пояса,
куленепраб?вальныя шклы
? ?змоцненую, з прычыны павел?чэння ваг? з-за бранявання, эк?пажную частку з трохвосевым? каляскам?.
Некаторыя вагон-салоны, як?я маюць г?старычнае значэнне, захаваны ? музеях.
Цыстэрны прызначаны для перавозк? вадкасцей: нафтапрадукта?, х?м?чна-акты?ных ? агрэс??ных вадк?х рэчыва?,
звадкаванага газу
(прапан-бутан, к?сларод), вады, малака. Вагоны-цыстэрны выкарысто?ваюцца таксама для перавозк?
мук?
?
цэменту
.
Ф?тынгавая платформа прызначана для перавозк? груза? ? кантэйнерах.
Вагоны старога мадэльнага шэрагу:
- 61-4174
? вагон пасажырск? купэйны "СВ"
- 61-4179
? вагон пасажырск? купэйны з усталё?кай кандыцыянавання паветра
- 61-4186
? вагон пасажырск? купэйны штабны
- 61-4194
? вагон пасажырск? некупэйны з усталё?кай кандыцыянавання паветра
Вагоны новага мадэльнага шэрагу:
- 61-4440
? вагон пасажырск? купэйны
- 61-4445
? вагон пасажырск? купэйны штабны
- 61-4447
? вагон пасажырск? некупэйны
- 61-4458
? вагон пасажырск? з месцам? для сядзення
- Л - двух-мясцовы мякк?, СВ. 9 двух-мясцовых купэ.
- М - мякк?. Вагон-люкс.
- К - купэйны. Прыклад: цвёрды купаваны вагон пабудовы ГДР. 36 месца? + двух-мясцовае купэ правадн?ка.
- П -
плацкартавы
. 54 спальныя месцы.
- О - агульны. 81 месца для сядзення.
- С - месцы для сядзення. М?жабласны з крэслам? для сядзення - 56, 60, 62 ц? 64 месцы ? залежнасц? ад мадэл? вагона.
Вагоны падвышанай камфортнасц?, у залежнасц? ад катэгоры? ? комплексу дадатковых паслуг падзяляюцца на:
- Э - эканам?чны
- Б - б?знес
Вагоны RIC:
- I клас (22 месцы)
- II клас (33 месцы)
Зноск?
- ↑
Вял?кая Рас?йская энцыклапедыя: В 30 т. / Старшыня навук.-рэд. рады Ю. С. Вос?па?. Адк. рэд С. Л. Кравец. Т. 4. Вял?к? Ка?каз - Вял?к? канал. - М.: Вял?кая Рас?йская энцыклапедыя, 2006. - 751 с.: ?л.: карт.