Буда?н?чая механ?ка  ? гэта сукупнасць навук аб трываласц? , калянасц? ? ?стойл?васц? буда?н?чых канструкцый.

Асно?най задачай буда?н?чай механ?к? з’я?ляецца распрацо?ка метада? разл?ку ? атрымання дадзеных для надзейнага ? эканам?чнага праектавання будынка? ? збудавання?. Для забеспячэння неабходнай надзейнасц? збудаванн? асно?ныя элементы канструкцый пав?нны мець дастаткова вял?к?я сячэнн?. Эканом?ка ж патрабуе, каб расход матэрыяла?, як?я ?дуць на выраб канструкцый, бы? магчыма меншым. Каб звязаць патрабаванн? надзейнасц? з эканам?чнасцю, трэба як мага дакладней выраб?ць разл?к ? строга выконваць у працэсе праектавання, буда?н?цтва ? эксплуатацы? збудаванн? тыя патрабаванн?, як?я выцякаюць з гэтага разл?ку.

До?г? час чалавецтва не мела ? сва?м распараджэнн? метада? разл?ку збудавання?. Нягледзячы на гэта, атрымо?валася ?зводз?ць грандыёзныя ? дасканалыя ? канструкты?ным дачыненн? да помн?к? арх?тэктуры. Гэта залежала ад таленту дойл?да?, як?я ?нту?ты?на адчувал? працу збудавання? ? ?мел? знаходз?ць патрэбныя памеры элемента?. Вял?кае значэнне мела таксама назапашванне вопыту буда?н?цтва, часам цаной абвальвання ня?далых збудавання?.

У пачатковы перыяд свайго разв?цця буда?н?чая механ?ка зл?валася з агульнай механ?кай . Поспех? механ?к?, пачынаючы з работ Г. Гал?лея , стварыл? аснову для распрацо?к? разл?ка? на трываласць. Самастойна як навука буда?н?чая механ?ка стала разв?вацца ? першай палове XIX-га стагоддзя ? сувяз? пачал? моцна буда?н?цтвам масто? , чыгунак , плац?н , судо?, прамысловых будынка? ? высок?х дымавых труб. Адсутнасць метада? разл?ку так?х будынка? не дазваляла ажыцця?ляць дастаткова лёгк?я ? надзейныя канструкцы?.

Значны ?клад у навуку аб трываласц? ? буда?н?чую механ?ку ?несл? Гал?леа Гал?лей , Роберт Гук , Леанард Эйлер , Дзм?трый ?ванав?ч Жура?ск? , В?ктар Львов?ч К?рп?чо? , Сцяпан Пракопав?ч Ц?машэнка , ? саак Майсеев?ч Раб?нов?ч ? ?ншыя.

Клас?чным? часткам? буда?н?чай механ?к? з’я?ляюцца:

• Супрац??ленне матэрыяла?
• Тэорыя пругкасц?
• Тэорыя пластычнасц?
• Тэорыя збудавання? (якая ?ключае статыку, дынам?ку ? ?стойл?васць збудавання?) ^[1]

Супрац??ленне матэрыяла? пераважна займаецца тэорыяй простага бруса ? з’я?ляецца дысцыпл?най аднолькава важнай як для буда?н?чых канструкцый, так ? для машынабудавання. Статыка ? дынам?ка збудавання? або тэорыя збудавання? (буда?н?чая механ?ка ? вузк?м сэнсе слова) займаецца па перавазе тэорыяй разл?ку с?стэмы бруса? або стрыжня?, як?я ?твараюць збудаванне. Абедзве гэтыя дысцыпл?ны ?мкнуцца вырашаць свае задачы, гало?ным чынам, пара?нальна простым? матэматычным? метадам?. У сваю чаргу тэорыя пругкасц? вылучае на першы план строгасць ? дакладнасць сва?х высно? ? таму звяртаецца да больш складанага матэматычнаму апарату. Мяжа пам?ж гэтым? трыма дысцыпл?нам? не можа быць дакладна акрэслена. Тэорыя пластычнасц? займаецца вывучэннем пластычных ? пругка-пластычных тэл.

У цяперашн? час для вырашэння практычных задач буда?н?чай механ?к? акты?на выкарысто?ваюцца розныя л?кавыя метады з ужываннем выл?чальнай тэхн?к?, у прыватнасц? найбольшае распа?сюджванне атрыма? метад канчатковых элемента?.

У буда?н?чай механ?цы адрозн?ваюць:

• аднамерныя задачы ? разглядаецца залежнасць функцый ад адной прасторавай каардынаты;
• плоск?я задачы ? рашэнне разглядаецца ? двух вымярэннях;
• прасторавыя задачы ? рашэнне разглядаецца ? трох вымярэннях.

Звычайна на практыцы прасторавыя канструкцы? ?мкнуцца раздзял?ць на плоск?я элементы, як?я разл?чыць нашмат лягчэй, аднак гэта не за?сёды магчыма.

Буда?н?чая механ?ка падзяляецца таксама на л?нейную ? нел?нейную. Адрозн?ваюць геаметрычную ? ф?з?чную нел?нейнасц?. Геаметрычная нел?нейнасць ура?нення? буда?н?чай механ?к? ?зн?кае пры вял?к?х перамяшчэннях ? дэфармаваных элемента?, што пара?нальна рэдка сустракаецца ? буда?н?чых канструкцыях, за выключэннем вантовых. Ф?з?чная нел?нейнасць з’я?ляецца пры адсутнасц? прапарцыйнасц? пам?ж выс?лкам? ? дэфармацыям?, г.зн. пры ?жыванн? няпругк?х матэрыяла?. Ф?з?чнай нел?нейнасцю валодаюць у той ц? ?ншай ступен? ?се матэрыялы ? канструкцы?. Аднак з пэ?най дакладнасцю пры невял?к?х намаганнях нел?нейныя ф?з?чныя залежнасц? замяняюць л?нейным?.

Гэтак жа прынята адрозн?ваць статычныя ? дынам?чныя задачы ? апошн?я ?л?чваюць ?нерцыйныя ?ласц?васц? канструкцы? ? фактар часу.

Буда?н?чая механ?ка падзяляецца таксама на раздзелы, як?я адносяцца да разл?ку канструкцый вызначанага выгляду, а менав?та: стрыжневых канструкцый, у тым л?ку ферм, рам, бэлечных с?стэм ? арак , пласц?н ? пласц?н?стых с?стэм, абалонак, гнутк?х н?так ? вантовых с?стэм, пругк?х ? няпругк?х падста?, мембран ? г. д.

Зноск?