Арагонская мова
Саманазва	aragones [?a.?a.??.?nes]
Кра?ны	?спан?я
Рэг?ёны	Арагон
Арган?зацыя, якая рэгулюе	Academia de l’Aragones
Агульная колькасць носьб?та?	42 000
Статус	адраджаецца
Клас?ф?кацыя
Катэгорыя	Мовы Е?раз??
?ндае?рапейская сям’я Раманская група ?бера-раманская падгрупа
П?сьменнасць	лац?н?ца
Мо?ныя коды
ISO 639-1	an
ISO 639-2	arg
ISO 639-3	arg
Atlas of the World’s Languages in Danger	330
Ethnologue	arg
LINGUIST List	arg
ELCat	949
IETF	an
Glottolog	arag1245
В?к?педыя на гэтай мове

Арагонская мова (idioma aragones, luenga aragonesa) ? г?старычная раманская мова ?спанскай прав?нцы? Арагон . Раней л?чылася дыялектам ?спанскай, але сёння ?сё больш даследчыка? разглядаюць яе як асобную мову. ^[1]

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Да 1478 года арагонская мова ?жывалася як аф?цыйная наро?н? з каталонскай у карале?стве Арагон. Пасля аб’яднання карале?ства з Кастыл?яй пачала зн?каць. У пачатку XX стагоддзя захавалася тольк? ? вёсках на по?начы прав?нцы?. Час дыктатуры Франка ста? для гэтай мовы, як ? для астатн?х рэг?янальных мова? ?спан??, цяжк?м выпрабаваннем ? яе фактычна забаран?л? ^[2] . Наступствы для мовы был? амаль фатальным?. Апошн? перап?с паказа?, што на арагонскай, як на роднай мове, разма?ляе каля 10 тысяч чалавек. Яшчэ каля 20 тысяч трошк? ведаюць яе ц? ?жываюць як другую мову (гэта стала магчыма дзякуючы руху за выратаванне ? разв?ццё мовы ? так званы, ≪рух араганес?ста?≫) ^[3] .

Дыялекты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Амаль кожная вёска на по?начы Арагона мае сваю гаворку. Гаворк? аб’ядноваюцца ? тры асно?ныя дыялекты. Гэта ?складняе стварэнне адз?нага варыянта л?таратурнай мовы.

Асно?ны рысы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Арагонская мова мае шмат адрознення? ад ?спанскай у фанетыцы ? лекс?цы. Некаторыя рысы паказваюць яе роднасць да каталонскай мовы ? гасконскага дыялекта акс?танскай мовы .

Статус [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1997 годзе ? парламенце Арагона бы? прапанаваны праект Закона пра мовы з мэтай надаць арагонскай мове статус аф?цыйнай. Праект яшчэ знаходз?цца ? распрацо?цы ^[4] . Арагонская мова ужываецца таксама ? л?таратуры i музыцы. Выдадзена некальк? сло?н?ка?. Таксама яна выкладаецца як прадмет у некаторых школах.

За?ваг? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

В?к?педыя мае раздзел , нап?саны
Portalada арагонскай

У В?к?сло?н?ку сп?с сло? арагонскай мовы змяшчаецца ? катэгоры? ≪Арагонская мова≫

• Партал, прысвечаны арагонскай мове Арх?вавана 21 сакав?ка 2007. (?сп.)
• Акадэм?я арагонскай мовы (ар.)
• Ligallo de fablans de l’aragones Арх?вавана 11 сакав?ка 2021. (ар.)
• Asoziazion Cultural Nogara (ар.)
• Consello d’a Fabla Aragonesa (ар.)
• Sociedat Linguistica Aragonesa Арх?вавана 21 чэрвеня 2007. (ар.)
• Charrando.com (ар.)
• Ethnologue ed. XV (англ.)
• Ethnologue ed. XIV (англ.)
• Вывучэнне арагонскай мовы (?сп.)
• Сло?н?к для дзяцей Арх?вавана 13 кастрычн?ка 2007. (англ.)
• Урок? арагонскага (ар.)