Амет-Хан Султан
крымскатат. : Amet-Han Sultan
Мянушка	≪кароль тарана≫ [1]
Дата нараджэння	20 кастрычн?ка 1920 ( 1920-10-20 )
Месца нараджэння	Алупка , Government of South Russia [d]
Дата смерц?	1 лютага 1971 ( 1971-02-01 ) [2] (50 гадо?)
Месца смерц?	на па?днёвы ?сход ад Масквы
Месца пахавання	Новадзявочыя мог?лк?
Альма-матар	Качынскае вышэйшае ваеннае ав?яцыйнае вучыл?шча лётчыка? [d] Ваенна-паветраная акадэм?я ?мя Ю. А. Гагарына ( красав?к 1946 )
Грамадзянства	СССР
Прыналежнасць
Род войска?
Гады службы	1939 ? 1971
Званне
Б?твы/войны	Вял?кая Айчынная вайна
Узнагароды ? званн?
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Аме?т-Ха?н Султа?н ( крымскатат. : Amet-Han Sultan , 25 кастрычн?ка 1920  ? 1 лютага 1971 ) ? савецк? лётчык-ас, удзельн?к Вял?кай Айчыннай вайны. Двойчы Герой Савецкага Саюза , заслужаны лётчык-выпрабавальн?к СССР. Нацыянальны герой крымскататарскага народа.

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Даваенны час [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Амет-Хан Султан нарадз??ся 25 кастрычн?ка 1920 у пасёлку Алупка Ялц?нскага павета Та?рычаскай губерн? (цяпер горад Алупка Ялц?нскага гарсавета) у рабочай сям’?. Бацька Амет-Хана ? Султан ? лакец па нацыянальнасц? ^be _uk , мац? Нас?б ? крымская татарка . Амет-Хан л?чы? сябе крымск?м татарынам ^[1] .

Пасля заканчэння сям?гадовай школы, у 1937 годзе, паступ?? у чыгуначнае фабрычна-заводскае вучыл?шча ? С?мферопал? . Пасля працава? слесарам-кацельшчыкам у с?мферопальск?м паравозным дэпо . Адначасова вучы?ся ? аэраклубе, як? скончы? у 1938 годзе.

У Чырвонай Арм?? з лютага 1939 года. У 1940 годзе па заканчэнн? 1-й Качыньскай Чырванасцяжнай ваеннай ав?яцыйнай школы ?мя А. Ф. Мясн?кова ? званн? малодшы лейтэнант нядо?га служыць у Бабруйску , а з лета 1940 года нак?раваны ? 4-ты зн?шчальны ав?яцыйны полк ( Адэская ваенная акруга ), дыслакаваны пад К?шынёвам . Лётае на самалётах И-15 ^be _ru ? ?-153 ^be _ru . У Малдав?? сустрэ? пачатак Вял?кай Айчыннай вайны . ^[3]

Вял?кая Айчынная вайна [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Свой першы баявы вылет на разведку прац??н?ка здзейсн?? на досв?тку 22 чэрвеня 1941 года. У кастрычн?ку 1941 прызначаны камандз?рам звяна таго ж палка (147-я зн?шчальная ав?яцыйная дыв?з?я, Па?днёва-Заходн? фронт). Да гэтага часу зраб?? 130 баявых вылета? на самалётах ?-16 ? ?-153 ^be _ru на разведку ? штурмо?ку войска? прац??н?ка, за што ?знагароджаны ордэнам Чырвонага Сцяга . У канцы снежня 1941 г. лейтэнант Амет-Хан у л?ку ?ншых лётчыка? палка бы? нак?раваны ? К?нешму ( ?вана?ская вобласць ) для перападрыхто?к? на англ?йск? зн?шчальн?к "Харыкейн" ^be _ru . Затым вярну?ся ? свой полк, як? ? гэты час увайшо? у с?стэму СПА горада Ярасла?ля ^[4] . Войск? г?тлера?ца? не дайшл? да горада, але ав?яцыя саперн?ка нанос?ла па ?м бомбавыя ?дары, таму СПА для Ярасла?ля была жыццёва неабходнай. 31 мая 1942 года горад бы? атакаваны ≪Юнкерсам?≫. Савецк?я зн?шчальн?к? ?ступ?л? ? сутычку. Амет-Хан Султан патрац?? усе боепрыпасы, нагна? прац??н?ка ? таран?? яго. ≪Харыкейн≫ захрасну? у ≪Юнкерсе≫ ^be _ru , але савецк? лётчык выбра?ся з каб?ны ? прызямл??ся пры дапамозе парашута . За подзв?г у небе Ярасла?ля Амет-Хан Султан бы? узнагароджаны ордэнам Лен?на ^{[5] [6] [7] [8]} .

Пасля вайны [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

23 верасня 1961 г. Амет-Хану Султану было прысвоена званне ≪Заслужаны лётчык-выпрабавальн?к СССР≫ (нумар знака ? 38). За час лётнай працы ён асво?? каля 100 тыпа? лятальных апарата?, яго налёт скла? 4237 гадз?н.

Жы? у горадзе Жуко?ск? Маско?скай вобласц?.

Заг?ну? 1 лютага 1971 года пры выкананн? выпрабавальнага палёту на лятучай лабараторы? Ту-16, прызначанай для выпрабавання новага рэакты?нага рухав?ка.

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Фотографии Амет-Хана Султана у самолётов в 9 гиап

Зноск?