Альжбета Я?х?м?я В?шнявецкая
Альжбета Я?х?м?я В?шнявецкая
Нараджэнне	1569 В?шнявец , Крамянецк? павет [d] , Валынскае ваяводства , Вял?кае Княства Л?то?скае
Смерць	9 л?стапада 1596 ( 1596-11-09 ) Белая , Берасцейск? павет , Берасцейскае ваяводства , Вял?кае Княства Л?то?скае , Рэч Паспал?тая або Нясв?ж , Нясв?жскае княства [d] , Новагародск? павет , Новагародскае ваяводства , Вял?кае Княства Л?то?скае , Рэч Паспал?тая
Месца пахавання	Касцёл Божага Цела
Род	В?шнявецк?я ? Радз?в?лы
Бацька	Андрэй ?ванав?ч В?шнявецк? [d]
Мац?	Я?х?м?я з Вярб?цк?х [d]
Муж	М?калай Крыштаф Радз?в?л С?ротка [1]
Дзец?	Аляксандр Людв?к Радз?в?л , Ян Ежы Радз?в?л , Жыг?монт Караль Радз?в?л , Альжбета з Радз?в?ла? , Альбрэхт Уладз?сла? Радз?в?л , М?калай Радз?в?л [d] , Крыштаф М?калай Радз?в?л [d] , Кацярына з Радз?в?ла? [d] ? Крысц?на з Радз?в?ла? [d]
Веравызнанне	катал?цтва

Альжбета Я?х?м?я Радз?в?л , народжаная В?шнявецкая ( 1569  ? 9 л?стапада 1596 ) ? прадста?н?ца магнацкага ? княжацкага роду, вядомая мецэнатка . Жонка вял?кал?то?скага дзяржа?нага дзеяча М?калая Крыштафа Радз?в?ла С?ротк? . Заснавальн?ца першага на тэрыторы? Вял?кага княства Л?то?скага жаночага катал?цкага кляштара ? Нясв?жы.

Б?яграф?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Паходжанне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Паходз?ла з уплывовага роду князё? В?шнявецк?х . Была дачкой ваяводы брацла?скага ? валынскага Андрэя В?шнявецкага   (руск.)  ( бел. (каля 1528 ? 1584 ) ? яго жонк? Я?х?м?? з Вярб?цк?х ( 1539 ? 1589 ). Мела сясцёр Ганну, Соф’ю ? Аляксандру.

Ап?санне жыцця [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Атрымала добрую хатнюю адукацыю.

У 15 гадо? (у 1584 годзе) страц?ла бацьку. Ад яго ? спадчыну атрымала гарадок ? маёнтак Дзера?ное ? М?нск?м павеце з маёнткам? (належал? Хатава , Дзяражнае , Вострава), маёнтак Пацек? ? Навагрудск?м павеце , маёнтак Жодзск? з маёнткам? ? Ашмянск?м павеце .

Па рашэнн? мац? 24 л?стапада 1584 стала жонкай князя М?калая Хрыстафора ≪С?ротк?≫ Радз?в?ла . У адз?н час са шлюбам у Вишня?цы Л?завета перайшла ? катал?цтва . Пасля гэтага пераехала ? Нясв?ж ? маёнтак мужа. Шлюб бы? давол? ?далым ? Альжбета стала не тольк? каханай, але ? дарадчыцай М. Радз?в?ла.

Дзякуючы бацько?скай спадчыне яна разгарнула значную мецэнацкую дзейнасць, падтрымл?ваючы буда?н?цтва касцёла? , цэрква?, дзейнасць школ, выданне кн?г. Сфармавала ? Нясв?жы культурны гурток. Яе дзейнасць была нак?равана на падтрымку катал?цкай царквы. За розум ? чаро?насць Альжбету Радз?в?л празвал? ≪Нясв?жскай царыцай Са?скай≫.

У 1590?1595 гадах у Нясв?жы на яе ?ласныя сродк? бы? пабудаваны першы ? Вял?к?м княстве Л?то?ск?м кляштар бенедыкц?нак . Тут яна была пахавана разам з двума сва?м? дочкам? ? Крысц?най ? Кацярынай (пасля ?х прах бы? перанесены ? крыпту езу?цкага касцёла ).

У завяшчанн? прызначыла бернардынцам 1200 коп л?то?ск?х грошай для буда?н?цтва касцёла ? кляштара ? Нясв?жы ^[2] . Спрыяла буда?н?цтву касцёла ? Дзера?ным.

Памерла Альжбета Я?х?м?я ? Бела-Падлясцы або Нясв?жы 9 л?стапада 1596 года. Была пахаваная ? маг?льным склепе касцёла езу?та? Нясв?жа 10 снежня 1596.

Сям’я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1584 годзе пабрал?ся шлюбам з М?калаем Крыштафам Радз?в?лам С?роткам .

У шлюбе нарадз?л?ся 6 сыно? ? 3 дочк?:

• Ян Ежы Радз?в?л ( 1588 ? 1625 ), ардынат нясв?жск? , кашталян троцк?
• Альжбета Радз?в?л (1585?1618), муж з 1603 года ваявода любл?нск? Габрыэль Тэнчынск? (1572?1617) ^[3]
• Альбрэхт Уладз?сла? Радз?в?л (1589?1636), ардынат нясв?жск? , кашталян троцк? ? в?ленск?
• Крыштаф М?калай Радз?в?л (1591?1607)
• М?калай Радз?в?л
• Жыг?монт Караль Радз?в?л (1591?1642), ардынат нясв?жск? , ваявода навагрудск?
• Аляксандр Людв?к Радз?в?л (1594?1654), ардынат нясв?жск? , маршалак вял?к? л?то?ск? ? ваявода полацк?
• Кацярына Радз?в?л (1593?1600)
• Крысц?на Радз?в?л (1593?1599)

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Lulewicz H. Radziwiłł Mikołaj zwany Czarnym h. Tr?by (1515?1565) // Polski Słownik Biograficzny . ? Wrocław ? Warszawa ? Krakow ? Gda?sk ? Łod? : Zakład Narodowy Imienia Ossoli?skich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1987. ? Tom XXX/2, zeszyt 125. ? S. 349?361. (польск.)
• Вял?кае княства Л?то?скае : энцыклапедыя. Т. 2. ? Мн., 2006. ? С. 495.
• Цар ? царыца з Фарнага касцёла // Женский журнал. ? 2009. ? № 1. ? С.70-71. (3Ок8676) (Форма ?мя: В?шнявецкая, Альжбэта Э?ф?м?я.)

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• РАДЗИВИЛЛЫ (руск.)
• В?шнявецкая, Эльжбета Я?ф?м?я (1569?1596)