Авестыйская мова
Кра?ны	першапачаткова Дранг?яна , Марг?яна , Бактрыя , М?дыя
Рэг?ёны	Вял?к? ?ран , Сярэдняя Аз?я
Агульная колькасць носьб?та?	0 чал.
Статус	мова богаслужэння?, мёртвая
Вымерла	каля VII ст. да н.э. , нашчадка? не мае
Клас?ф?кацыя
Катэгорыя	Мовы Е?раз??
?ндае?рапейская сям'я ?нда?ранская гал?на ?ранская група Усходне?ранск?я мовы
П?сьменнасць	Avestan [d] ? Gujarati [d]
Мо?ныя коды
ДАСТ 7.75?97	аве 016
ISO 639-1	ae
ISO 639-2	ave
ISO 639-3	ave
Ethnologue	ave
IETF	ae
Glottolog	aves1237

Авесты?йская мова (раней вядомая таксама як старажытнабактры?йская або зе?ндская ) ? адна з мо? усходняе падгрупы ?ранскай групы ?нда?ранскай гал?ны ?ндае?рапейскай сям'? мо?, вядомая як мова Авесты ? л?тург?чных помн?ка? зараастрызму  ? ад якой мова ? атрымала сучасна вядомую назву. Як л?чыцца, арэал выкарыстання мовы ахопл?ва? прынамс? так?я старажытныя рэг?ёны як С?стан (Арахоз?я), Герат , Мерв ? Бактрыя ^[1] . Яская культура ? археалаг?чная культура на по?дн? сучаснага Туркмен?стана перыяду 1500?1100 гг. да н.э., часта атаясамл?ваецца з ранняй культурай усходне?ранск?х народа?, ап?саных у Авесце ^[2] .

Статус авестыйскай мовы як мовы набажэнства? забяспечы? мове трывалае выкарыстанне на до?г? час пасля яе вым?рання. Гэтая акал?чнасць, а таксама шэраг л?нгв?стычных прычын дазваляе пара?наць мову з ведыйскай мовай  ? найстарэйшай з ?ндаарыйск?х мо? , як?я захавал?ся дагэтуль.

Клас?ф?кацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

?ранская група ?нда?ранскай гал?ны мо? звычайна падзяляецца ? л?нгв?стыцы на дзве падгрупы ? усходне- ? заходне?ранскую. Авестыйская мова традыцыйна аднос?цца да ?сходняе падгрупы ?ранскай групы, але некаторым? ?ншым? даследчыкам? падобны варыянт клас?ф?кацы? аспрэчваецца з прычыны разв?цця адрознення? м?ж усходне- ? захдоне?ранск?м? мовам? ?жо пасля ?снавання авестыйскай мовы.

Адначасова з гэтым, авестыйская мова не адлюстро?вае тыповыя (па?днёва-)заходне?ранск?я ?навацы?, ужо прысутныя на той момант у старажытнаперс?дскай, таму ? гэтым разуменн? аднясенне авестыйскай да ?сходне?ранск?х мо? азначае тольк? яе клас?ф?кацыю як не-заходне?ранскай ^[3] . У сваю чаргу, авестыйская мова г?старычна разв?ла шэраг уласных ?навацый, напрыклад, шыпячае выма?ленне ? назо?н?ку a?a , супрацьпаста?ленае першапачатковаму /rt/ , якое захавалася ? старажытнаперс?дскай ? санскрыце ( arta ? rta адпаведна). ?ншыя л?нгв?сты мяркуюць, што авестыйская мова, будучы роднаснай са старажытнаперс?дскай, якая належыць да (па?днёва-)заходне?ранск?х мо?, складае з гэтаю мовай т.зв. старажытна?ранскую групу ^[4] . Аднак на карысць уваходжання авестыйскай мовы ? склад усходне?ранскай падгрупы прыводзяцца так?я аргументы як геаграф?чная ?стано?ка Авесты; сувязь эп?чных матыва? Авесты з усходне?ранскай эп?чнай традыцыяй; традыцыя парса? , што звязвае выступленн? Заратустры ; некаторыя асабл?васц? мовы Авесты, што звязваюць яе з усходне?ранск?м? мовам? ? сагдыйскай, харэзм?йскай.

М?ж тым, авестыйская мова бл?зкароднасная старажытнаперс?дскай ?, у некаторай ступен?, таксама ведыйскай мове ^[5] . Выказваюцца тэоры?, што мова магла быць бл?зкай дыялектам, як?я пазней легл? ? аснову мовы пушту ^[6] .

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Час ?снавання старажытна?ранскага дыялекту, як? паслужы? асновай для авестыйскай мовы, прыбл?зна адзначаецца перыядам другой палав?ны II тыс. ? першай палав?ны I тыс. да н.э.

Перыяд ?снавання авестыйскай мовы прынята ?мо?на падзяляць на два этапы ? стара- ? раннеавестыйскую мовы. Раннеавестыйская мова не з'я?ляецца вын?кам эвалюцы? стараавестыйскай мовы, пакольк? два храналаг?чныя этапы адрозн?ваюцца не тольк? часам уласнага ?снавання, але маюць таксама дыялектныя адрозненн?; пры гэтым кожны авестыйск? тэкст, незалежна ад яго прыналежнасц? да таго ц? ?ншага храналаг?чнага этапу мовы, зведва? уласныя змены.

Ужо у канцы IV ? у пачатку VI стст. авестыйская мова была мёртвай ? выкарысто?валася тольк? як мова богаслужэння?, але ? гэтай мове выкарысто?ваецца дагэтуль ? парсам? ? ?нды? ? гебрам? ? ?ране .

П?сьменнасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У III або IV стст. н.э. была распрацавана ?ласная с?стэма зап?су авестыйскай мовы, дагэтуль мова перадавалася выключна вусным шляхам у л?тург?чных мэтах. Тым не менш, першая спроба п?сьмовай ф?ксацы?, ажыццё?леная каля 100 г. да н.э. , зроблена адным з алфав?та? на арамейскай аснове, у як?м не было с?мвала? для галосных, а с?мвалы для зычных магл? перадаваць некальк? гука?. Гэты тэкст не захава?ся да цяперашняга часу, шматл?к?я даследчык? ?вогуле адма?ляюць яго ?снаванне. Пры Сасан?дах адбылася наступная кадыф?кацыя Авесты, яна скончылася ? канцы IV ? пачатку VI стст. н.э.

Авестыйскае п?сьмо мела 53 с?мвалы, як?я зап?свал?ся справа-налева. Сярод гэтых с?мвала? каля трыццац? з'я?лял?ся, за кошт дадання разнастайных знака?, варыяцыям? трынаццац? графем п?сьма пехлев?, як?я вядомыя з зараастрыйск?х тэкста? перыяду пасля ?снавання Сасан?дскай ?мперы?. Гэтыя с?мвалы, як ? знак? п?сьменнасц? пехлев?, заснаваныя на с?мвалах арамейскага п?сьма. Тым не менш, некаторыя ?ншыя с?мвалы, напрыклад знак? для галосных фанем, паходз?л? з ?ншых с?стэм п?сьменнасц?, у асно?ным з грэчаскай . Некаторыя ?ншыя с?мвалы, у прыватнасц? знак? прыпынку, был? ?ласным вынаходн?цтвам мовы. Акрамя таго, у авестыйскай п?сьменнасц? змяшча?ся с?мвал, як? не ме? уласнага гукавага адпаведн?ка ? с?мвал для зычнага /l/ , але гэты с?мвал выкарысто?ва?ся для зап?су тэкста? на пазендзе (адз?н з в?да? п?сьменнасц? для зап?су зараастрыйск?х тэкста?).

Авестыйскае п?сьмо засно?валася на алфав?тным прынцыпе; вял?кая колькасць п?сьмовых помн?ка? сведчыць на карысць таго, што ?ладкаванне п?сьма ажыцця?лялася так, каб перадаваць вусныя тэксты з вял?кай ступенню фанетычнай дакладнасц?. Прав?льнае выма?ленне рэл?г?йных тэкста? Авесты дагэтуль л?чыцца важным фактарам правядзення богаслужэння? ? пад. Вял?кая колькасць графем ? ?х спалучэння? тлумачылася неабходнасцю адлюстравання розных паз?цыйных варыянта? тых ц? ?ншых фанем.

Зараастрыйск?я супольнасц? ?нды? (найбуйнейшыя грамады прадста?н?ко? гэтай рэл?г?? з тых, што захавал?ся ? свеце) таксама выкарысто?ваюць для перадачы тэкста? п?сьменнасц? на аснове старажытнага ?ндыйскага п?сьма брахм? . Пачатак разв?цця падобных с?стэм зап?су прыпадае на перыяд каля XII ст. ? адзначаецца так?м? помн?кам? як Нер'ясанг Дхавал ? ?ншым? творам? тагачасных багаслова?; гэтыя рукап?сы з'я?ляюцца сучасн?кам? захаваных п?сьмовых помн?ка? авестыйск?м п?сьмом. На сённяшн? час авестыйская мова часцей за ?сё зап?сваецца п?сьмом гуджарац?, м?ж ?ншым, гуджарац? з'я?ляецца традыцыйнай мовай ?ндыйск?х зараастрыйца?. Некаторыя авестыйск?я л?тары, што не маюць адпаведнага с?мвала, утвараюцца шляхам дадання дыякрытычных знака? : напрыклад, /z/ у слове zara?u?tra зап?сваецца як с?мвал для /j/ з даданнем кропк? ?н?зе.

Л?нгв?стычная характарыстыка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Фанетыка, фаналог?я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Для фанетык? авестыйскай мовы ?ласц?вае захаванне звонк?х шыпячых зычных ? прысутнасць серы? фрыкатыва? у адрозненне ад серы? прыдыхальных у ?ншых ?ранск?х мовах. У гэтым артыкуле фанетыка мовы ап?сваецца на ?зоры трансл?тарацы? авестыйскай п?сьменнасц?.

• Галосныя :

a ? ? ?? e ? o ? a ? i ? u ?

Н?жэй прадста?лены сп?с авестыйск?х галосных, размеркаваных паводле ?х месца артыкуляцы?. Справа ? указанне гука паводле IPA , злева ? адпаведны с?мвал для гэтага гука ? авестыйскай п?сьменнасц?, трансл?тараваны лац?нск?м алфав?там.

Тып	Пярэдняга рада		Сярэдняга рада		Задняга рада
	каротк?я	до?г?я	каротк?я	до?г?я	каротк?я	до?г?я
Верхняга пад'ёму	i /i/	? /iː/			u /u/	? /uː/
Сярэдняга пад'ёму	e /e/	? /eː/	? /?/	?? /?ː/	o /o/	? /oː/
Н?жняга пад'ёму			a /a/	? /aː/		a /?ː/
Насавыя			? /a/

Падо?жаныя галосныя был? не?стотным? для сэнсаадрознення, ? , ?? , ? з'я?лял?ся тольк? варыянтам? фанем.

• Зычныя :

k g γ x x? ? ? t d δ ? t? p b β f

ŋ ŋ? ? ? n m y w r s z ? ?? ? h

Пла?ныя y ? w на ?зор арфаграф?? авестыйскага п?сьма часта транскрыбуюцца як ii ? uu адпаведна.

Н?жэй прадста?лена табл?ца авестыйск?х зычных, размеркаваных паводле ?х месца артыкуляцы?. Справа ? указанне гука паводле IPA , злева ? с?мвал авестыйскага п?сьма для гэтага гука, трансл?тараваны на лац?нск? алфав?т .

Тып	Лаб?яльныя		Зубныя		Альвеалярныя		Постальвеалярныя або палатальныя		Велярныя		Лаб?явелярныя		Глатальныя
Насавыя		m /m/		n /n/				? [?]		ŋ /ŋ/		ŋ? /ŋ?/
Выбухныя	p /p/	b /b/	t /t/	d /d/			? /t?/	? /d?/	k /k/	g /?/
Фрыкатывы	f /?/	β /β/	? /θ/	δ /ð/	s /s/	z /z/	? /?/	? /?/	x /x/	γ /?/	x? /x?/		h /h/
Апракс?манты								y /j/				w /w/
Дрыжачыя				r /r/

Часам мяркуецца, што ? стараавестыйскай мове [ð] ? [?] з'я?лял?ся алафонам? /θ/ , /x/ адпаведна.

З пра?нда?ранскага *-rt- у авестыйскай мове разв?лася шыпячая ? , але яго рэал?зацыя ? фаналаг?чны статус як адной ц? дзвюх фанем застаецца нявысветленым; умовы, пры як?х адбы?ся гэты пераход, таксама застаюцца кепска акрэсленым?. Напрыклад, у раннеавестыйскай ра?назначна ?снавал? як ?r?ta / ar?ta , якое было вытворным ад a?a , альбо, прыкладам, ar?ti ? a?i , am??a (≪бессмяротны≫) ? mar?ta (≪смяротны≫). У некаторых выпадках падобныя змены адбывал?ся тольк? ? раннеавестыйскай: напрыклад, ранн. p???m , але p?r?t?m (Гаты). Абодва словы з'я?ляюцца формам? в?навальнага склону назо?н?ка ≪мост≫, але ? раннеавестыйскай /r t/ зно? па?стае ? назо?ным склоне. Некаторым? мовазна?цам? л?чыцца, што ? не несла ?ласнай гукавай нагрузк? ? ?я?ляла сабою тольк? адз?н са спосаба? перадачы /rt/ ^[7] . ?ншыя пункты гледжання прапано?ваюць верс??, паводле як?х ? з'я?лялася вын?кам няправ?льнага прачытання /r r/ з няпэ?най гукавай нагрузкай, але ?маверна прадста?ляла глух? r ^[8] . Выказвал?ся меркаванн?, што ? прадста?ляла ?ласную фанему, для якой Г. М?лер увё? с?мвал /?/, што, згодна з г?потэзай, вызнача? [r??] (пара?н. з глух?м алафонам чэшскага ? ). На думку Г. М?лера, -rt- адна?лялася на п?сьме, кал? м?ж /r/ ? /t/ ?снавала мяжа марфем , ? а?тар тэксту пра яе веда? ^[9] .

• Дыфтонг? :

У авестыйскай мове ?снава? шэраг дыфтонга? . /ai/ сустрака?ся пераважна ? адкрытым складзе, /au/ , /au/  ? у закрытым.

• Склад :

У мове колькасна пераважал? адкрытыя склады. У асно?ным сустракал?ся склады тыпу V, CV, радзей ? CCV, дзе C ? зычны, V ? галосны. Адкрытыя склады гэтак жа частыя ? канцы слова, як ? ? яго сярэдз?не. Закрытыя склады сустракаюцца ? любой паз?цы?.

• Марфаналаг?чныя чаргаванн? :

Колькасныя чаргаванн? ? выглядзе г?старычнага чаргавання фанем (агаласо?к?) выступаюць адным з дадатковых сродка? ?меннага ? дзеясло?нага слова?тварэння ? словазмянення (у атэматычных парадыгмах як ?мен?, так ? дзеяслова). Чаргаванне ?снуе ? каранёвым складзе (кал? аснова каранёвая) ? ? суф?ксальным (кал? аснова вытворная).

?снуе тры ступен? чаргавання: слабая (або нулявая), гуна (або по?ная ц? сярэдняя), урыдг? (або до?гая, узмоцненая). Кожнаму класу граматычных форм прадп?сваецца тая ц? ?ншая ступень чаргавання. Г?старычна по?ная ступень чаргавання ?снавала тольк? ? нац?скной паз?цы?, слабая, адпаведна ? у ненац?скной.

• Прасодыя :

Авестыйскае п?сьмо не пак?нула нейк?х пазначэння? адносна тону . Аднак след меркаваць, што мова найбольш старажытных частак Авесты мела тон. Напрыклад, у тэкстах Гата? некаторыя до?г?я склады л?чацца ? метры за два склады, будучы за тым?, як?я ? старыя часы мел? цыркумфлексны тон. У далейшым, ?маверна, адбывалася абмежаванне месца тону, не?забаве ён зн?к на карысць с?лавога нац?ску.

Тыпалаг?чная характарыстыка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Тып выражэння граматычных значэння? ? характар мяжы м?ж марфемам? :

Паводле тыпу выражэння граматычных значэння? авестыйская мова аднос?цца да с?нтэтычных мо? . Граматычныя значэнн? выражаюцца з дапамогай флекс?й (у тым л?ку ?нутраных у ?менным скланенн?, што стал? вын?кам пера?тварэння ступеней агаласовак у атэматычных формах). Парадак следавання марфем з'я?ляецца ф?ксаваным.

z?m-e зямля-SG.LOC

на зямл?

pus-am вянок-SG.ACC	bandaya-ta завязаць.thematic-3.SG.Impf.Med
завязала сабе вянок

У авестыйскай мове прысутн?чае семантычная фуз?я: катэгорыя л?ку (адз?ночны, парны, множны) выражаецца ? ?мёна? кумуляты?на з родам ? склонам, а ? асаб?стых формах дзеяслова? ? з станавым ? в?да-часавым? значэнням?.

• Тып марк?равання :

Як ? ? прэдыкацы?, так ? ? ?меннай групе марк?раванне залежнаснае.

• ?менная група

pu?r-a сын-SG.NOM	ahur-ahe Агур-SG.GEN
сын Агура

• Прэдыкацыя

?rmaiti-? Армац?-SG.NOM	mainy-? дух-SG.INSTR	p?r?sa-ite гутарыць.thematic-3SG.Praes.Med
Армац? з духам гутарыць

У дзеяслове выражаецца асоба дзейн?ка, што, тым не менш, не з'я?ляецца дастатковай падставай казаць пра двайное марк?раванне ? прэдыкацы?.

• Тып ролевай кадз?ро?к? :

Авестыйская мова ? мова нам?наты?нага ладу. Склонам граматычнага суб'екта (дзейн?ка) з'я?ляецца нам?наты?, прамога дапа?нення ? акузаты?:

k?r?sasp-? Крсасп-SG.NOM	?ana-t заб?ць.thematic-3SG.Impf.Act	snaviδk-?m Снав?дка-SG.ACC
Крсасп заб?? Снав?дку

h?u ён. NOM	x?aya-ta валадарыць.thematic-3.SG.Perf.Act	paiti у	b?m-?m зямля-SG.ACC
ён валадары? на зямл?

y-? як? [каторы]-SG.NOM	n?it NEG	pas?a?-ta спаць.athematic-3.SG.Perf.Act
як? не спа?

• Базавы парадак сло? :

Парадак сло? простага сказа адносна свабодны. Базавым парадкам з'я?ляецца SOV  ? дзейн?к-дапа?ненне-выказн?к. Сувязь сло? у сказе вызначаецца паводле ?х марфалаг?чных прыкмет:

m? я. DAT	pita бацька	draon? дзеля. SG.ACC	fr??r?nao-t даць.athematic-3SG.Impf.Act
бацька мне долю да?

Марфалог?я, с?нтакс?с [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Часц?ны мовы :

У авестыйскай мове вылучаюцца наступныя семантычна-граматычныя разрады сло?: назо?н?к ? прыметн?к, л?чэбн?к, прысло?е, займенн?к, дзеясло?; службовыя часц?ны мовы: часц?ны-прыназо?н?к?-паслялог?, злучн?к?, часц?цы ? сцвярджальныя, адмо?ныя, эмфатычныя.

Паводле спецыф?чных парадыгм вылучаюцца дзеясловы, назо?н?к? ? прыметн?к?, асабовыя ? неасабовыя займенн?к?. Назо?н?к? ? прыметн?к? на марфалаг?чным узро?н? характарызуюцца адным? ? тым? ж катэгорыям?: роду, л?ку, склону, на с?нтакс?чным  ? залежнасць катэгоры? роду ? прыметн?ка?. Да прыметн?ка? па фармальных прыкметах можна аднесц? парадкавыя л?чэбн?к?, як?я маюць агульныя з ?мем парадыгмы скланення (напрыклад, л?чэбн?к ≪першы≫ ?зыходз?ць да прыметн?ка fra-tara-  ? ≪пярэдн?≫).

Асабовыя формы дзеяслова адзначаюцца катэгорыям? асобы, л?ку, ладу, стану, в?да-часавай с?стэмай. Неасабовыя формы дзеяслова прадста?леныя аддзеясло?ным? ?мёнам? (дзеепрыметн?к, ?нф?н?ты?) ? характарызуюцца як дзеясло?ным?, так ? ?менным? катэгорыям?.

• ?менныя катэгоры? :

У авестыйскай мове ф?ксуецца тры роды: мужчынск?, жаночы ? н?як?. Роды выражаюцца або супрацьпаста?леннем тыпа? асно? або супрацьпаста?леннем тыпа? флекс?й, у атэматычных назо?н?ка? ? прыметн?ка? ? таксама супрацьпаста?леннем моцных ? слабых форм (каранёвых агаласовак). Супадзенне форм нам?натыва-акузатыва ? адз?ночным л?ку ? ?мёна? н?якага роду ? проц?легласць ?мёнам мужчынскага ? жаночага рода? можна разглядаць як адлюстраванне супрацьпаста?лення паводле адуша?лёнасц?/неадуша?лёнасц?.

Склонавыя значэнн? фармальна выражаюцца флекс?яй ? пры дапамозе службовых сло? (прыназо?н?ка?/паслялога?) у спалучэнн? з склонавым? формам?. Сярод склона? выя?ляюцца назо?ны , родны , давальны , в?навальны , творны , мясцовы , адкладальны ? кл?чны склоны . Захо?ваецца г?старычнае супрацьпаста?ленне тэматычнага ? атэматычнага тыпа? скланення: супрацьпаста?ленне некаторых склонавых канчатка?; сталы характар гукавага абл?чча тэматычнай асновы ? парадыгме скланення, чаргаванне ступеней агаласовак у атэматычным тыпе.

Склон	Звычайны канчатак			a-аснова (м.р./н.р.)
	Адз.л.	П.л.	Мн.л.	Адз.л.	П.л.	Мн.л.
Назо?ны	-s	-?	-? (-as), -?	-? (yasn-?)	-a (v?r-a)	-a (-yasna)
Кл?чны	-	-?	-? (-as), -?	-a (ahur-a)	-a (v?r-a)	-a (yasn-a), -angh?
В?навальны	-em	-?	-? (-as, -ns), -?	-em (ahur-em)	-a (v?r-a)	-? (haom-?)
Творны	-?	-by?	-b??	-a (ahur-a)	-a?ibya (v?r-a?ibya)	-?i? (yasn-?i?)
Давальны	-?	-by?	-by? (-byas)	-?i (ahur-?i)	-a?ibya (v?r-a?ibya)	-a?iby? (yasn-a?iby?)
Адкладальны	-at	-by?	-by?	-?t (yasn-?t)	-a?ibya (v?r-a?ibya)	-a?iby? (yasn-a?iby?)
Родны	-? (-as)	-a	-?m	-ahe (ahur-ahe)	-aya (v?r-aya)	-an?m (yasn-an?m)
Мясцовы	-i	-?, -y?	-su, -hu, -?va	-e (yesn-e)	-ay? (zast-ay?)	-a??u (v?r-a??u), -a??va

• Дзеясло?ныя катэгоры? :

Вылучаюцца два станы: акты?ны (пераходны ? дзеянне не для сябе) ? медыяльны (дзеянне для сябе). Формы з пас??ным значэннем сустракаюцца ? аорысце, таксама загаднае значэнне выражаецца пры дапамозе акты?ных дзеепрыметн?ка? перфекта.

Катэгорыя в?ду складаецца з супрацьпаста?лення трох тыпа? асно?: прэзентнай (працяглае, шматразовае дзеянне), аорыстнай (скончанае, аднаразовае, ?мгненнае дзеянне) ? перфектнай (вын?ковасць дзеяння).

Катэгорыя часу другарадная ? дачыненн? да катэгоры? в?ду. Часавыя значэнн? выя?ляюцца тольк? ? дзеепрыметн?ках (будучага, цяперашняга, прошлага часо?) ? ? формах ?ндыкатыву (цяперашн?, м?нулы, да?ном?нулы час), астатн?я лады ? пазачасовыя. У асаб?стых формах дзеяслова катэгорыя часу выражаецца проц?паста?леннем асно? (ад аорыстнай ? перфектнай ? аорыст, перфект, плюсквамперфект) ? асабовых канчатка? (першасныя ? цяперашн? час ад прэзентнай асновы, другасныя ? ?мперфект, аорыст (с?гматычны, ас?гматычны), плюсквамперфект ад ус?х тыпа? асно?).

У катэгоры? ладу адзначаюцца абвесны, загадны, умо?ны лады, аптаты?, ?н'юнкты?.

Лекс?ка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Абсалютная большасць лекс?к? авестыйскай мовы мае агульнаарыйскае (?нда?ранскае) паходжанне, на с?нхронным узро?н? цяжка выяв?ць запазычанн? з ?ншых ?ранск?х мо?. Некаторыя даследчык? сх?льныя бачыць у шэрагу ?ласных ?мёна? Гата? антрапон?мы ск?фскага паходжання.

У сваю чаргу, авестыйская мова ?збагац?ла лекс?ку ?ншых народа?, як?я вызнавал? зараастрызм. У сучаснай перс?дскай мове некаторыя словы маюць авестыйскае паходжанне (??? ?te? ≪агонь≫ з авест. ?tar?, ???? behe?t ≪рай≫ з авест. vahi?ta- (ahu-) ≪найлепшы (свет)≫).

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Beekes, Robert S. P. A Grammar of Gatha-Avestan. ? Leiden: Brill, 1988. ? ISBN 90-04-08332-4 .
• Hoffmann, Karl; Forssman, Bernhard. Avestische Laut- und Flexionslehre. ? Innsbrucker Beitrage zur Sprachwissenschaft 84. ? Institut fur Sprachwissenschaft der Universitat Innsbruck, 1996. ? ISBN 3-85124-652-7 .
• Виноградова С. П. Авесты язык // Языки мира: Иранские языки. ? Восточноиранские языки. ? М .: ИНДРИК, 2000. ? Т. III. ? С. 10-38.
• Соколов С. Н. Авестийский язык. ? М .: Издательство восточной литературы, 1961.

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• Kellens, Jean. Avestan syntax . ? Encyclopedia Iranica, 3/sup. ? London: Routledge & Kegan Paul, 1990.
• Skjærvø, Prod Oktor. Old Avestan . ? fas.harvard.edu, 2006.
• Skjærvø, Prod Oktor. Introduction to Young Avestan . ? fas.harvard.edu, 2006.
• П. О. Шэрвё, курс раннеавестыйскай мовы (англ.) , fas.harvard.edu
• П. О. Шэрвё, курс стараавестыйскай мовы (англ.) , fas.harvard.edu