한국   대만   중국   일본 
?ванава ? В?к?педыя Перайсц? да зместу

?ванава

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
У паняцця ёсць ? ?ншыя значэнн?, гл. ?ванава, значэнн? .
Горад
?ванава
Цэнтр горада
Цэнтр горада
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Кра?на
Вобласць
Раён
Каардынаты
Першая згадка
Горад з
Вышыня цэнтра
148 м [1]
Насельн?цтва
  • ▼ 16 172 чал. ( 1 студзеня 2024 ) [2]
Часавы пояс
Тэлефонны код
+375 1652
Паштовыя ?ндэксы
225800
А?тамаб?льны код
1
СААТА
1230501000
?ванава на карце Беларус?  ±
Іванава (Беларусь)
Іванава
Іванава (Брэсцкая вобласць)
Іванава

?ва?нава [3] ( аф?ц. транс. : Ivanava ; да 1940 года ? Я?на? ) ? горад у Брэсцкай вобласц? Беларус? , адм?н?страцыйны цэнтр ?вана?скага раёна , на р. Самаро?ка . За 132 км ад Брэста . Чыгуначная станцыя Яна?-Палеск? на л?н?? Брэст? П?нск . Насельн?цтва 16 465 чал. (2017) [4] .

Г?сторыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У некаторых выданнях [5] можна сустрэць памылковае атаясамленне пачатку г?сторы? палескага Янава з вёскай Порха?, уладаннем б?скупа? луцк?х . На самай справе Порхавым звалася кол?шняе мястэчка, а цяпер вёска Яна? Падляск? ? Бяльск?м павеце Любл?нскага ваяводства Польшчы [6] . Найбольш ранн?я згадк? пра Яна?-Палеск? датуюцца XVII стагоддзем [7] .

Вял?кае Княства Л?то?скае [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У XVII ст. Яна? ме? статус мястэчка ? П?нск?м павеце Берасцейскага ваяводства . У Трынаццац?гадовую вайну 16 мая 1657 пасел?шча захап?л? казак?, як?я пасля працяглых катавання? заб?л? тут катал?цкага м?с?янера Андрэя Бабол? . У 1678 Ян Кароль Копаць заснава? у мястэчку езу?цкую м?с?ю, якая належала да П?нскага калег?ума . У 1694 Яна? перайшо? у валоданне Ганны, дачк? Я. К. Копаця ? жонк? князя Канстанц?на Яна Шуйскага , пазней мястэчкам валода? яе сын Апалон?уш Аляксандр Шуйск? (пам. 1763 г.) ? ?нук Ян Непамуцэн Шуйск?. Пасля смерц? Яна Непамуцэна Яна? перайшо? да яго сястры Ганны, якая ? 1781 годзе выйшла замуж за Яна Тадэвуша Арэшку [7] .

У складзе Рас?йскай ?мперы? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Касцёл ? помн?к Св. Андрэю Бабол? . Л?таграф?я з акварэл? Н. Орды , Х?Х ст.

У вын?ку трэцяга падзелу Рэчы Паспал?тай ( 1795 ) Янава апынулася ? складзе Рас?йскай ?мперы? , дзе ?вайшло ? Кобрынск? павет Гродзенскай губерн? . Цягам XIX ст. мясцовасць знаходз?лася ва ?ладанн? Арэшка?.

У 1861 рас?йск?я ?лады раскватаравал? ? Янаве казако? 31-га Данскога палка для задушэння сялянск?х хвалявання? у мястэчку ? вакол?цах. У 1884 за 1 км ад Янава прайшла Палеская чыгунка , адкрылася невял?кая станцыя (цяпер Яна?-Палеск?) з дра?ляным вакзалам, складск?м? памяшканням?, рамонтным? майстэрням?. Станам на 1869 у Янаве ?снавал? дра?ляная правасла?ная царква, мураваны рымска-катал?цк? касцёл, капл?ца ? гонар Св. Андрэя Бабол?, станавая кватэра, валасная ?права, аптэка. Па вын?ках перап?су ( 1897 ) у мястэчку было 724 будынк?, працавал? народнае вучыл?шча ? царко?напрыходская школа, сукнавальная фабрыка, гарбарны ? цагельны заводы, маслабойня, 4 млыны.

25 сакав?ка 1918 года згодна з Трэцяй Уста?ной граматай абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспубл?к? . У снежн? 1918 года занята Чырвонай Арм?яй, з 1 студзеня 1919 года ? адпаведнасц? з пастановай ? з’езда КП(б) Беларус? яна ?вайшла ? склад Савецкай Беларус? , з 27 лютага 1919 года ? у Л?тБел ССР .

У складзе Польскай Рэспубл?к? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Згодна з Рыжск?м м?рным дагаворам ( 1921 ) Янава апынулася ? складзе м?жваеннай Польскай Рэспубл?к? , у П?нск?м павеце Палескага ваяводства . Станам на 1935 тут знаходз?л?ся гм?ннае к?раванне, паштова-тэлеграфнае к?раванне, пал?цэйск? пастарунак, некальк? прыватных гасц?н?ц, лесап?льня ≪Горбур≫, паравы млын ≪Горбур≫; дзейн?чала польская школа.

Другая сусветная вайна [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1939 Янава ?вайшло ? БССР , бальшав?к? змян?л? г?старычную назву пасел?шча на руск? лад на ?ванава . На 1940 тут працавал? бальн?ца (на 50 ложка?), радз?льны дом (на 20 месца?), пал?кл?н?ка з 4 каб?нетам?, пошта, 20 тэлефона?, 3 тэлеграфныя апараты; дзейн?чал? 7-гадовая беларуская, рас?йская ? я?рэйская школы. 15 студзеня 1940 ?ванава атрымала аф?цыйны статус гарадскога пасёлка ? стала цэнтрам раёна.

Вял?кая Айчынная вайна [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У гады Вял?кай Айчыннай вайны з 27 чэрвеня 1941 да 16 л?пеня 1944 мястэчка знаходз?лася пад нямецкай акупацыяй . Некаторы час у горадзе дзейн?ча? зборны пункт па адпра?цы м?рных жыхаро? на працу ? нацысцкую Герман?ю [8]

Савецк? перыяд [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

11 сакав?ка 1971 года ?ванава атрымала статус горада [9] .

Сучаснасць [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1997 адбылося ?рачыстае адкрыццё помн?ка мастаку ? кампаз?тару Напалеону Ордзе , ураджэнцу в. Варацэв?чы . 11 сакав?ка 2011 адбылося аф?цыйнае зацвярджэнне гарадск?х сцяга ? герба [10] .

  • Места на старых фотаздымках
  • Капліца Св. Андрэя Баболі
    Капл?ца Св. Андрэя Бабол?
  • Алтар з рэліквіямі Св. Андрэя Баболі
    Алтар з рэл?кв?ям? Св. Андрэя Бабол?
  • Царква
    Царква
  • Вуліца мястэчка, справа сінагога
    Вул?ца мястэчка, справа с?нагога

Насельн?цтва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • XIX стагоддзе : 1830 ? 516 муж., з ?х шляхты 10, духо?нага сасло?я 1, мяшчан-??дзея? 243, мяшчан-хрысц?ян ? сялян 262 [11] ; 1866 ? 809 чал.; 1885 ? 2 437 чал.; 1897 ? 3 041 чал. [12]
  • XX стагоддзе : 1905 ? 2 939 чал.; 1924 ? 3 068 чал., з ?х 521 беларус, 289 паляка?, 190 руск?х, 1 859 я?рэя?; 1935 ? 3,5 тыс. чал.; 1940 ? 4 918 чал.; 1946 ? 2 279 чал.; 1956 ? 3 тыс. чал. [13] ; 1971 ? 7,1 тыс. чал.; 1991 ? 14,6 тыс. чал. [14] ; 1994 ? 15,6 тыс. чал. [15] ; 1995 ? 15,8 тыс. чал. [16]
  • XXI стагоддзе : 2006 ? 16,4 тыс. чал.; 2009 ? 16 086 чал. (перап?с) [17] ; 2016 ? 16 450 чал. [18] ; 2017 ? 16 465 чал. [4]

Эканом?ка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Прадпрыемствы харчовай, буда?н?чых матэрыяла?, дрэваапрацо?чай прамысловасц?. Гасц?н?ца ≪Пад л?пам?≫.

Культура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Дзейн?чаюць 3 б?бл?ятэк?, дом творчасц? дзяцей ? юнацтва, школа бандарства. Таксама дзейн?чаюць 1 касцёл ? 1 правасла?ная царква.

Адукацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У ?ванаве працуюць г?мназ?я, 3 сярэдн?я, музычная, дз?цяча-юнацкая спарты?ная школы, 6 дашкольных устано?. Менав?та ? ?ванаве знаходз?цца адз?ная ? Брэсцкай вобласц? гарадская беларускамо?ная школа, яна ж з музычным ух?лам [19] .

Медыцына [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Медыцынск?я паслуг? аказвае гарадская пал?кл?н?ка.

Турыстычная ?нфармацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Праз места праходз?ць турыстычны маршрут ≪Россып талента? палеск?х≫. Працуе ?вана?ск? музей г?сторы? ?тварэння раёна. Спын?цца можна ? гасц?н?цы ≪Пад л?пам?≫.

У ?ванаве дзейн?чае адз?ная ? Беларус? школа бондарства .

Славутасц? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Страчаная спадчына [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Капл?ца Святога Андрэя Бабол?
  • Касцёл Узвышэння Святога Крыжа (XVIII ст.)

Вядомыя асобы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Асно?ны артыкул: Вядомыя асобы ?ванава

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Зноск? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  1. ↑ GeoNames ? 2005. Праверана 9 л?пеня 2017.
  2. ↑ Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа ? Белстат , 2024.
  3. ↑ Назвы населеных пункта? Рэспубл?к? Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматы?ны даведн?к / ?. А. Гапоненка ? ?нш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай . ? Мн.: Тэхналог?я, 2010.? 318 с. ISBN 978-985-458-198-9 . ( DJVU )
  4. ↑ а б Колькасць насельн?цтва на 1 студзеня 2017 г. ? сярэднегадавая колькасць насельн?цтва за 2016 год па Рэспубл?цы Беларусь у разрэзе абласцей, раёна?, гарадо? ? пасёлка? гарадскога тыпу   (руск.) . Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь (29 сакав?ка 2017). Праверана 3 красав?ка 2017.
  5. ↑ Иваново // к // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника . ? Мн.: Беларуская Энцыклапедыя , 2007. ? 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9
  6. ↑ Паздняко? В. Яна? // Вял?кае княства Л?то?скае: Энцыклапедыя . У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гал. рэд.) ? ?нш.; маст. З. Э. Герас?мов?ч. ? Мн. : Беларуская Энцыклапедыя , 2005. ? Т. 2: Кадэцк? корпус ? Яцкев?ч. ? С. 781. ? 792 с. ? ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2 .
  7. ↑ а б Паздняко? В. Яна? // Вял?кае княства Л?то?скае: Энцыклапедыя . У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гал. рэд.) ? ?нш.; маст. З. Э. Герас?мов?ч. ? Мн. : Беларуская Энцыклапедыя , 2005. ? Т. 2: Кадэцк? корпус ? Яцкев?ч. ? С. 782. ? 792 с. ? ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2 .
  8. ↑ Справочник о немецко-фашистских лагерях, гетто, других местах принудительного содержания гражданского населения на временно оккупированной территории Беларуси в период Великой Отечественной войны 1941?1945 годов / Государственный комитет по архивам и делопроизводству Республики Беларусь; [Авторы-составители: В. И. Адамушко, О. В. Бирюкова, М. И. Богдан и др.; Научный редактор В. И. Адамушко]. ? Минск: Натако, 1998. ? 80 с.: табл. ? С. 7. ? ISBN 985-6075-10-6 . Са спасылкай на: Нацыянальны арх?? Рэспубл?к? Беларусь. ? Ф. 861. ? Воп. 1. ? Спр. 11. ? Арк. 48, 49, 84.
  9. ↑ Указ Прэз?дыума Вярхо?нага Савета Беларускай ССР ад 11 сакав?ка 1971 г. Аб пера?тварэнн? гарадскога пасёлка ?ванава ?вана?скага раёна Брэсцкай вобласц? ? горад раённага падпарадкавання // Збор закона?, указа? Прэз?дыума Вярхо?нага Савета Беларускай ССР, пастано? ? распараджэння? Савета М?н?стра? Беларускай ССР. ? 1971, № 8 (1310).
  10. ↑ ≪Об учреждении официальных геральдических символов административно-территориальных и территориальных единиц Брестской области≫. Указ Президента Республики Беларусь от 11.03.2011 г. № 101 (руск.)
  11. ↑ Сорк?на I. Мястэчк? Беларус? ? канцы XVIII ? першай палове XIX ст. ? В?льня: ЕГУ, 2010. С. 413.
  12. ↑ История на Ивановский районный исполнительный комитет
  13. ↑ ?ванава // Нашы гарады: грамадска-пал?тычнае даведачнае выданне / У. А. Мал?шэ?ск? , П. М. Пабока . ? Мн.: Народная асвета, 1991.
  14. ↑ Иваново // Большой энциклопедический словарь  (руск.) / Гл. ред. В. П. Шишков. ? М .: НИ ≪Большая Российская энциклопедия≫, 1998. ? 640 с.: ил. ? ISBN 5-85270-262-5 .
  15. ↑ ?ванава // Энцыклапедыя г?сторы? Беларус? . У 6 т. Т. 3: Г?мназ?? ? Кадэнцыя / Рэдкал.: Г. П. Пашко? (гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. ? Мн.  : БелЭн , 1996. ? 527 с. ? 10 000 экз.  ? ISBN 985-11-0041-2 . С. 464.
  16. ↑ Беларусь 1995 .
  17. ↑ Перепись населения ? 2009. Брестская область (руск.) Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь
  18. ↑ Колькасць насельн?цтва на 1 студзеня 2016 г. ? сярэднегадавая колькасць насельн?цтва за 2015 год па Рэспубл?цы Беларусь у разрэзе абласцей, раёна?, гарадо? ? пасёлка? гарадскога тыпу   (руск.) . Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь (30 сакав?ка 2016). Праверана 3 красав?ка 2017.
  19. ↑ У гарадах Берасьцейшчыны засталася адна беларускамо?ная школа, у Янаве , 10 травень 2017, Радыё Свабода

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=?ванава&oldid=4687110 "