Свята-Успенская Пача??ская ла?ра
? мужчынск?
манастыр
Укра?нскай правасла?най царквы Маско?скага патрыярхата
? горадзе
Пача??
Цярнопальскай вобласц?
Укра?ны
, са статусам
ла?ры
. Самая вял?кая правасла?ная святыня
Валын?
? ?сёй
Заходняй Укра?ны
, другая, пасля
К?ева-Пячэрскай ла?ры
ва Укра?не. До?г? час ?снавала як
ун?яцкая
базыльянская
аб?цель. На тэрыторы? Ла?ры размешчана Пача??ская духо?ная сем?нарыя.
Паводле легенды XIX ст., манастыр заснавал? манах?
К?ева-Пячэрскага манастыра
, як?я ?цякл? з
К?ева
з-за нападу
татара?
у 1240 г. Упершыню аб?цель згадваецца ? дакументах у 1527 г.
Кал? ? 1596 г. была абвешчана
Брэсцкая царко?ная ун?я
, манастыр рашуча выступ?? супраць. У 1597 г. укра?нская
шляхцянка
Ганна Гойская падарыла манастыру цудатворны абраз Мац? Божай, якую прывёз на
Валынь
у 1559 г.
грэцк?
м?трапал?т
Неаф?т. Роскв?т манастыра звязаны з дзейнасцю ?гумена ?ова Пачае?скага (1550?1651 г.), як? змян?? аб?цель ? увё? абшчыннае жыццё манаха?, атачы? святыню агароджаю, ствары? друкарню. У 1649 г. за кошт Фёдара ? Евы Дамашэ?ск?х бы? узведзены каменны храм у манастыры. Адна са святынь ? Пачае?ск? абраз Божай Мац? ? 1675 г. дзякуючы мал?тве да гэтага абраза
турэцка
-
татарск?я
заваё?н?к? адступ?л? ад манастыра.
З 1713 да 1832 гг. Пача??ск? манастыр належа? да
грэка-катал?цкай царквы
, да чыну
святога Вас?ля Вял?кага
(вас?л?янскага).
Стан збудавання? манастыра патрабава? рэканструкцы?. Пасля шматл?к?х нарад для перабудовы манастыра бы? прыняты праект арх?тэктара з
С?лез??
Яна Готфрыда Гофмана ? прадста?н?ка
барока
. 20 лютага 1771 г. Ян Готфрыд Гофман заключы? кантракт на буда?н?цтва новага храма. 3 л?пеня 1771 г. бы? урачыста закладзены першы краевугольны камень. У 1791 г. скончыл? пабудову манастыра, 8 верасня вобраз бы? урачыста ?несены ? новую святыню 8 верасня 1773 г. еп?скапам С?львестрам Рудн?цк?м (пасля прызнання цудатворнай
Папам рымск?м
Кл?ментам XIV
) бы? каранаваны абраз
Мац? Божай
у дра?лянай капл?цы, збудаванай па праекце
камянецкага
каменданта Яна дэ В?тэ.
Перабудову храма ? кляштара базыл?яна? у Пача?ве аплац?? у 1771 г.
М?калай Вас?ль Патоцк?
(як заснавальн?к бы? пахаваны, паводле тагачаснага звычаю, у крыпце пад храмам, злева ад гало?нага ?ваходу). Таксама ён да? манастыру 200 тыс. злотых, ме? у манастыры свой дом, якому завяшча? сяло Срэбнае ? ?сю ?ласнаю маёмасць.
Манастыр больш за ?сё бы? разбудованы, кал? належа? да
базыльянскага чыну
. У прыватнасц?, бы? збудаваны гало?ны храм Ла?ры ? Свята-Успенск?. У агульных рысах праект сабора падрыхтава? Ян Готфрыд Гофман ? яго л?чаць а?тарам праекта. Далейшую працу па буда?н?цтве храма ажыцця?лял?
льво?ск?я
дойл?ды ? скульптары ? браты Пётр (? Мацвей Палеё?ск?я, прыма? удзел арх?тэктар Францыск Ксаверый Кульчыцк?, пад к?ра?н?цтвам якога пабудавал? на працягу 1771?1783 гг. трапезную, сфармавал? пад Успенск?м саборам
тэрасу
з
парапетам
. Агульная кампаз?цыя комплексу ? тэрасная, будынк? размешчаны на сх?лах з паступовым павышэннем да гало?нага акцэнту ? Успенскага сабора. Гало?ны фасад ?прыгожваюць дзве вежы пад вуглом 45° да гало?най вос?, падкрэсл?вае ?сефасаднасць сабора ? характэрную рысу ?кра?нск?х цэрква?. Першасны алтар падобны на катал?цк?, з калонам? ? статуям? на ?х (захава?ся малюнак алтара Успенскага сабора, а?тар ?
Тарас Ша?чэнка
, 1846 г.). У цэлым кампаз?цыя з адным цэнтральным купалам на васьмерыцы ? двума бакавым? вежам? падобная на кафедральную царкву ?
Холме
? сугучная лепшым узорам
барока
. Асабл?васцю Успенскага сабора з’я?ляецца яго арыентацыя алтаром на по?нач, а не на ?сход.
У 1807?1810 гг. Лука Дал?нск? афармля? ?нтэр’ер Успенскай царквы: абразы для ?канастаса, вял?к?х ? бакавых прыдзела?, росп?сы ≪цуда? Хрыстовых≫ на п?лястрах, насценны жывап?с, звязаны з г?сторыяй манастыра (заменены па ?казанн? цара
Аляксандра II
у 1861 г.).
Падчас
па?стання 1830?1831 гг.
манах? добразычл?ва пастав?л?ся да па?станца?: дапамагл? прав?янтам, коньм?, фуражом, грашыма; 9 манаха?-вас?л?ян, 45 манастырск?х падданых далучыл?ся да па?станцкага войска. Адным з ?гумена? у гэты перыяд бы? Геран?м (Дунае?ск?).
25 кастрычн?ка 1831 г. царск?м урадам
Рас?йскай ?мперы?
манастыр бы? перададзены правасла?наму духавенству (у манастыры размясц?лася кафедра Валынскай правасла?най епарх??). У 1833 г. манастыр атрыма? статус
ла?ры
з прысваеннем чацвёртага месца ? л?ку ?снуючых у Рас?йскай ?мперы?. У С?надальны перыяд свяшчэннаарх?мандрытам? Пача??скай Ла?ры был? валынск?я, а ? 1840-1860-х гг. ?
варша?ск?я
правасла?ныя
арх?рэ?
. У пачатку 1840-х гг. Ла?ра была месцазнаходжаннем
Астрожскага
в?карыя.
У саборным храме Успення Божай Мац? был? зробленыя дзве бакавыя прыбудовы: адна ? 1842 г. у ?мя святога
М?калая Цудатворца
, ?ншая ? 1859 г. у гонар святога
Аляксандра Не?скага
. Над царск?м? варотам? ? Зорным к?воце змясц?л? цудатворны Пача??ск? абраз Божай Мац?. У пячорным храме Святой Тройцы ? срэбнай рацы, аздобленай у 1842 г. граф?няй Ганнай Аляксее?най Арловай-Чэсменскай, спачывал? мошчы прападобнага ?оа Пача??скага. Пры ла?ры была ?канап?сная майстэрня, школа для навучання розным рамёствам, тры гасц?н?цы, бальн?ца для паломн?ка?.
Манастыр ста? апорай рус?ф?кацы? рэг?ёну, пасля ?каза
М?калая II
у 1905 г. ? цэнтрам дзейнасц?
чарнасоценца?
. У прыватнасц?, тут друкавал? анты?кра?нск? ≪Пачае?ск? л?сток≫ ? выданне Саюза рускага народа.